Trang chủ / Tin tức / Mô hình kinh tế

Khai Thác Bền Vững Nguồn Ngao Giống Tự Nhiên Ở Vườn Quốc Gia Xuân Thuỷ

Khai Thác Bền Vững Nguồn Ngao Giống Tự Nhiên Ở Vườn Quốc Gia Xuân Thuỷ
Ngày đăng: 24/06/2012

Vườn Quốc gia Xuân Thuỷ bên cạnh giá trị là Khu Ramsar đầu tiên của Đông Nam Á còn là nguồn sinh kế trù phú của hàng chục vạn cư dân đang sinh sống tại 5 xã vùng đệm của huyện Giao Thuỷ (Nam Định).

Vào thời gian từ tháng 5 đến tháng 7, vùng ngập nước ở cửa sông Hồng thuộc Vườn Quốc gia Xuân Thuỷ xuất hiện nguồn ngao giống tự nhiên với quy mô tương đối lớn. Nhân dân địa phương đã tranh thủ khai thác ngao giống để cung ứng cho các khu nuôi trồng quảng canh trong huyện và một số tỉnh lân cận, đem lại nguồn lợi hàng tỷ đồng mỗi năm. Vào thời vụ cao điểm có tới hàng nghìn người và hàng trăm phương tiện thuyền bè lớn nhỏ tham gia khai thác. Năm 2005, thời điểm chưa được quản lý, người dân địa phương đã khai thác được 35 - 45 tấn ngao tổng hợp, thu 5 - 6 tỷ đồng. Tuy nhiên, với phương thức khai thác tùy tiện, có tính tận thu như cào, vét, lưới, chuyển đổi dòng chảy… một số người lợi dụng việc vào vườn để khai thác ngao, thủy sản đã săn bắn, bẫy, lưới chim phá hoại an toàn sinh thái Vườn Quốc gia. Việc khai thác thiếu kiểm soát không chỉ khiến nguồn ngao giống tự nhiên cạn kiệt, mà còn tạo nguy cơ đối với toàn bộ khu vực Vườn Quốc gia Xuân Thuỷ, đe doạ nơi cư trú của những loài chim quý hiếm.

Hoạt động khai thác Ngao giống của người dân địa phương.

Trước tình hình trên, sau khi được Bộ NN và PTNT thẩm định và được UBND tỉnh phê duyệt từ năm 2006, Ban Quản lý Vườn Quốc gia Xuân Thuỷ đã phối hợp với hai xã Giao An và Giao Thiện triển khai Đề án “Khai thác sử dụng khôn khéo và bền vững nguồn ngao giống tự nhiên trên vùng đất ngập nước ở cửa sông Hồng” với mục tiêu kết hợp hài hoà giữa yêu cầu bảo tồn và phát triển, đồng thời thực hiện tốt khuyến cáo của Công ước Ramsar và tiêu chí của Khu dự trữ sinh quyển thế giới là tạo môi trường lành mạnh có sự chung sống hài hoà giữa con người và thiên nhiên. Theo đề án, người dân địa phương chỉ được phép khai thác ngao giống tự nhiên trong thời gian từ tháng 5 đến tháng 7 trên vùng đất ngập nước ở khu vực cửa sông Hồng thuộc Vườn Quốc gia Xuân Thuỷ. Vùng này là phần đất nổi khi triều kiệt của Cồn Ngạn, Cồn Lu và Cồn Xanh, có diện tích 700 ha trong tổng diện tích trên 7.000 ha của Vườn Quốc gia Xuân Thuỷ. Các hộ thuê khoán mặt nước để khai thác ngao giống phải nộp phí và các khoản đóng góp khác. Người dân vào khai thá
c ngao giống chỉ được dùng những phương tiện và công cụ thủ công, có thể dựng lều lán để cư ngụ trong mùa khai thác, hết mùa phải dỡ bỏ để bàn giao nguyên trạng mặt bằng khu vực đất ngập nước cho Ban Quản lý Vườn Quốc gia Xuân Thuỷ. Số người khai thác ngao giống lúc cao điểm bình quân không quá 2 người/ha. Đề án cũng nghiêm cấm các hoạt động khai thác mang tính huỷ diệt như dùng xung điện, thuốc nổ, hoá chất; nghiêm cấm các hoạt động làm thay đổi cảnh quan môi trường như đào đắp làm thay đổi dòng chảy tự nhiên; nghiêm cấm chặt phá cây, săn bẫy chim và các loài động vật hoang dã. Hoạt động khai thác có sự tham gia quản lý của các bên liên quan ở địa phương. Ban Quản lý Vườn Quốc gia Xuân Thuỷ phối hợp chặt chẽ với UBND huyện Giao Thuỷ, ngành thuỷ sản và các đơn vị hữu quan, đôn đốc giám sát việc thực hiện đề án và các quy định hiện hành để đạt hiệu quả tốt nhất.

Bên cạnh việc thực hiện các chế tài bảo vệ vườn, công tác tuyên truyền, vận động được xác định là yếu tố quan trọng để thay đổi nhận thức, hành vi của người dân địa phương về mục tiêu bảo tồn thiên nhiên ở khu vực Ramsar Xuân Thuỷ. Ông Lê Văn Thuận, xã Giao Thiện, một cư dân đang tham gia khai thác ngao giống tại Vườn Quốc gia Xuân Thuỷ cho biết: Do được tuyên truyền, đến nay hầu hết các hộ dân đều hiểu rõ, có ý thức trong việc bảo vệ Vườn Quốc gia. UBND xã và lực lượng Bộ đội Biên phòng tham gia quản lý giám sát nên hiệu quả hơn. Nhưng quan trọng nhất là trong đề án đã xây dựng cơ cấu, đảm bảo quyền lợi công bằng trong cộng đồng khai thác ngao. Đặc biệt, Ban Quản lý Vườn Quốc gia đã triển khai việc đưa các nghề, sinh kế hỗ trợ cư dân địa phương trong thời gian không được khai thác nên người dân đều đồng tình, ủng hộ!

Từ khi được triển khai đến nay, đề án đã đem nguồn thu cho ngân sách địa phương gần 3 tỷ đồng. Việc khai thác ngao giống và các nguồn lợi thủy sản khác đã đi vào nề nếp, không tác động đến mục tiêu bảo tồn chim di trú (chủ yếu vào mùa đông) của Vườn Quốc gia Xuân Thuỷ, vì hoạt động khai thác ngao giống chỉ diễn ra vào mùa hè. Hơn nữa, nguồn lợi thuỷ sản nói chung và nguồn ngao giống tự nhiên nói riêng trên thực tế là nguồn có khả năng tự phục hồi cao, nếu không khai thác sẽ gây lãng phí. Trong thời gian tới, Vườn Quốc gia Xuân Thủy sẽ triển khai đề án đến các hộ dân và toàn bộ diện tích khai thác ngao giống, khai thác nguồn lợi thủy sản, nâng cao hơn nữa hiệu quả khai thác gắn với bảo vệ tài nguyên, sinh thái Vườn Quốc gia Xuân Thủy.

Có thể bạn quan tâm

Còn Nhiều Bất Cập Trong Tiêu Thụ Nông Sản Cho Nông Dân Còn Nhiều Bất Cập Trong Tiêu Thụ Nông Sản Cho Nông Dân

Vấn đề tìm đầu ra cho nông sản đã trở thành một vòng luẩn quẩn trong sản xuất nông nghiệp. Bên cạnh đó, câu chuyện “được mùa rớt giá”, “được giá mất mùa” cũng là nỗi lo thường trực của nông dân và các ngành chuyên môn.

18/08/2014
Huyện Yên Định 15 Ha Rau An Toàn Đạt Tiêu Chuẩn VietGAP Huyện Yên Định 15 Ha Rau An Toàn Đạt Tiêu Chuẩn VietGAP

Thời gian qua, huyện Yên Định đã có nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích người dân trồng rau an toàn, như: Hỗ trợ đất đai, chuyển giao khoa học công nghệ, liên kết đấu mối với các doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm cho người dân, quy hoạch thành vùng sản xuất chuyên canh...

18/08/2014
Thị Xã Sầm Sơn Triển Khai Du Nhập Nghề Câu Cá Ngừ Đại Dương Thị Xã Sầm Sơn Triển Khai Du Nhập Nghề Câu Cá Ngừ Đại Dương

7 tháng đầu năm, sản lượng khai thác thủy sản của thị xã đạt 11.566 tấn, bằng 61,5% so với kế hoạch, tăng 6% so với cùng kỳ năm 2013. Ngoài việc bảo đảm về sản lượng khai thác, nhiều tàu cá với trang thiết bị ngày càng hiện đại đã khai thác được nhiều sản phẩm có giá trị cao như cá ngàng, cá ngừ...

18/08/2014
Mục Tiêu 500.000ha Cây Trồng Được Tưới Hiện Đại Mục Tiêu 500.000ha Cây Trồng Được Tưới Hiện Đại

Một trong những mục tiêu của Đề án “tái cơ cấu ngành thủy lợi” là phát triển một nền nông nghiệp chủ động tưới, tiêu theo hướng hiện đại: Đẩy mạnh trên diện rộng các giải pháp tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho các cây trồng cạn chủ lực như càphê, hồ tiêu, chè, cây điều, cây mía, cây ăn quả, rau, hoa…

18/08/2014
Nâng Giá Trị Xuất Cá Tra Phải Chuẩn Hóa Từ Đầu Vào Đến Đầu Ra Nâng Giá Trị Xuất Cá Tra Phải Chuẩn Hóa Từ Đầu Vào Đến Đầu Ra

Trước tình trạng sản xuất manh mún, cung vượt cầu của sản phẩm cá tra và sự thiếu liên kết giữa nhà sản xuất và doanh nghiệp, sự ra đời của Nghị định 36/2014/NĐ-CP được kỳ vọng sẽ góp phần chuẩn hóa ngành nuôi, chế biến và xuất khẩu cá tra từ đầu vào đến đầu ra, mở hướng đi mới, phát tiển bền vững cho toàn ngành.

18/08/2014