Tôm Việt bơi giật lùi

Mới đây, Bộ Thương mại Mỹ đã công bố kết quả cuối cùng rà soát hành chính lần thứ 9 (POR9) thuế chống bán phá giá tôm đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam, thuế suất trung bình chỉ còn 0,91%, giảm mạnh so với thuế suất 6,37% của POR8 hồi tháng 3/2015.
Thế nhưng, theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), trong 8 tháng đầu năm 2015, tôm Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ giảm mạnh, chỉ đạt khoảng 370 triệu USD. Dự báo, xuất khẩu tôm sang Mỹ cả năm 2015 chỉ khoảng 638 triệu USD, giảm hơn 40% so với năm 2014, dù những tháng cuối năm có thể tăng đôi chút. Vì sao vậy?
Theo biểu đồ phân chia thị phần tôm của Bloomberg, điều dễ nhìn thấy nhất là tôm Việt Nam đang lép vế trên “sàn đấu” thị trường Mỹ, chỉ chiếm thị phần 12,9%, đứng sau Ấn Độ (19,1%), Indonesia (18,2%), Ecuador (16,3%), chỉ đứng trên Thái Lan một chút (11,4%), bởi 2 năm qua, Thái Lan mất xấp xỉ 1/2 sản lượng tôm do dịch bệnh. Rất đáng suy ngẫm.
Hiện giá tôm nhập khẩu vào Mỹ giảm thấp, do những làn sóng tôm từ các quốc gia châu Á tràn vào, cạnh tranh dữ dội. Một doanh nhân chuyên xuất khẩu tôm phân tích: Đồng tiền các nước Ấn Độ, Indonesia... mất giá tới 20- 30% so với đồng USD, khiến giá tôm của các quốc gia này thấp hơn tôm Việt Nam khoảng 2- 3 USD/kg.
Vì vậy, dù Mỹ giảm thuế chống bán phá giá và đồng Việt Nam giảm giá so với đồng USD thì giá tôm Việt Nam cũng không “đấu” nổi với tôm Ấn Độ, Indonesia...
Nhìn lại chính mình, giá xuất khẩu cao chính là hệ quả của hệ quả- giá thành sản xuất tôm Việt Nam luôn đứng trên cao bởi nhiều nguyên nhân.
Nhiều doanh nhân tính toán: Việt Nam nhập khẩu tôm giống với giá khoảng 90 đồng/con, chi phí thức ăn khoảng 35.000 đồng/con, cộng thêm thuốc phòng trừ dịch bệnh, chi phí khác, giá tôm thành phẩm Việt Nam khoảng 80.000 đồng/kg, trong khi tôm Ấn Độ chỉ khoảng 50.000 đồng/kg.
Thêm nữa, tỷ lệ nuôi tôm thành công ở Việt Nam chỉ đạt 30% (ở Indonesia, Ấn Độ tới 70%), nghĩa là 100 ha nuôi tôm chỉ thu được 30 ha, do tôm chết lên chết xuống!... Chuỗi giá trị tôm đang “có vấn đề”.
Đáng quan tâm, không chỉ tới thị trường Mỹ, tôm Việt Nam xuất khẩu sang Nhật Bản, EU, Trung Quốc, Hàn Quốc... cũng đang sụt giảm mạnh. Tính đến giữa tháng 7/2015, xuất khẩu tôm Việt Nam chỉ đạt 1,4 tỷ USD, giảm 28,1% so với cùng kỳ năm 2014.
Không thể không làm một cuộc “cách mạng” về chuỗi giá trị tôm. Nếu không, tôm Việt sẽ ngày càng “bơi giật lùi”, khó tiếp cận thị trường thế giới.
Có thể bạn quan tâm

Đu đủ là giống cây rất ít khi mất mùa, dễ trồng và cho hiệu quả cao. Những năm gần đây, cây đu đủ đã giúp nhiều thanh niên nông thôn vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống.

Hiện tình trạng chất lượng tôm giống không đồng đều vẫn còn khá phổ biến, tuy các địa phương đã kiểm soát được hầu hết số lượng tôm giống xuất trại, nhưng vẫn còn một lượng không nhỏ (khoảng 10-20%) chưa kiểm soát được chất lượng do nhiều cơ sở vẫn sử dụng tôm giống trôi nổi không rõ nguồn gốc.

Cần tách biệt khu nuôi tôm bố mẹ với các khu khác của trại giống để tránh tối đa việc lây nhiễm bệnh cũng như giảm thiểu các yếu tố stress (làm sốc tôm).

Chăm bón cực công, nông dân trồng hoa màu nuôi hy vọng tới kỳ thu hoạch. Nhưng trở ngại lớn nhất là khâu tiêu thụ, giá cả thất thường.

Đến thời điểm này, tại một số vùng tôm lúa của tỉnh Bạc Liêu, nông dân vẫn chưa thể thả giống như đã dự kiến. Có tình trạng trên là do năm nay nguồn nước được điều tiết về chậm hơn mọi năm.