Xuất Khẩu Nông Sản Tín Hiệu Từ Các Thị Trường Mới

Trước lo ngại về sự sụt giảm lượng nhập khẩu từ những thị trường truyền thống, kim ngạch xuất khẩu nông sản trong 7 tháng năm nay vẫn tăng 11,8% so với cùng kỳ năm ngoái.

Đầu tư công nghệ chế biến để nâng cao giá trị nông sản

Theo thống kê của Bộ NNPTNT kim ngạch xuất khẩu (XK) nông-lâm-thủy sản trong 7 tháng năm 2014 đạt gần 17,5 tỷ USD, tăng 11,8% so với cùng kỳ năm ngoái.

Cà phê, hạt tiêu, hạt điều, thủy sản, gỗ và sản phẩm gỗ tiếp tục là ngành hàng có sự gia tăng cả về sản lượng cũng như giá trị. Các mặt hàng chủ lực gồm gạo, cao su, chè, sắn và các sản phẩm sắn có xu hướng sụt giảm do phải tìm kiếm và mở rộng thị trường mới trong việc giảm áp lực phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc.

Đến nay, nhiều mặt hàng nông sản của Việt Nam đã XK vào các thị trường khó tính trong Liên minh châu Âu, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc… Riêng bưởi da xanh, thanh long đã có mặt tại 40 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.

Sản lượng XK thanh long tươi trong năm qua đạt 326.000 tấn, với giá trị XK hơn 200 triệu USD. Chỉ tính riêng trong 3 tháng đầu năm nay, đơn giá XK thanh long sang thị trường Canada tăng mạnh, đạt khoảng 2.300 USD/tấn, tăng 15,9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Ông Nguyễn Xuân Hồng, Phó Ban chỉ đạo phát triển thị trường XK rau, hoa, quả (Bộ NNPTNT) cho biết, để tiếp tục đạt mức tăng trưởng kim ngạch XK các mặt hàng nông sản, các doanh nghiệp cần thay đổi cách tiếp cận, duy trì và phát triển những thị trường truyền thống thông qua việc nâng cao chất lượng và giá trị các mặt hàng nông sản mà Việt Nam có lợi thế XK. Mặt khác phải tăng cường đầu tư cho công nghệ chế biến sau thu hoạch các mặt hàng nông sản.

Ông Hồng nhấn mạnh: “Doanh nghiệp cần tăng cường đầu tư cho công nghệ chế biến các mặt hàng nông sản trong nước. Đơn cử là chúng ta có thể xây dựng các nhà máy sản xuất xăng sinh học ethanol sử dụng nguyên liệu từ sắn lát trong nước, hoặc sử dụng các dăm gỗ trong lĩnh vực lâm nghiệp để chế biến các sản phẩm đồ gỗ thay cho việc nhập khẩu các mặt hàng này”.

Thực tế, nhờ áp dụng công nghệ chế biến và đẩy mạnh xúc tiến thương mại nhiều mặt hàng nông sản đã thành công trong việc tìm kiếm thị trường mới.

Nếu như cá ngừ đại dương mới chỉ tiêu thụ ở thị trường trong nước thì mới đây qua xúc tiến thương mại tỉnh Bình Định đã ký kết với công ty Kato Group của Nhật Bản XK mẻ cá ngừ đầu tiên sang thị trường này. Ngoài ra, hơn 20 tấn vải quả áp dụng công nghệ màng tế bào đã thâm nhập được thị trường Nhật Bản trong năm nay…

Theo Tiến sĩ Đặng Kim Sơn, Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn, trong hoạt động XK, công tác xúc tiến thương mại luôn được xem là khâu then chốt trong việc phát triển thị trường và phải được thực hiện cả ở tầm vĩ mô và vi mô.

XK nông sản đang nhận tín hiệu khả quan từ nhiều thị trường mới.

Doanh nghiệp cần chủ động hơn trong việc khai thác các thị trường mới để tránh rủi ro khi phụ thuộc quá nhiều vào một thị trường như Trung Quốc. Trong đó, các thị trường mới nổi ở khu vực Trung Đông, châu Phi với nhu cầu nhập khẩu rất lớn các mặt hàng nông sản của Việt Nam là cơ hội cho các doanh nghiệp XK.

Tiến sĩ Đặng Kim Sơn phân tích: Muốn đảm bảo được thị trường thì trước hết phải nắm vững được kết cấu của thị trường. Tức là phải hiểu rõ sức mua của thị trường, kênh tiêu thụ của thị trường: Ai, chuỗi giá trị nào sẽ là người tiêu thụ sản phẩm của mình. Vì đối với thị trường Trung Quốc thì chúng ta chỉ có biết bán đến biên giới rồi sau đó là qua trung gian ở đâu chúng ta không biết. Một thị trường như thế thậm chí nó tốt ngày hôm nay thì ngày mai chưa chắc đã an toàn.

Thứ trưởng Bộ NNPTNT Hà Công Tuấn cho biết: Hiện Bộ đã và đang chỉ đạo các cơ quan chức năng rà soát các thị trường và phối hợp với các Bộ, ngành liên quan làm việc với các hiệp hội, doanh nghiệp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, hỗ trợ, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất; rà soát và thông tin kịp thời về tình hình thị trường để có sự điều chỉnh phù hợp quy mô sản xuất.

Ông Tuấn nhấn mạnh, việc tập trung quản lý Nhà nước của Bộ hiện nay là tiếp tục giải quyết tháo gỡ những khó khăn của doanh nghiệp, thích ứng với những biến đổi của thị trường, để cố gắng cao nhất duy trì thị trường và tốc độ tăng trưởng của ngành trong năm nay theo mục tiêu mà Trung ương và Chính phủ giao cho ngành nông nghiệp là năm nay phải tăng trưởng GDP 3%. Thứ hai là tập trung vào nâng cao chất lượng của ngành chính là những đột phá về tái cơ cấu ngành.

Được biết, những năm qua, kim ngạch XK các mặt hàng nông lâm thủy sản luôn chiếm tỷ trọng gần 20% trong tổng kim ngạch XK hàng hóa của cả nước.Một số mặt hàng nông sản của Việt Nam hiện chiếm giữ vị thế cao trên thị trường quốc tế như hạt điều, hạt tiêu, gạo, cà phê, chè, nhiều mặt hàng khác cũng đang có tiềm năng tăng trưởng XK trong tương lai, như các loại rau, củ, quả, hoa tươi, nhất là khi Hiệp định Đối tác Kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) được ký kết thời gian tới.