Nho Ninh Thuận Ngày Càng Teo Tóp

Có mặt trên vùng duyên hải Nam Trung Bộ khô hạn từ hơn 100 năm trước, cây nho ở Ninh Thuận được ví như cây trồng “nữ hoàng”, giúp người dân miền gió cát thoát nghèo, thậm chí không ít người vươn lên làm giàu. Tuy nhiên, thực tế nho Ninh Thuận hiện chưa phát triển ngang tầm với danh hiệu độc tôn của nó.
Vào những năm hoàng kim của cây nho Ninh Thuận, người chuyên canh cây trồng này không ai không biết đến lão nông Ba Mọi, người đã đưa cây nho lên đỉnh cao với thương hiệu nho sạch nổi tiếng “Ba Mọi”.
Ông Ba Mọi tên thật là Nguyễn Văn Mọi, ở xã Phước Thuận, huyện Ninh Phước. Cuối năm 2000, khi giống nho xanh NH01-48 được Trung tâm Nghiên cứu cây bông Nha Hố (hiện nay là Viện Nghiên cứu bông Nha Hố; Ninh Thuận) lai tạo thành công, ông Ba Mọi đã mạnh dạn đầu tư trồng thử nghiệm trên 1.000 m2 ruộng của gia đình với kỹ thuật canh tác không sử dụng thuốc trừ sâu hóa học.
Ông Ba Mọi thành công với thành quả: 1 kg nho xanh NH01-48 bán tại vườn với giá 13.000-15.000 đồng/kg, cao gấp 3 lần nho đỏ Red Cardinal truyền thống đang được trồng đại trà. Với 1.000 m2, qua vụ đầu, ông thu được 0,7 tấn, sau đó tăng lên 1,2 tấn ở vụ thứ hai, rồi 1,5 tấn ổn định ở vụ thứ ba. Tết Nguyên đán năm 2003, lão nông Ba Mọi đưa sản phẩm nho sạch vào bày bán tại các siêu thị ở TP HCM.
Tại thị trường TP HCM, nho an toàn mang thương hiệu “Ba Mọi” được chấp nhận với giá bán trên 20.000 đồng/kg, thấp hơn nhiều lần so với nho xanh nhập từ Thái Lan, Mỹ. Đến nay, thương hiệu nho của lão nông Ba Mọi vẫn giữ vững chỗ đứng trên thị trường trong nước.
Tuy nhiên, rất hiếm người làm được như ông Ba Mọi. Nhiều nông dân ở Ninh Thuận từng hơn chục năm gắn bó với nghề trồng nho nay không khỏi ngỡ ngàng khi cây trồng được mệnh danh là “nữ hoàng” có ngày lại suy thoái trầm trọng.
Theo số liệu thống kê của ngành nông nghiệp tỉnh Ninh Thuận, từ diện tích gần 2.300 ha, hiện diện tích nho đỏ toàn tỉnh giảm còn chưa đến 750 ha với năng suất bình quân chưa đến 25 tấn/ha/năm (giảm rất nhiều lần so với trước đây).
Ông Châu Thăng Long, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Thuận, cho rằng hiện cơ cấu giống ở Ninh Thuận còn đơn điệu; kỹ thuật canh tác của nông dân chưa hợp lý; khai thác nhiều vụ/năm để tăng lợi nhuận là những nguyên nhân chính làm suy thoái cây nho.
Tại hội thảo “Định hướng phát triển cây nho Ninh Thuận” do UBND tỉnh Ninh Thuận tổ chức cuối tuần qua, ông Ngô Xuân Trinh, chuyên gia Viện Khoa học Kỹ thuật Việt Nam, cho rằng tỉnh Ninh Thuận cần nhanh chóng thành lập trung tâm nghiên cứu về nho để xây dựng tập đoàn giống nho. Quan trọng nhất là khuyến cáo nông dân giảm “bóc lột” sức khỏe của cây nho.
Còn Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu bông Nha Hố, ông Lê Trọng Tình, khuyến cáo để phát triển cây nho Ninh Thuận, cần lai tạo thêm nhiều bộ giống mới chứ không chỉ duy trì một giống như hiện nay. Đồng thời phải gấp rút nghiên cứu chuyển dịch giống nho, từ chỗ chỉ trồng nho ăn trái sang mở rộng diện tích trồng nho rượu để có thể phát triển một cách bền vững.
Về chất lượng trái nho Ninh Thuận sau khi được cấp chỉ dẫn địa lý, ông Trần Mạnh Xuyến, Giám đốc hệ thống đại lý sản phẩm nông nghiệp Bác Tôm (Hà Nội), cho rằng chỉ dẫn địa lý là cái mác bảo đảm chất lượng trái nho khi đưa ra thị trường.
Tuy nhiên, thực trạng đáng buồn hiện nay là sau khi được cấp chỉ dẫn địa lý, người trồng nho không áp dụng chặt chẽ quy trình sản xuất nên trái nho không đạt tiêu chuẩn. “Các cơ quan chức năng tỉnh Ninh Thuận cần có giải pháp kiểm soát chất lượng trái nho tươi của bà con nông dân để thương hiệu nho Ninh Thuận không bị lụi tàn” - ông Xuyến đề xuất.
Có thể bạn quan tâm

Mô hình nuôi gà thả vườn, đồi quy mô lớn đang phát triển mạnh mẽ ở nước ta. Tuy nhiên, trong suy nghĩ của người dân, nuôi thả vườn phải có đất rộng, cây cối um tùm để gà tha hồ chạy nhảy. Song thực tế cho thấy kiểu nuôi đó còn bất cập.

Năm nay, giá nhiều loại cây giống không chỉ tăng mà tiêu thụ cũng có phần dễ dàng hơn so với cùng kỳ năm trước. Đến thời điểm này, một số loại cây giống đã có dấu hiệu hút hàng do sức mua tăng trong khi nguồn cung giảm…

Ông Nguyễn Thế Vũ, Phó Chi cục trưởng Chi cục Nuôi trồng thủy sản thuộc Sở NN-PTNT Bình Định, cho biết: Tình trạng hạn hán kéo dài từ đầu năm đến nay đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến lĩnh vực nuôi trồng thủy sản nước ngọt; nguồn nước tại các ao, hồ, sông, suối trên địa bàn tỉnh bị khô kiệt đã làm cho diện tích nuôi cá bị thu hẹp đáng kể. Đến nay, toàn tỉnh mới thả nuôi được gần 720 ha diện tích cá nước ngọt, chỉ bằng 33,6% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó, nuôi cá trong các hồ chứa nước 605 ha, nuôi cá trong ao lót bạt 10,4 ha. Ngoài ra, việc nuôi cá lồng trong các hồ chứa cũng sụt giảm, thể tích lồng nuôi cá nước ngọt chỉ đạt 7.600m3, bằng 64,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Đáng chú ý, do nguồn nước bị khô kiệt, việc duy trì sản xuất, bảo vệ đàn cá giống bố mẹ tại Trạm Thực nghiệm nuôi trồng thủy sản Mỹ Châu đang hết sức khó khăn.

Theo đánh giá của cơ quan chức năng thì mô hình nuôi cá ao tự nhiên ở huyện Bến Cầu (Tây Ninh) đang phát triển, được nhiều nông dân hưởng ứng và muốn nhân rộng. Thế nhưng, bên cạnh hiệu quả đem lại thì bà con nuôi cá đang phải đối mặt với nỗi lo canh cánh về đầu ra sản phẩm.

Sau 2 năm triển khai dự án “Ứng dụng kỹ thuật sản xuất giống ốc hương tại Quảng Ngãi”, Trung tâm Giống thuỷ sản Quảng Ngãi đã sản xuất thành công ốc hương giống, góp phần cung cấp nguồn ốc giống đảm bảo chất lượng cho người nuôi trong và ngoài tỉnh.