Sản xuất vụ Ðông Xuân 2015-2016 chủ động phòng, chống hạn

PV Báo Bình Ðịnh đã phỏng vấn ông Nguyễn Xuân Phú, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, Ðê điều và phòng chống lụt bão (Sở NN&PTNT) về tình hình nguồn nước tưới và phương án phòng, chống hạn, bảo vệ cây trồng vụ ÐX.

* Xin ông cho biết lượng nước tích lũy được tại các hồ chứa trong tỉnh đến hiện nay?

- Từ đầu năm đến nay, lượng mưa trên địa bàn tỉnh khá thấp so với mức trung bình nhiều năm.

Riêng 3 tháng mùa mưa (từ tháng 10 đến ngày 14.12), tổng lượng mưa là 828 mm, đạt 61% so với trung bình cùng kỳ nhiều năm (TBNN).

Lũy kế lượng mưa từ đầu năm đến nay là 1.463 mm, đạt 67% TBNN. Lượng mưa thấp, nên các hồ chứa tích được ít nước, dòng chảy trên các sông, suối cũng không cao.

Đến nay, các hồ chứa trong tỉnh đã tích được 422/577 triệu m3 nước, đạt 73% dung tích thiết kế.

Trong đó, 15 hồ chứa nước lớn do Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi (KTCTTL) Bình Định tích được 342/458 triệu m3, đạt 75% dung tích thiết kế; tuy nhiên, nếu không kể hồ Định Bình, 14 hồ chứa của Công ty chỉ tích được 137/232 triệu m3, đạt 59%.

Các hồ chứa do địa phương quản lý tích được 80/119 triệu m3 nước, đạt 67% dung tích thiết kế. Theo nhận định của Trung tâm Khí tượng thủy văn Trung ương, vụ ĐX 2015 - 2016 lượng mưa ở khu vực tỉnh ta sẽ bị thiếu hụt từ 30% - 50%; hiện tượng El Nino sẽ đạt cường độ mạnh và nhiều khả năng kéo dài đến hết vụ ĐX, nguy cơ xảy ra hạn hán trong vụ sản xuất này là rất cao.

* Như vậy, phương án cung cấp nước tưới cho cây trồng vụ ĐX tại các địa phương trong tỉnh, như thế nào, thưa ông?

“Theo nhận định của Trung tâm Khí tượng thủy văn Trung ương, vụ ÐX 2015 - 2016 lượng mưa ở khu vực tỉnh ta sẽ bị thiếu hụt từ 30% - 50%; hiện tượng El Nino sẽ đạt cường độ mạnh và nhiều khả năng kéo dài đến hết vụ ÐX, nguy cơ xảy ra hạn hán trong vụ sản xuất này là rất cao”

- Kế hoạch gieo trồng vụ ĐX 2015-2016 do các địa phương xây dựng là 63.886 ha, trong đó có 47.129 ha lúa, 16.757 ha cây hoa màu.

Trên cơ sở nguồn nước hiện có và nhận định của cơ quan dự báo khí tượng thủy văn, Sở NN&PTNT đã xây dựng phương án cấp nước với dự kiến lượng mưa trong mùa mưa thiếu hụt 30%.

Qua cân bằng nguồn nước, các CTTL trong tỉnh có khả năng tưới được 43.555 ha (tổng năng lực tưới của các công trình), trong đó Công ty TNHH KTCTTL Bình Định tưới 25.535 ha; dự kiến sẽ có 660 ha (khu tưới hồ Hội Sơn huyện Phù Cát và Phù Mỹ; khu tưới hồ Hà Nhe - Vĩnh Thạnh) bị thiếu nước suốt vụ sản xuất, và có khoảng 2.000 ha có khả năng thiếu nước cuối vụ cần tăng cường các biện pháp chống hạn.

Các CTTL do các địa phương quản lý tưới được 18.020 ha; dự báo sẽ có 20.331 ha diện tích bị hạn vào cuối vụ ĐX (trong đó có 15.106 ha ngoài khu tưới các CTTL và 5.225 ha trong khu tưới của hồ chứa nhỏ, công trình tạm và hồ Hội Sơn).

Ngoài ra, khả năng có 9.747 ha cây trồng tại các địa phương sẽ phải bơm tưới vượt mức bình thường do nắng nóng, khô hạn.

* Ngành Nông nghiệp tỉnh và chính quyền các địa phương đã triển khai các giải pháp gì nhằm chủ động phòng, chống hạn hán có thể xảy ra?

- Sở NN&PTNT đã chỉ đạo Công ty TNHH KTCTTL Bình Định xây dựng kế hoạch, lịch tưới thông báo cho các địa phương biết để chủ động điều hành sản xuất.

Thường xuyên rà soát tình hình nguồn nước, nhu cầu sử dụng nước để lập kế hoạch tưới cụ thể cho vụ ĐX 2015-2016 và xây dựng phương án chống hạn (kể cả cấp nước cho dân sinh).

Thực hiện việc ưu tiên cấp nước cho sinh hoạt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, vùng lúa giống, vùng lúa trọng điểm.

Kiểm tra, sửa chữa các hư hỏng nhằm bảo đảm an toàn hồ chứa, tăng tối đa khả năng trữ nước của hồ chứa, thực hành tiết kiệm nước ngay từ đầu vụ.

Đồng thời hướng dẫn nông dân áp dụng tưới luân phiên và tận dụng nước mưa, dòng chảy cơ bản của sông suối, thực hiện đắp bờ giữ nước trên ruộng để làm đất, gieo sạ ngay trong tháng 11 và đầu tháng 12.2015, nhằm hạn chế sử dụng nước hồ chứa.

Đối với khu tưới các hồ chứa nhỏ, các khu vực thiếu nước, chính quyền các địa phương chủ động bố trí cây trồng, mùa vụ cho phù hợp với đặc điểm nguồn nước tại địa phương, hoặc chuyển sang các loại cây trồng cạn, giống lúa ngắn ngày sử dụng ít nước.

Đối với vùng mà nguồn nước không bảo đảm cấp cả vụ, cần lập kế hoạch tưới ẩm để tiết kiệm nước và chỉ cấp nước cho cây lúa theo yêu cầu ở các giai đoạn quyết định năng suất, các giai đoạn khác hạn chế cấp nước.

Các địa phương không để dân tự phát gieo trồng quá khả năng cung cấp nước tưới.

Tiếp tục củng cố các tổ đội thủy nông để quản lý tưới nội đồng, điều tiết tưới theo phiên lịch, giảm tranh chấp nước.

Mặt khác, chuẩn bị nhân vật lực, khẩn trương nạo vét, tu sửa kênh mương để tưới kịp thời, hạn chế thất thoát, tiết kiệm nước.

Kiểm tra và xử lý bảo đảm hoạt động của các công trình chống hạn đã xây dựng, sẵn sàng triển khai công tác chống hạn.

Các địa phương có diện tích bơm tưới lớn cũng cần chủ động làm việc với đơn vị cung ứng điện để đảm bảo điện sản xuất trong vụ, ưu tiên nguồn kinh phí cấp bù thủy lợi phí để chi trả tiền điện.

Phối hợp với các cơ quan báo chí, truyền thông tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn cộng đồng chủ động ứng phó với hạn hán, tiết kiệm nước; biểu dương, khuyến khích những cá nhân, tổ chức tích cực thực hiện và sáng tạo trong ứng phó với hạn.

Đẩy nhanh tiến độ hoàn thành kênh tiếp nước Văn Phong - La Tinh để tiếp nước và chống hạn cho khu tưới hồ Hội Sơn (sau đập Cây Ké) từ cuối vụ ĐX.

* Xin cảm ơn ông!