Cá Tra Và Điệp Khúc Rớt Giá

Sau một thời gian giá cá tra nguyên liệu tăng lên ở mức đảm bảo cho người nuôi có lãi thì đầu tháng 4/2012, giá cá tra nguyên liệu lại giảm mạnh, khiến người nuôi tiếp tục sống trong cảnh thấp thỏm âu lo. Điệp khúc rớt giá không còn là vấn đề mới nhưng vì sao tình trạng này vẫn liên tiếp diễn ra?
Liên tiếp rớt giá
Hiện giá cá tra nguyên liệu tại nhiều tỉnh, thành ĐBSCL đã giảm thêm khoảng 2.000 đồng/kg so với cách đây hơn 2 tuần. Như vậy, so với thời điểm tháng 2/2012, giá cá tra nguyên liệu đã giảm tổng cộng khoảng 3.000 - 4.000 đồng/kg.
Cụ thể, tại Cần Thơ, giá cá tra nguyên liệu loại 1 chỉ còn ở mức 24.000 đồng/kg; cá loại 2 khoảng 23.000 đồng/kg, loại 3 khoảng 22.000 đồng/kg.
Còn ở An Giang, theo số liệu của Sở Công Thương An Giang, giá cá tra nguyên liệu xuất khẩu các loại tuần từ 30/3 – 5/4/2012 tại An Giang dao động ở mức từ 23.000 - 24.000 đồng/kg, giảm từ 200 - 500 đồng/kg tùy loại, tương đương giảm 1 - 2%. Trong tuần này, mặc dù biên độ giảm giá đã thấp hơn tuần trước nhưng cá thịt trắng, loại chủ yếu để chế biến xuất khẩu lại giảm sâu nhất. So với cùng kỳ năm trước, giá cá đã giảm tới 8 - 10% tùy loại.
Tình trạng tương tự cũng đang diễn ra ở Đồng Tháp. Hiện, giá cá tra thu mua tại Đồng Tháp cũng chỉ ở mức còn 23.000 - 23.500 đồng/kg. Với giá này, người nuôi lỗ từ 500 - 1.000 đồng/kg.
Theo ước tính của các cơ quan chuyên môn, sản lượng cá còn lại trong dân không nhiều, chỉ còn khoảng 200.000 tấn. Với giá bán như hiện nay, có thể nhiều hộ nuôi sau khi bán cá xong sẽ “treo ao”, bỏ nghề hàng loạt, có thể dẫn đến nguy cơ thiếu cá tra phục vụ chế biến xuất khẩu trong thời gian tới.
Giá cá tra giảm mạnh khiến người nuôi cá tra rất lo lắng, nhất là những hộ nuôi có cá gần tới thời điểm để xuất bán. Ông Trần Hữu Đại, nông dân nuôi cá ở phường Thuận An, quận Thốt Nốt, TP Cần Thơ cho biết: “Nếu cá tra vẫn giảm giá hoặc đứng ở mức thấp, tới đây người nuôi cá sẽ gặp rất nhiều khó khăn, lỗ nặng, cộng với các loại chi phí đầu vào tăng thì chắc chắn nhiều người nuôi sẽ bỏ nghề”.
Doanh nghiệp gặp khó
Theo tính toán của doanh nghiệp, 1 kg cá fillet xuất khẩu hiện nay doanh nghiệp thiệt hại khoảng 9.000 đồng. Trong đó giá xuất khẩu là 2,9 đô la/kg, so năm ngoái là 3,2 đô la/kg (tương đương khoảng 6.000 đồng), giảm 30 cent/kg. Bên cạnh đó, sự điều chỉnh tỉ giá tiền giữa tiền đồng và ngoại tệ cũng khiến doanh nghiệp phải mất thêm 1.000 đồng/kg cá; phần phụ phẩm chế biến cá trước đây bán 7.000 đồng/kg nay giảm còn 5.000 đồng/kg, mất 2.000 đồng/kg và không thể lấy khoản này bù vào chi phí chế biến như trước.
Do đó, doanh nghiệp muốn có lãi thì có hai cách, một là phải bán với giá hơn 3,1 đô la/kg, hai là phải hạ giá thu mua cá nguyên liệu.
Bên cạnh đó, việc Bộ Thương mại Mỹ (DOC) giảm thuế chống bán phá giá cho mặt hàng cá tra fillet đông lạnh của Việt Nam vào ngày 9/3 vừa qua khiến nhiều doanh nghiệp chế biến xuất khẩu cá tra Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu vào thị trường này. Con số ước tính hiện nay các doanh nghiệp tham gia chào bán hàng cá tra sang Mỹ đã tăng lên gấp đôi so với 18 doanh nghiệp của một vài năm trước. Điều này khiến cho giá khó tăng do tính cạnh tranh cao.
Một nguyên nhân khác khiến cá tra rớt giá như hiện nay là do, gần đây, tình trạng một số công ty thủy sản nợ nần đã khiến ngân hàng thắt chặt tín dụng, khiến nhiều doanh nghiệp thiếu vốn sản xuất nên đã tạm thời ngừng thu mua hoặc hạn chế thu mua cá tra nguyên liệu do phải thực hiện công tác tổng vệ sinh và bảo trì nhà máy.
Đã nhiều năm qua, kể từ khi ngành công nghiệp cá tra hình thành và phát triển, tình trạng biến động giá cá tra nguyên liệu giá xảy ra như một điệp khúc quen thuộc. Cứ mỗi lần cá tra rớt giá, người nuôi và doanh nghiệp đều không “bằng lòng” với nhau.
Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế thủy sản, diễn biến thị trường cá tra không nằm ngoài qui luật cung - cầu. Giá cá tăng thường rơi vào lúc hụt nguồn cung nguyên liệu, thị trường xuất khẩu hút hàng. Và ngược lại, giá giảm thường trùng vào thời điểm nguồn cung đang thừa, xuất khẩu gặp khó, sức tiêu thụ giảm.
Tuy nhiên, nông dân cũng không nên quá lo lắng bởi qua diễn biến giá tăng - giảm còn cho thấy, hiện tượng này mang tính chu kỳ, mức giá tăng cao đỉnh điểm hay giá xuống thấp thường không kéo dài quá 3 tháng.
Có thể bạn quan tâm

Thời gian hành nghề của anh Tự khoảng 15 - 16 giờ đến tối. Ngồi trên bè, anh móc vào chân 2 - 3 sợi dây cước có con mồi là tôm ni-lông, hai tay dùng hai cái dĩa nhựa làm mái chèo khoác nước từ từ đi tới. Khi mực dính câu, “tín hiệu” báo vào bàn chân, anh kéo nhẹ lên và nhanh nhẹn “tóm cổ” con mực bỏ vào cái kết ngay sau lưng.

Hiện đang mùa mưa bão, không phải là thời điểm thuận lợi cho tàu thuyền ra khơi nên chắc chắn sản lượng sẽ tăng không đáng kể. Ông Nguyễn Trung Hiếu - Trưởng Ban quản lý Cảng cá Hòn Rớ khẳng định: “Không chỉ mất mùa mà giá cá cũng thấp khiến nhiều chủ tàu lâm vào cảnh thua lỗ; một số phương tiện nằm bờ hoặc chuyển đổi sang nghề khác. Hoạt động khai thác khơi xa ngày càng gặp nhiều khó khăn”.

Cụ thể kế hoạch vụ nuôi năm 2015, diện tích nuôi là 90.000 ha, trong đó, nuôi tôm công nghiệp là 3.000 ha; tôm sú- lúa diện tích: 68.000 ha; nuôi tôm quảng canh cải tiến: trên 16 ngàn ha; tôm càng xanh - lúa diện tích: 2.000 ha. Sản lượng tôm phấn đấu đạt 56.000 tấn.

Cơ quan chức năng cũng đã vào cuộc nhưng tình trạng trên vẫn không mang lại hiệu quả, thậm chí có thời điểm còn bùng phát dữ dội. Thương lái Trung Quốc còn sang tận các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long để tổ chức bơm tạp chất gây bất ổn cho cả khu vực. Tình trạng này đã ảnh hưởng đến chất lượng tôm, làm mất uy tín cho thị trường xuất khẩu.

Diện tích mặt nước có thể nuôi trồng thủy sản đạt 20.900ha, tăng 27%, trong đó diện tích triển khai nuôi thủy sản là 16.700ha. Tổng sản lượng thủy sản nuôi đạt 74.000 tấn, sản lượng thủy sản khai thác đạt 2.500 tấn. Sản xuất cá giống đạt hơn 1,3 tỷ con...