Nông Dân Héo Mặt Vì Dưa Hấu

“Trồng dưa hấu chẳng khác gì đánh bạc, may rủi lắm. Trời thương thì được mùa, được giá, còn không đặng thì phải chịu thua lỗ. Vụ này, ai cũng héo mặt vì giá thấp, còn dưa non thì rụng trái, chết nhiều”- ông Nguyễn Văn Luần (xã Xuân An, thị xã An Khê, Gia Lai) nói trong than thở.

Nếu như dịp trước và trong Tết, giá dưa hấu nằm từ 10.000 đồng đến 12.000 đồng/kg thì tính đến thời điểm này chỉ còn dao động ở mức 3.500-5.000 đồng/kg. Nhiều nông dân có ruộng dưa sắp đến kỳ thu hoạch đang đứng ngồi không yên vì giá dưa không ngừng rớt. Điều đó đồng nghĩa họ phải đối mặt với nguy cơ thua lỗ là rất cao.

Hơn chục năm gắn bó với dưa hấu, ông Luần đã trải qua không ít buồn vui cùng loại cây trồng này. Dù có năm giá dưa quá thấp, thương lái không muốn ngó ngàng, mọi công sức, tiền của coi như đổ sông đổ biển, thế nhưng ông vẫn quyết định bám riết với nó. Bởi lẽ theo ông, dù gì thì trồng dưa hấu vẫn lợi hơn trồng mía hay mì.

Vụ mùa này, ông Luần thuê 1,7 ha đất với giá 2 triệu đồng/sào tại làng Lá, xã Yang Bắc, huyện Đak Pơ để trồng dưa. Chỉ còn 10 ngày nữa là đến thời điểm thu hoạch, thế nhưng ông không khỏi lo lắng trước thực trạng giá dưa liên tục giảm.

Ông Luần chia sẻ: “Thời tiết năm nay khá bất lợi, lạnh nhiều nên dưa hấu đậu trái ít, chắc chắn là không đạt đầu tấn, cao lắm chỉ được khoảng 25-30 tấn/ha thôi (từ 55-60 tấn/ha mới gọi là được mùa-NV). Với tình hình giá cả bấp bênh thế này, huề vốn đã là mừng chứ đừng nói lời lãi”.

Cùng chung tâm trạng như ông Luần, anh Trương Văn Mai (thôn 5, xã Kông Yang, huyện Kông Chro) thở dài: “Mỗi ha, trung bình cả tiền thuê đất và chi phí giống, phân bón, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ… phải mất từ 120 triệu đồng đến 150 triệu đồng.

Đó là chưa kể mùa này gió nhiều, phải bỏ ra một khoản chi phí nữa để mua lưới chắn gió cho dưa. Phần lớn vốn chúng tôi đều phải đi vay mượn hoặc nhận đầu tư trả sau cả. Dưa gần hái rồi mà giá cả cứ hạ hoài, rầu thúi ruột. Mong sao nó tăng lại lên 10.000 đồng/kg là khỏi phải lo”.

Không bận tâm lắm đến giá dưa trên thị trường vì thời điểm xuống giống chậm hơn, song, chủ của những ruộng dưa trồng muộn này cũng đang điêu đứng trước tình trạng dưa liên tục chết dây, rụng trái trên diện rộng.

1 ha dưa của anh Nguyễn Song Nam (xã Cư An, huyện Đak Pơ) đang trong giai đoạn nuôi trái. Thế nhưng mỗi ngày, anh Nam phải tự tay nhổ bỏ đi hơn 10 bụi dưa vì có biểu hiện chết dây, héo quả. Công việc này, theo anh, để loại bỏ bớt mầm bệnh, tránh lãng phí phân, nước cũng như tạo độ thoáng cho những cây còn lại phát triển.

“Từ khi trồng đến giờ, đám dưa của tôi chết dây hết 40%, cứ hôm nay thấy héo là mai chết, phun đủ loại thuốc mà chẳng khắc phục được, chỉ còn biết đứng nhìn thôi. Trồng 4, 5 mùa rồi, dưa cũng có chết nhưng theo luống chứ chưa thấy mùa nào chết cả loạt như năm nay”- anh Nam tâm sự.

Không riêng bệnh “chết dây”, những người trồng dưa hấu tại khu vực làng Hưnh Dờng (xã Kông Yang, huyện Kông Chro) còn khốn đốn vì dưa rụng trái. “Thông thường khi trồng dưa, chúng tôi hay giữ lại nhụy hoa thứ 2 hoặc thứ 3 để nuôi trái, còn lại bỏ hết vì nhụy 1 do sát gốc, còn từ nhụy 4 trở đi thì sát ngọn, trái to nhưng rất dễ bị nứt.

Thế rồi chẳng hiểu do ảnh hưởng thời tiết lạnh lâu, sương nhiều hay sao mà dưa cứ lớn cỡ trái mận là rụng hết, chẳng thể cứu chữa. Cuối cùng bây giờ cũng đành phải giữ nhụy 4-6 mà nuôi trái dù biết khả năng được “ăn” là rất ít” - anh Mai bộc bạch.

Theo chia sẻ của người trồng, dưa hấu là loại cây khó tính, không thể trồng mãi ở một vùng đất. Thường thì sau mỗi vụ thu hoạch, phải đợi ít nhất 3 năm cho đất “nghỉ” thì mới có thể tái sản xuất và cho năng suất. Hơn nữa, đầu ra cho dưa hấu phụ thuộc nhiều vào thị trường Trung Quốc nên rất khó nắm chắc “phần thắng” trong tay khi rót vốn đầu tư vào loại quả này. Biết thế, nhưng vì “bát cơm” nhiều nông dân vẫn chọn cách “nhắm mắt đưa chân”, cầu may và hy vọng.