Tín Hiệu Vui Cho Nhà Vườn

Về thăm miệt vườn Kế Sách (Sóc Trăng), du khách sẽ biết đến các loại trái cây ngon qua lời giới thiệu "bưởi Kế Thành, cam sành Trinh Phú, vú sữa Xuân Hòa". Trong đó, vú sữa tím Xuân Hòa, sau một thời gian bị lãng quên nay được nhiều nhà vườn quan tâm đặc biệt vì đây là loại cây cho lợi nhuận rất cao nhờ trái cho thu hoạch sớm hơn khoảng 1-2 tháng so với vú sữa Lò Rèn, có thể vận chuyển xa và được thị trường chấp nhận.

Theo thống kê chưa đầy đủ, diện tích trồng vú sữa tím hiện nay khoảng 80 ha, tập trung chủ yếu tại Xuân Hòa. Trong đó, diện tích đang cho trái ổn định là 15 ha. Các nhà vườn kỳ cựu ở ấp Cứ Mạnh, xã Xuân Hòa cho biết, cây vú sữa tím lão làng hiện còn sống tại vườn ông Bảy My có tuổi thọ trên 25 năm tuổi, vẫn sum suê bông trái. Theo ông Nguyễn Văn Đẻo, Trưởng ban nhân dân ấp Cứ Mạnh, trước đây vú sữa Lò Rèn được trồng phổ biến tại Xuân Hòa; tuy nhiên, vú sữa Lò Rèn sớm bị lão hóa, cây trên 10 năm tuổi thường bị chết nhánh, trái nhỏ, năng suất giảm. Trong khi đó, vú sữa tím cây càng lớn, trái càng sai; trái cho thu hoạch sớm nên giá bán cao, hiệu quả kinh tế rất cao; nhiều nhà vườn đã đổi đời nhờ trồng vú sữa tím.

Anh Lê Văn Hết, một trong những nhà vườn "ăn nên, làm ra" từ cây vú sữa tím chia sẻ kinh nghiệm canh tác như sau: để có vú sữa bán sớm, vào tháng 12 âm lịch bắt đầu bón phân, bồi sình để làm đọt, đến tháng 3 cây ra bông, tháng 9 bắt đầu thu hoạch và tháng 10 là đợt thu hoạch chính. Thời điểm này vú sữa Lò Rèn chưa cho thu hoạch nên trái vú sữa tím "hút hàng" và có giá bán trung bình cả vụ dao động từ 20 đến 30 ngàn đồng/kg. Về hiệu quả kinh tế, anh Hết cho biết, với mật độ trồng 200 cây/ha, tuổi cây 7-10 năm, năng suất 30 tấn/ha/năm, lợi nhuận đem lại là hơn 300 triệu đồng/ha/năm.

Về kỹ thuật canh tác cần lưu ý một số điểm sau: Do cây vú sữa tím rất sai trái, để hạn chế tình trạng tét nhánh, gẫy cành cần có biện pháp chống đỡ hoặc treo cành, tốt nhất là sử dụng cây gòn làm trụ đỡ sống cho cây; do vú sữa tím chín sớm, dễ bị ruồi đục trái tập trung tấn công nên cần có biện pháp chủ động phòng trừ ruồi đục trái đồng loạt bằng Sofri protein hoặc Vizubon.

Ngoài đặc điểm nổi bật của vú sữa tím là chín sớm, vú sữa tím còn có một số ưu thế khác như trái vừa chín vừa lớn; có màu sắc đẹp; ít bị bệnh khô trái; cây có tuổi thọ cao so với vú sữa Lò Rèn, năng suất tăng theo tuổi cây; khi hái không có dấu tay trên trái nên vận chuyển được xa, ít bị thương lái chê; so với vú sữa tím Bắc Thảo (được trồng nhiều tại xã Đại Tâm, huyện Mỹ Xuyên) thì vú sữa tím Xuân Hòa không bị thúi đáy trái khi chín hoàn toàn, năng suất và giá bán cao hơn. Về chất lượng, khi trái vừa chín tới (thương lái đồng ý hái trái để có thể vận chuyển đi xa) thì độ ngọt ít hơn so với vú sữa Lò Rèn. Tuy nhiên, để chín mùi thì độ ngọt tương đương vú sữa Lò Rèn; hạt, lõi, cùi và độ mềm thịt tương tự như vú sữa Lò Rèn.

Thị trường tiêu thụ vú sữa tím hiện nay ngày càng tăng, trong khi nguồn cung chưa nhiều nên bán được giá cao. Theo Chủ nhiệm Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp Tổng hợp (xã Xuân Hòa, huyện Kế Sách) Nguyễn Văn Liệt thì vú sữa tím phần lớn tiêu thụ nội địa, được ưa chuộng ở thị trường miền Bắc, một phần được xuất tiểu ngạch sang Trung Quốc.

Ngành Nông nghiệp huyện Kế Sách khuyến cáo nhà vườn có thể trồng vú sữa tím thay cho vườn vú sữa Lò Rèn đã già cỗi. Tuy nhiên, không mở rộng diện tích vú sữa tím ào ạt dẫn tới cung vượt cầu, rớt giá. Diện tích trồng vú sữa tím đến năm 2015 chiếm không quá 50% diện tích trồng vú sữa của huyện và nên trồng tập trung theo từng khu vực để thuận tiện trong sản xuất và tiêu thụ.