Bước Tiến Xây Dựng Nông Thôn Mới

Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) triển khai thực hiện sau 4 năm trên địa bàn tỉnh ta đã đạt được những kết quả khả quan, với nhiều dấu ấn tích cực; tạo bước tiến dài và là cơ sở vững chắc để tỉnh ta hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu theo đúng lộ trình đề ra trong giai đoạn 2011 - 2015 dù còn không ít gian nan, thách thức...

Xuất phát điểm xây dựng NTM của các xã trên địa bàn tỉnh thấp, đời sống nhân dân các dân tộc còn nhiều khó khăn trong khi nhu cầu vốn đầu tư xây dựng NTM lại rất lớn, nhất là nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và phát triển sản xuất... Trước tình hình đó, để chương trình triển khai phù hợp với điều kiện thực tế địa phương, ngày 27/8/2013 UBND tỉnh ban hành Quyết định số 606 về quy định tạm thời việc huy động vốn, cơ chế lồng ghép quản lý các nguồn vốn trong xây dựng NTM.
Với nội dung quy định cụ thể, chi tiết đã tạo thuận lợi trong việc huy động, lồng ghép các nguồn vốn để triển khai thực hiện. Trong năm 2014, tổng nguồn vốn huy động toàn tỉnh thực hiện chương trình xây dựng NTM đạt hơn 1.287 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ trực tiếp gần 102,73 tỷ đồng, vốn lồng ghép từ các chương trình, dự án khác trên 1.011,3 tỷ đồng, còn lại là vốn tín dụng và vốn huy động cộng đồng nhân dân đóng góp thông qua hiến đất, ngày công lao động, tiền mặt...
Từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, trong năm 2014 ngay sau khi được phân bổ 92 tỷ đồng, tỉnh đã kịp thời phân cho các huyện, thị xã, thành phố để các địa phương phân bổ vốn chi tiết cho các xã thực hiện. Nguồn vốn hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng cho các xã được giao bình quân trong 3 năm, đảm bảo giai đoạn 2014 - 2016 các xã đều được hỗ trợ. Trong đó, ưu tiên phân bổ vốn trước cho các xã có khả năng về đích sớm, có khả năng huy động các nguồn lực khác để thực hiện, có đề án, dự án được phê duyệt.
Thanh Xương tạo bước chuyển lớn với cách làm đường giao thông nông thôn sáng tạo theo phương châm Nhà nước và nhân dân cùng làm có sự trợ giúp tích cực của doanh nghiệp. Năm 2014, với nguồn vốn được phân bổ hơn 2,3 tỷ đồng, Nhà nước hỗ trợ tiền mua xi măng, đá xay, xây lắp cống qua đường; nhân dân hiến đất, đóng góp cát, công lao động và Công ty Cổ phần Xi măng Điện Biên hỗ trợ thiết bị, kỹ thuật thi công... tuyến đường liên thôn dài 2,5km được bê tông hóa khang trang, rộng rãi trở thành hiện thực nối liền các thôn C9a, C9b, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân đi lại, vận chuyển nông sản. Thanh Xương trở thành điểm sáng là điển hình bởi cách làm sáng tạo để các xã khác trên địa bàn nhân rộng, góp phần hoàn thành các tiêu chí trong thời gian tới.
Huy động nguồn vốn và sử dụng hiệu quả các nguồn lực đầu tư, lồng ghép xây dựng NTM, đời sống và thu nhập bình quân đầu người liên tục tăng. Riêng khu vực nông thôn tính đến cuối năm 2014 thu nhập bình quân ước đạt 9,15 triệu đồng/người/năm, tăng 3,4 triệu đồng so với năm 2010. Toàn tỉnh có xã Thanh Chăn đạt từ 15 - 18 tiêu chí; 5 xã đạt 10 - 14 tiêu chí; 15 xã đạt 5 - 9 tiêu chí NTM... Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo trong toàn tỉnh chiếm 31,49%, giảm 18,52% hộ nghèo so với năm 2010.
Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động giúp nhân dân từng bước nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm để tham gia xây dựng NTM bằng những việc làm cụ thể, thiết thực, như: hiến đất, đóng góp ngày công lao động để xây dựng công trình giao thông, thủy lợi, nhà văn hóa, xây dựng nếp sống văn minh ở cộng đồng dân cư được xem là nhiệm vụ thường nhật, xuyên suốt của cả hệ thống chính trị.
Tỉnh tập trung chuyển đổi cơ cấu sản xuất và phát triển ngành nghề nông thôn, thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng NTM; ưu tiên phát triển sản phẩm hàng hóa chủ lực, xây dựng mô hình mới, nhân rộng các mô hình sản xuất hoạt động có hiệu quả, phát triển các mô hình liên kết sản xuất gắn với thị trường tiêu thụ và bảo vệ môi trường. Trong điều kiện khó khăn về nguồn vốn, để góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện các tiêu chí trong Bộ tiêu chí quốc gia NTM, tỉnh xác định lựa chọn các tiêu chí dễ, cần ít vốn thực hiện trước.
Ông Phạm Đức Hiển, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tỉnh lý giải: Trong số 19 tiêu chí NTM không phải tiêu chí nào cũng cần nhiều vốn.
Ví như tiêu chí số 17 về môi trường bao gồm 5 nội dung, trong đó có nhiều nội dung không cần nhiều vốn, như: thu gom, xử lý chất thải, nước thải theo quy định; không có các hoạt động suy giảm môi trường và có các hoạt động phát triển môi trường xanh, sạch, đẹp... Chiểu theo từng nội dung cho thấy yếu tố con người là quan trọng quyết định đến việc hoàn thành tiêu chí.
Đó là sự vào cuộc của chính quyền cơ sở huy động bà con thay đổi thói quen trong sinh hoạt, bảo vệ môi trường, dọn dẹp vệ sinh thôn bản xanh, sạch, đẹp. Với những xã làm tốt một số nội dung tiêu chí sẽ được ưu tiên vốn khuyến khích kịp thời để tiếp tục hoàn thành, tránh đầu tư dàn trải, khó thực hiện.
Tiếp tục đẩy nhanh tiến độ triển khai, cuối tháng 11 vừa qua, Ban Chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tỉnh ban hành Kế hoạch số 4495, trong đó, tập trung triển khai thực hiện trọng điểm một số tiêu chí ở cơ sở, lấy thôn, bản và hộ gia đình làm đối tượng triển khai thực hiện và đặc biệt là ưu tiên lựa chọn những chỉ tiêu dễ thực hiện, cần ít nguồn vốn để triển khai trước.
Xây dựng khu dân cư xanh, sạch, đẹp bằng các việc làm cụ thể: cải tạo vườn tạp, đưa gia súc, gia cầm ra khỏi gầm sàn; làm tốt công tác thu gom xử lý chất thải, nước thải sinh hoạt ở khu dân cư, từng bước cải thiện và nâng cao thu nhập cho người dân...
Tin rằng với các giải pháp sát thực với điều kiện thực tế địa phương, sự chung sức đồng lòng của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là người dân tích cực tham gia, Chương trình NTM sẽ thực sự là luồng gió mới thúc đẩy kinh tế - xã hội khu vực nông thôn phát triển.