Bưởi da xanh trên đất Khánh Vĩnh

Những vườn bưởi bạc triệu

Những ngày tháng 9, chúng tôi có mặt tại huyện miền núi Khánh Vĩnh, “thủ phủ” bưởi da xanh của tỉnh. Từ thị trấn Khánh Vĩnh đến các xã Sông Cầu, Khánh Nam, Khánh Trung, Khánh Hiệp, Khánh Đông... bưởi da xanh được trồng dọc theo những triền đồi ven sông. Trên những con đường đất gồ ghề, thấp thoáng bóng người chở bưởi về xuôi.

Niềm vui được mùa

Chúng tôi tìm đến khu vườn của ông Lê Văn Giỏi (thôn 6, xã Khánh Nam), người đang có 1,5ha bưởi da xanh với hơn 400 cây đang độ sung sức. Ông Giỏi trò chuyện: “Bưởi da xanh cho thu hoạch gần như quanh năm, mỗi năm chỉ ngưng 2 tháng.

Loại cây này rất thích hợp với các vùng đất đồi và ven sông tại Khánh Vĩnh. Điều đặc biệt, dù còn xanh hay đã chín bưởi vẫn mang lớp áo màu xanh. Ở đất Khánh Vĩnh, không riêng gì tôi mà với nhiều người, trồng bưởi da xanh đã trở thành niềm vui chung vì mang lại thu nhập cao”.

Lên Khánh Vĩnh lập vườn từ những năm 2000, hiện nay mỗi tháng, ông Giỏi thu hoạch 2 lần tổng cộng 6 - 8 tạ bưởi da xanh; với giá bán từ 35.000 - 40.000 đồng/kg, trừ chi phí, ông lãi khoảng 250 triệu đồng/năm. Nhìn ra vườn bưởi, ông Giỏi khoe: “Tận dụng nguồn nước sông Giang có quanh năm, tôi kéo ống tưới vườn nên cây bưởi phát triển tốt, không lo thiếu nước.

Bưởi ở đây ngon không đâu sánh kịp, ngọt, nhiều nước, ruột đỏ, da xanh, bóng, vỏ mỏng, thương lái rất thích. Các siêu thị ở Nha Trang tìm lên tận nơi đặt hàng nhưng tôi chưa dám nhận vì sợ không đủ hàng cung cấp...”.

Nhắc đến “nghiệp” trồng bưởi da xanh ở xã Khánh Nam, không thể không nhắc đến ông Phùng Văn Thông (thôn A Xay), người đang có 2ha bưởi da xanh với 500 cây. Mỗi cây bưởi trong vườn ông Thông cho thu nhập bình quân khoảng 1 triệu đồng. Cá biệt, có cây bưởi 5 năm tuổi cho thu hoạch rất đáng nể, 4 - 5 triệu đồng/năm.

Còn vườn bưởi da xanh của ông Ngô Chạm (thôn Nam, xã Sông Cầu) nằm vắt trên sườn đồi. Trước đây, ông trồng giống bưởi Năm Roi nhưng hạt dày, trái nhỏ, giá thấp (15.000 - 16.000 đồng/kg) nên ông đã chặt bỏ.

Được Hội Nông dân xã hỗ trợ giống, ông Chạm trồng thử nghiệm 80 cây bưởi da xanh và đã cho thu hoạch liên tục 5 năm nay. Mỗi tháng, ông thu hoạch được từ 7 - 8 tạ quả, lãi 10 - 12 triệu đồng/tháng.

Hiện nay, số lượng bưởi da xanh trong vườn của ông đã phát triển lên 800 cây. Ông Chạm cho hay, bưởi da xanh Khánh Vĩnh chất lượng đặc biệt, không cần phải “tiếp thị” hay đưa bưởi đi bán bởi mỗi tháng, tư thương đều đến tận vườn mua và giao tiền.

Mơ về vùng bưởi đặc sản

Ông Huỳnh Văn Thúc - Bí thư kiêm Chủ tịch UBND xã Khánh Trung khoe: “Khánh Trung được các nhà khoa học của Viện Khoa học kỹ thuật Duyên hải Nam Trung Bộ khảo sát đề tài và khẳng định, bưởi da xanh thích hợp với khí hậu, thổ nhưỡng vùng đất này và đặt nhiều triển vọng để xây dựng vùng chuyên canh.

Hiện nay, diện tích bưởi da xanh trên địa bàn xã đã hơn 20ha”. Thấy được hiệu quả kinh tế của loại cây này, đồng thời chất đất thích hợp nên mọi người “đua” nhau trồng.

Ngoài Khánh Trung, phong trào trồng bưởi da xanh còn rộ lên ở các xã Sông Cầu, Khánh Nam, mỗi xã có hơn 10ha bưởi. Ông Trần Thu - Chủ tịch Hội Nông dân xã Khánh Nam chia sẻ, 2 năm trở lại đây Khánh Vĩnh rộ phong trào làm vườn, mạnh nhất là trồng bưởi da xanh, bao nhiêu giống mang về đều hết.

Bưởi da xanh ở Khánh Vĩnh cho trái to, chất lượng tốt

Trò chuyện với những nông dân trồng bưởi da xanh hay lãnh đạo các địa phương trồng bưởi, ai cũng khẳng định hiệu quả kinh tế của loại cây này nhưng còn băn khoăn liệu thị trường có mãi “êm đềm” khi sản lượng tăng, tiềm ẩn nhiều rủi ro? Điều lo lắng đó là cần thiết nhưng không phải là tư duy phát triển sản xuất hàng hóa. Chất lượng cao, sản lượng lớn, cho phép cây bưởi đi xa hơn mới là suy nghĩ hợp lẽ.

Đề cập đến triển vọng của bưởi da xanh, ông Huỳnh Văn Thúc cho hay: “Xã Khánh Trung đã đề xuất với huyện thực hiện đề án phát triển cây bưởi da xanh hơn 70ha, kinh phí 2 tỷ đồng, được các ngành, các cấp ủng hộ.

Chúng tôi tin tưởng đề án sẽ thành công, mang lại niềm vui cho bà con, vực dậy nền sản xuất hàng hóa lâu nay manh mún. Xã đã hướng tới thành lập hợp tác xã, tìm đầu ra cho nông dân; đồng thời đặt vấn đề với doanh nghiệp xây dựng sản phẩm bưởi da xanh theo hướng VietGAP”.

Theo nhận định của ông Trần Văn Tiên - Giám đốc điều hành Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Gia Hưng Long (chuyên thu mua xuất khẩu nông sản, trụ sở tại tỉnh Đồng Nai), chất lượng bưởi da xanh ở Khánh Vĩnh rất đặc biệt. Công ty có kế hoạch liên kết với nông dân Khánh Vĩnh trồng và thu hoạch sản phẩm theo hướng GAP. Hiện tại, công ty đang triển khai nhiều mô hình như: gừng, bưởi da xanh... việc tiêu thụ không đáng ngại.

Điều đáng mừng, huyện Khánh Vĩnh đang triển khai đề án xác định cây trồng chủ lực và đã ban hành nghị quyết về vấn đề này. 4 cây trồng chủ lực là bưởi da xanh, sầu riêng, xoài và mít nghệ; trong đó diện tích của bưởi da xanh năm 2015 là 122ha. Điều này thể hiện sức phát triển của một địa phương giàu tiềm năng nông, lâm nghiệp.

Giai đoạn 2016 - 2020, dự kiến huyện phấn đấu phát triển thêm 173ha bưởi da xanh, tập trung tại các xã: Khánh Trung, Sông Cầu, Khánh Phú, Khánh Đông, Khánh Nam. Các giải pháp đề ra là phát triển thủy lợi, ứng dụng triệt để khoa học kỹ thuật, tìm kiếm phát triển thị trường, đổi mới sản xuất, đào tạo nhân lực và chính sách đầu tư...

Chia tay Khánh Vĩnh, chúng tôi lâng lâng niềm vui khi nhớ về câu nói của ông Trần Được (xã Khánh Nam): “Hy vọng tương lai không xa, bưởi da xanh ở Khánh Vĩnh sẽ xây dựng được thương hiệu, vươn ra thị trường trong nước, thế giới...”.

Ông Nguyễn Văn Thuận - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Khánh Vĩnh: Hiện huyện đang gặp khó khăn về kinh phí, đang đề nghị tỉnh hỗ trợ, đầu tiên là thí điểm dự án phát triển bưởi da xanh tại xã Khánh Trung, hỗ trợ 1/3 suất đầu tư, tương đương 40 triệu đồng (giống, vật tư, phân bón...). Mục tiêu của huyện là đề xuất các ngành xây dựng thương hiệu bưởi da xanh Khánh Vĩnh nhằm tìm đầu ra lâu dài.