Xuất khẩu tôm Việt Nam và bối cảnh thị trường thế giới

Nguyên nhân khiến XK tôm của Việt Nam tính đến tháng 5 năm nay vẫn thấp hơn so với cùng kỳ năm 2014 là do sản lượng tôm thế giới tăng, nhu cầu yếu từ các thị trường chính (Mỹ, EU, Nhật Bản, Trung Quốc…) và giá tôm giảm ở các nước sản xuất chính như Ấn Độ, Thái Lan, Ecuador…
Năm tháng đầu năm, XK tôm chân trắng đạt 579,7 triệu USD, chiếm 57,5% tổng XK tôm của Việt Nam trong khi XK tôm sú đạt 346,8 triệu USD, chiếm 33,3%. Tôm nguyên liệu đông lạnh vẫn là sản phẩm XK chiếm tỷ lệ cao nhất trong tổng XK tôm Việt Nam.
Tính tới tháng 5 năm nay, XK tôm sang Mỹ đạt 212,2 triệu USD, giảm 52% so với cùng kỳ năm ngoái – mức giảm mạnh nhất trong số các thị trường NK chính. Nguyên nhân là do nhu cầu tôm ở Mỹ đang yếu. Nhu cầu tôm từ Mỹ khá trầm lắng kể từ tháng 1/2015 do lượng hàng tồn kho NK trong năm 2014 vẫn ở mức cao.
XK tôm sang EU đạt 192,4 triệu USD, giảm 13,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Nền kinh tế châu Âu vẫn chưa hoàn toàn thoát khỏi khủng hoảng khiến nhu cầu NK hàng hóa trong đó có tôm giảm. Đồng EUR suy yếu so với USD cũng làm giảm NK tôm vào EU. Xu hướng này có thể kéo dài trong các tháng tới.
XK tôm sang Nhật Bản cũng không tránh khỏi xu hướng giảm với 201,3 triệu USD trong 5 tháng đầu năm nay, giảm 20,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Đồng yên suy yếu so với USD chính là rào cản đối với tôm NK vào thị trường Nhật Bản.
Sản lượng tôm thế giới tăng
Các chuyên gia thị trường cho biết, sản lượng tôm nuôi toàn cầu tăng từ 3,4 triệu tấn lên 3,6 triệu tấn trong năm 2014, trong đó các nhà sản xuất châu Á chiếm khoảng 3 triệu tấn. Dự báo sản lượng tôm thế giới tiếp tục tăng trong năm nay do các nước này đã khống chế được dịch EMS trong năm 2014.
Thông thường, giá tôm ở châu Á tăng vào khoảng tháng 6 khi sức mua từ các thị trường NK đồng loạt tăng. Tuy nhiên, năm nay, giá tôm vẫn đang giảm.
Xuất khẩu tôm Ấn Độ giảm
XK tôm từ Ấn Độ sang các thị trường hiện đang giảm do giá tôm giảm, nhu cầu yếu và sản lượng tăng. Quý I/2015, XK tôm của Ấn Độ đạt 673 triệu USD, giảm 9,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, khối lượng XK tăng 20% đạt trên 75 nghìn tấn. Sản lượng tôm ở Thái Lan phục hồi trong năm nay (dự kiến đạt 300.000 tấn) đang ảnh hưởng tiêu cực lên XK tôm của Ấn Độ. Một vấn đề nữa đang ảnh hưởng đến XK tôm của Ấn Độ đó là Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã từ chối NK một số lô hàng tôm từ Ấn Độ do phát hiện thấy tôm có chứa chất kháng sinh cấm. Các nhà XK tôm của Việt Nam có thể tận dụng cơ hội này để đẩy mạnh XK sang Mỹ và Nhật Bản.
Tại Ấn Độ, giá tôm chân trắng vẫn thấp, nhu cầu tôm cỡ nhỏ tăng mạnh. Các nhà chế biến ở Ấn Độ, Trung Quốc đều có nhu cầu mua tôm cỡ nhỏ để chế biến.
Nguồn cung tôm cỡ 60 con/kg và nhỏ hơn ở Ấn Độ đang thiếu do người dân chỉ thu hoạch tôm cỡ nhỏ này khi được dự báo thời tiết xấu hoặc có gió mùa. Nếu không họ sẽ đợi tôm lớn thêm để kiếm thêm lợi nhuận.
Các nhà NK trên thế giới đang có xu hướng tìm đến tôm cỡ nhỏ với giá rẻ hơn. Đây có vẻ như cũng là xu hướng mới ở Mỹ, châu Âu và Nhật Bản.
Giá tôm cỡ 70 con/kg ở Ấn Độ tháng 6/2014 đạt 340 rupee/kg, đến tháng 6 năm nay đạt 220 rupee/kg. Giá tôm cùng loại tại Thái Lan tháng 6/2014 đạt 192 bạt/kg trong khi cùng kỳ năm nay đạt 156 bạt/kg. Giá tôm ở Ecuador thời điểm hiện tại cũng không có khả năng tăng do nhu cầu yếu từ Trung Quốc, thậm chí có thể còn giảm thêm vào cuối tháng 6.
Tiêu thụ chưa hồi phục
Về phía thị trường tiêu thụ, thông thường, các hãng bán lẻ ở Mỹ nhập khối lượng lớn tôm trong tháng 6 để tận dụng giá giảm do vào đúng vụ thu hoạch. Tuy nhiên, trong năm nay, các nhà NK Mỹ chưa đưa ra đơn đặt hàng lớn do họ nghĩ nguồn cung tôm năm nay sẽ dồi dào và chờ giá giảm thêm.
Có thể bạn quan tâm

Công ty của Trung Quốc có tên Công ty TNHH Tong Wei (Chengdu) Aquatic Produc bị coi là đơn vị đã xuất khẩu loại sản phẩm cá tầm đông lạnh nhưng có các chất độc hại và chất bị cấm trong sản phẩm.

Gần đây, nhắc đến những nông sản nổi tiếng của vùng đất Tiền Giang, người tiêu dùng thường tấm tắc khen giống gà ta Gò Công – đặc sản của miền quê biển thị xã Gò Công. Đây là giống gà lai có nhiều ưu điểm vượt trội so với các giống gà khác đặc biệt là thịt thơm ngon, được thị trường phía Nam hết sức ưa chuộng.

Tính đến ngày 3/7/2014, nông dân huyện Tam Nông (Đồng Tháp) đã thu hoạch được trên 2.476 tấn cá lóc, hơn 26.019 tấn cá tra, 1,6 tấn ếch, 5,2 tấn lươn và hơn 1.057 tấn tôm cá các loại.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN – PTNT) cho biết trong 6 tháng đầu năm 2014, Việt Nam đã xuất khẩu 337.000 tấn cao su với tổng kim ngạch 644 triệu đô la Mỹ, giảm gần 12% về lượng nhưng giảm đến 33% về giá trị so với cùng kỳ năm 2013. Giá cao su xuất khẩu bình quân 5 tháng đầu năm 2014 đạt 1.842 đô la Mỹ/tấn, giảm gần 29% so với cùng kỳ năm 2013.

Theo Trung tâm Khí tượng - Thủy văn quốc gia, năm nay sẽ có nhiều đợt rét đậm, rét hại xuất hiện, từ đó hàng triệu hộ nông dân ở miền Trung đã tất bật lo bảo vệ đàn trâu bò và đàn gia cầm an toàn. Hiện ở vùng cao các tỉnh Quảng Trị, Quảng Bình, Hà Tĩnh, ngoài việc đảm bảo ủ ấm, người dân còn tăng cường tìm kiếm thức ăn cỏ tươi cho gia súc. Trong khi đó, ở miền xuôi, nông dân tăng cường giữ rơm khô để vừa sưởi ấm, vừa làm thức ăn cho đàn trâu bò nhằm phục vụ mùa màng sắp đến.