Tôm Việt bơi giật lùi

Mới đây, Bộ Thương mại Mỹ đã công bố kết quả cuối cùng rà soát hành chính lần thứ 9 (POR9) thuế chống bán phá giá tôm đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam, thuế suất trung bình chỉ còn 0,91%, giảm mạnh so với thuế suất 6,37% của POR8 hồi tháng 3/2015.
Thế nhưng, theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), trong 8 tháng đầu năm 2015, tôm Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ giảm mạnh, chỉ đạt khoảng 370 triệu USD. Dự báo, xuất khẩu tôm sang Mỹ cả năm 2015 chỉ khoảng 638 triệu USD, giảm hơn 40% so với năm 2014, dù những tháng cuối năm có thể tăng đôi chút. Vì sao vậy?
Theo biểu đồ phân chia thị phần tôm của Bloomberg, điều dễ nhìn thấy nhất là tôm Việt Nam đang lép vế trên “sàn đấu” thị trường Mỹ, chỉ chiếm thị phần 12,9%, đứng sau Ấn Độ (19,1%), Indonesia (18,2%), Ecuador (16,3%), chỉ đứng trên Thái Lan một chút (11,4%), bởi 2 năm qua, Thái Lan mất xấp xỉ 1/2 sản lượng tôm do dịch bệnh. Rất đáng suy ngẫm.
Hiện giá tôm nhập khẩu vào Mỹ giảm thấp, do những làn sóng tôm từ các quốc gia châu Á tràn vào, cạnh tranh dữ dội. Một doanh nhân chuyên xuất khẩu tôm phân tích: Đồng tiền các nước Ấn Độ, Indonesia... mất giá tới 20- 30% so với đồng USD, khiến giá tôm của các quốc gia này thấp hơn tôm Việt Nam khoảng 2- 3 USD/kg.
Vì vậy, dù Mỹ giảm thuế chống bán phá giá và đồng Việt Nam giảm giá so với đồng USD thì giá tôm Việt Nam cũng không “đấu” nổi với tôm Ấn Độ, Indonesia...
Nhìn lại chính mình, giá xuất khẩu cao chính là hệ quả của hệ quả- giá thành sản xuất tôm Việt Nam luôn đứng trên cao bởi nhiều nguyên nhân.
Nhiều doanh nhân tính toán: Việt Nam nhập khẩu tôm giống với giá khoảng 90 đồng/con, chi phí thức ăn khoảng 35.000 đồng/con, cộng thêm thuốc phòng trừ dịch bệnh, chi phí khác, giá tôm thành phẩm Việt Nam khoảng 80.000 đồng/kg, trong khi tôm Ấn Độ chỉ khoảng 50.000 đồng/kg.
Thêm nữa, tỷ lệ nuôi tôm thành công ở Việt Nam chỉ đạt 30% (ở Indonesia, Ấn Độ tới 70%), nghĩa là 100 ha nuôi tôm chỉ thu được 30 ha, do tôm chết lên chết xuống!... Chuỗi giá trị tôm đang “có vấn đề”.
Đáng quan tâm, không chỉ tới thị trường Mỹ, tôm Việt Nam xuất khẩu sang Nhật Bản, EU, Trung Quốc, Hàn Quốc... cũng đang sụt giảm mạnh. Tính đến giữa tháng 7/2015, xuất khẩu tôm Việt Nam chỉ đạt 1,4 tỷ USD, giảm 28,1% so với cùng kỳ năm 2014.
Không thể không làm một cuộc “cách mạng” về chuỗi giá trị tôm. Nếu không, tôm Việt sẽ ngày càng “bơi giật lùi”, khó tiếp cận thị trường thế giới.
Related news

Do tình trạng một số hộ chăn nuôi heo ở khu vực miền Đông Nam bộ, đặc biệt là Đồng Nai, sử dụng chất cấm trong chăn nuôi đã làm rộ lên tin đồn trong một số thức ăn chăn nuôi bị nhiễm chất cấm (beta-agonist). Phóng viên Báo Công Thương đã tìm hiểu vấn đề này và ghi nhận: Chỉ có những hộ chăn nuôi nhỏ lẻ tự bỏ chất cấm vào cám để trục lợi vừa bị các cơ quan chức năng phanh phui, không có chuyện cám bị nhiễm chất cấm.

Sau thời gian tìm hiểu, đầu năm 2013, ông Nguyễn Văn Nam ngụ ấp Bưng Cần, xã Bảo Hòa, huyện Xuân Lộc, Đồng Nai đã mạnh dạn đầu tư nuôi 25 con dê giống Boer (Hà Lan). Đến nay, mô hình này đạt hiệu quả kinh tế cao, ông Nam trở thành người thành công đầu tiên khi nuôi giống dê này ở địa phương.

Việt Nam là thị trường xuất khẩu gia súc lớn thứ hai của Australia với 309.505 con, tăng 136%. Trong khi đó, các thị trường khác đều giảm.

Theo Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Đông Nam bộ, song song với việc triển khai vụ kiện bán phá giá thịt gà nhập khẩu từ Mỹ, việc cấp bách cần làm ngay là hiệp hội sẽ gửi đơn kiến nghị Bộ Nông nghiệp - phát triển nông thôn tạm ngưng hoàn toàn việc nhập khẩu các sản phẩm từ gia cầm của Mỹ chứ không chỉ một số bang như hiện nay, do từ cuối năm 2014 đến nay, nước này xảy ra dịch cúm gia cầm.

Dù sản phẩm đã được công nhận VietGAP nhưng người tiêu dùng vẫn chưa thực sự yên tâm. Lý do là sự sạch - bẩn của rau chủ yếu phụ thuộc vào lương tâm của người sản xuất và bán hàng, chứ chưa được các ngành chức năng tăng cường kiểm tra, kiểm soát…