Xử lý vấn nạn ô nhiễm từ chăn nuôi heo bằng hầm biogas hiệu quả nhưng chưa được nhân rộng
Hầm biogas - giải pháp tối ưu
Trên địa bàn tỉnh hiện có 8.412 cơ sở chăn nuôi heo nhỏ lẻ dưới 200 con/hộ và 149 trang trại có quy mô nuôi hơn 200 đến 2.000 con. Lượng chất thải từ các trang trại chăn nuôi mỗi tháng từ 14 đến 72 tấn. Nhiều cơ sở chăn nuôi heo nằm xen lẫn trong khu dân cư, gây ra mùi hôi thối, ruồi nhặng... ảnh hưởng đến môi trường sống của người dân sống xung quanh. Giải pháp tối ưu hiện nay để khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường là đầu tư xây hầm biogas xử lý chất thải chăn nuôi.
Thực tế cho thấy, ở những trang trại, cơ sở chăn nuôi đầu tư hầm biogas đều có hiệu quả. Trang trại chăn nuôi heo (600 con) của ông Nguyễn Trung, tổ 21, ấp Bình Mỹ, xã Bình Ba (huyện Châu Đức) là một ví dụ. Từ năm 2008, ông Trung đầu tư 50 triệu đồng xây dựng hầm biogas phủ bạt với trữ lượng hầm 150m3 và xây thêm một hầm nén với trữ lượng 25m3. Với hệ thống hầm biogas này, việc xử lý chất thải của heo trở nên dễ dàng, bảo đảm tiêu chuẩn vệ sinh môi trường, đồng thời tận dụng được lượng khí sinh học từ hầm biogas để chạy máy trộn cám, máy bơm nước, thắp sáng… tiết kiệm khoảng 3 triệu đồng/tháng.
Để giảm thiểu vấn đề ô nhiễm môi trường từ nguồn chất thải chăn nuôi, Cục Chăn nuôi (Bộ NN-PTNT) đã triển khai “Chương trình khí sinh học dành cho chăn nuôi Việt Nam”. Chương trình do Hà Lan tài trợ kỹ thuật và một phần kinh phí. Tại BR-VT, dự án hỗ trợ các hộ chăn nuôi xây dựng công trình biogas được triển khai từ năm 2008. Qua 7 năm triển khai, dự án này đã góp phần giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường, đồng thời tạo nguồn năng lượng phục vụ đời sống cho chính những hộ chăn nuôi.
Từ năm 2012, UBND tỉnh cũng đã có quyết định phê duyệt đề án xử lý chất thải chăn nuôi gia súc sản xuất khí biogas chạy máy phát điện, xử lý ô nhiễm môi trường tại các trang trại chăn nuôi trên địa bàn tỉnh. Theo Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh, triển khai thực hiện đề án của UBND tỉnh, hiện nay mô hình biogas xây dựng bằng gạch hình vòm cầu, tiết kiệm chi phí, độ bền cao, mang lại nhiều lợi ích cho các hộ chăn nuôi. Thời gian qua, đơn vị này đã hỗ trợ cho 5.025 hộ dân xây dựng hầm biogas để xử lý chất thải chăn nuôi.
Chưa nhân rộng được vì thiếu vốn
Đầu tư hệ thống hầm biogas tại các cơ sở chăn nuôi là một hướng được khuyến khích, tuy nhiên việc áp dụng giải pháp này chưa được nhân rộng bởi một số vướng mắc, khó khăn. Theo Sở NN-PTNT, các hộ chăn nuôi gia súc gia cầm tập trung nhiều tại các huyện Xuyên Mộc, Châu Đức và Tân Thành. Các cơ sở, hộ chăn nuôi phần lớn đang xả thẳng nước thải chăn nuôi ra môi trường do thiếu kinh phí để đầu tư xây dựng hệ thống xử lý. Bên cạnh đó, nhận thức của người dân về các quy định pháp luật bảo vệ môi trường (BVMT) trong chăn nuôi còn hạn chế. Ngoài ra, thủ tục pháp lý liên quan đến môi trường, giấy phép xây dựng... khá rườm rà cũng khiến cho các chủ trang trại ngại thực hiện.
Huyện Châu Đức là nơi tập trung nhiều trang trại, cơ sở chăn nuôi heo nhưng hầu như chỉ có các trang trại chăn nuôi quy mô lớn chú trọng xây dựng mô hình xử lý chất thải bằng hầm biogas. Việc đầu tư ở các trang trại này cũng chưa đồng bộ do thiếu vốn. Đơn cử như trang trại chăn nuôi heo của Công ty TNHH Trang Linh, tổ 8 ấp Trang Hoàng, xã Bông Trang (huyện Xuyên Mộc) có diện tích 44ha, quy mô chăn nuôi 3.000 con heo nái. Qua kiểm tra của Phòng TN-MT huyện Xuyên Mộc cho thấy, lượng chất thải phát sinh của trang trại Trang Linh 5 tấn/ngày được thu gom đóng bao làm phân bón. Hệ thống xử lý nước thải chăn nuôi từ 9 dãy trại đổ ra 3 bể biogas (thể tích khoảng 9m3/bể).
Tuy nhiên, hệ thống này chưa xử lý được toàn bộ lượng nước thải, nên một phần nước thải vẫn xả trực tiếp vào các ao chứa khiến môi trường xung quanh có dấu hiệu bị ô nhiễm. Ông Vũ Ngọc Bích, Giám đốc Công ty TNHH Trang Linh cho biết, hiện cơ sở này đang làm thủ tục xin vay 2 tỷ đồng từ vốn Quỹ BVMT để đầu tư xây mới hệ thống hầm biogas. “Chỉ có tăng đầu tư thì mới có thể xử lý triệt để lượng chất thải từ chăn nuôi và hạn chế ô nhiễm môi trường”, ông Bích nói.
Hiệu quả của việc xử lý ô nhiễm môi trường từ chăn nuôi heo bằng hầm biogas đã thấy rõ. Thiết nghĩ, để bảo đảm môi trường chăn nuôi mang tính ổn định và phát triển bền vững cần tiếp tục khuyến khích, tạo điều kiện cho các hộ chăn nuôi xây dựng hầm biogas để xử lý chất thải. Đối với các trang trại mới, ngay từ khi mới xây dựng, chính quyền địa phương nên yêu cầu thực hiện đúng quy trình thủ tục, trong đó có việc ký cam kết bảo vệ môi trường và sử dụng mô hình biogas. Có như vậy, ngành chăn nuôi mới phát triển bền vững gắn với bảo vệ môi trường, phù hợp với xu thế phát triển kinh tế xã hội hiện nay.
Có thể bạn quan tâm
Mặc dù chỉ hơn 1 năm tham gia Dự án cạnh tranh nông nghiệp (ACP), nhưng bước đầu tạo chuyển biến tích cực trong các hoạt động sản xuất của Hợp tác xã Nông nghiệp (HTX NN) Tân Bình (huyện Thanh Bình). ACP đã có những tác động rõ nét trong việc thay đổi tập quán canh tác của nông dân, góp phần tạo mối liên kết bền vững giữa doanh nghiệp và nông dân trong sản xuất và tiêu thụ nông sản.
Năm 2014, Trạm Khuyến nông - Khuyến ngư huyện Tây Hòa (Phú Yên) triển khai mô hình nuôi cá rô đầu vuông thương phẩm tại các hợp tác xã Hòa Bình 1, Hòa Bình 2, Hòa Phong và Hòa Phú với quy mô 11.500m2 và 115.000 con cá giống, 6 hộ tham gia.
Tuy nhiên, người nuôi tôm ở Ấn Độ chỉ nên nuôi một vụ tôm chân trắng thay vì 2, mật độ thả thấp và chú trọng nuôi tôm cỡ lớn. Điều này cũng tương tự như các phương pháp được sử dụng để nuôi tôm sú, loài nuôi truyền thống ở Ấn Độ trong suốt 25 năm qua.
Thiên nhiên ưu đãi mảnh đất Kim Sơn (Ninh Bình) bằng cách riêng, đó là mỗi năm ban tặng vùng đất này chừng 120 ha đến 150 ha đất phù sa lấn biển. Trong mấy năm gần đây, nhờ hỗ trợ của các nguồn lực từ Nhà nước trong việc xây dựng các tuyến đê quai lấn biển, nghề nuôi trồng thuỷ sản ở Kim Sơn đang có xu hướng phát triển mạnh, góp phần đáng kể vào sự đổi thay của mảnh đất vốn nghèo khó này.
Được sự chấp thuận của UBND và Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Trà Vinh, ngày 08/8/2014, Hiệp hội Thủy sản tỉnh Trà Vinh đã tổ chức buổi Tổng kết chương trình Chuỗi cung ứng cá tra bền vững và trao giấy chứng nhận GlobalGAP cho Tổ hợp tác Nuôi cá tra bền vững tại hai huyện Tiểu Cần và Cầu Kè do ông Giãng Văn Bảy làm Tổ trưởng.