Chỉ Có 5,1% Sản Lượng Lúa Bán Trực Tiếp Cho Nhà Xuất Khẩu

Hàng năm, Việt Nam sản xuất hơn 40 triệu tấn lúa hàng hóa các loại, đóng góp cho xuất khẩu hơn 7,7 triệu tấn gạo (năm 2012), tuy nhiên, sản lượng lúa được nông dân bán trực tiếp cho doanh nghiệp xuất khẩu gạo chỉ chiếm 5,1% con số trên.
Sản lượng lúa được nông dân bán trực tiếp cho doanh nghiệp xuất khẩu chỉ chiếm 5,1% so với tổng sản lượng lúa được xuất khẩu quy ra gạo.
Thông tin trên được Giáo sư - tiến sĩ Nguyễn Văn Luật, nguyên Viện trưởng Viện lúa ĐBSCL cho biết tại hội thảo “Sản xuất và tiêu thụ lúa gạo: giải pháp và vấn đề” được tổ chức ở Cần Thơ vào ngày 21-11.
Theo ông Luật, một kết quả nghiên cứu chuỗi giá trị xuất khẩu gạo ở An Giang trong năm nay, cho thấy mặt hàng lúa gạo xuất khẩu hiện được phân phối qua 3 kênh chính. Thứ nhất, kênh phân phối từ nông dân đến nhà máy chế biến, chiếm 2,8% và từ nhà máy chế biến đến công ty xuất khẩu gạo, chiếm 24,2%; Thứ 2, từ nông dân sản xuất đến thương nhân mua lúa, chiếm 91,2%, từ thương nhân mua lúa đến nhà máy xay xát, chiếm 31,3% và từ nhà máy xay xát đến công ty xuất khẩu, chiếm 24,2%.
“Riêng kênh mua bán thông qua hình thức nông dân bán trực tiếp lúa cho doanh nghiệp xuất khẩu gạo chỉ chiếm có 5,1%”, ông Luật cho biết.
Lý giải nguyên nhân trên, nhiều đại biểu tham dự hội thảo này cho biết một phần do doanh nghiệp xuất khẩu gạo chuộng mua gạo hơn mua lúa, sau đó đem về đánh bóng, đóng bao xuất khẩu theo yêu cầu đơn hàng của đối tác (chủng loại, quy cách đóng bao), một phần do việc vận chuyển lúa hàng hóa từ đồng ruộng đến nơi tiêu thụ (doanh nghiệp xuất khẩu) khó khăn, chi phí vận chuyển tăng cao, nên nông dân thường chọn giải pháp bán ngay lúa tươi tại ruộng khi thu hoạch xong.
Chính việc mất quá nhiều khâu trung gian trong đường đi của lúa hàng hóa từ đồng ruộng đến doanh nghiệp xuất khẩu nên lợi nhuận nông dân thu được thường không cao, dù họ là lực lượng đảm nhận đến 50% khối lượng công việc trong chuỗi giá trị của ngành lúa gạo.
Thực tế, điều này được thể hiện qua báo cáo phân tích chuỗi giá trị gia tăng ngành gạo được ông Luật sử dụng trình bày tại hội thảo này. Theo đó, giá trị thuần nông dân thu được trên mỗi kí lô gam lúa là 540 đồng (tương đương 27,8%). Trong khi đó, thương nhân mua lúa thu được 39 đồng (2%), nhà máy xay xát 123 đồng (6,3%), nhà máy lau bóng 50 đồng (2,6%). Riêng doanh nghiệp xuất khẩu gạo thu được đến 556 đồng (tương đương 28,7%) trên mỗi kí lô gam gạo xuất khẩu.
Có thể bạn quan tâm

Có những làng chài các thế hệ nối tiếp nhau đi biển, gắn chặt cuộc đời mình với những dập dềnh của sóng, mặn mòi của biển và cả những cơ cực, hiểm nguy khi vươn khơi giữa đại dương mênh mông.

Do phù hợp điều kiện thổ nhưỡng, tiết giảm chi phí sản xuất, hiệu quả kinh tế cao nên những năm gần đây, mô hình kết hợp tôm - lúa phát triển khá mạnh tại các tỉnh, thành ven biển vùng ĐBSCL.

Cả gan đi đầu và làm lớn, nhưng ông Bùi Ngọc Liêm lại chưa từng nếm mùi thất bại trong sản xuất- kinh doanh. Ngạc nhiên với điều này nên mặc dù trời rét đậm, mưa phùn dày hạt, chúng tôi vẫn nằng nặc bảo ông Liêm đưa ra ao tôm để mục sở thị điều ông nói: “Làm giàu không khó!”.

Bây giờ, về làng biển Hải Ninh (huyện Quảng Ninh - Quảng Bình) cứ nghe xôn xao chuyện nuôi tôm trên cát. Ba năm trở lại đây, ai mất mùa cứ mất mùa, riêng người dân biển Hải Ninh nuôi tôm cứ thu nhập tiền tỷ đều.

Ông Hòe đã trao đổi với Thời báo Kinh tế Sài Gòn Online xung quanh vấn đề này trước thềm năm 2014. Ngoài cơ hội, ông cũng lưu ý về những nguy cơ mà các doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải đối mặt khi xuất khẩu sản phẩm của họ theo đường tiều ngạch.