Thìa Là - Vị Thuốc Đông Y
Thìa là, Thì là - Anethum graveolens L., thuộc họ Hoa tán - Apiaceae.
Mô tả: Cây thảo sống hằng năm có thân nhẵn cao 60-80cm hay hơn, khía rãnh dọc; có rễ trụ. Lá có bẹ rất phát triển, phiến xẻ 3 lần lông chim, có các phiến nhỏ hình sợi; các lá ở ngọn tiêu giảm, không có cuống. Cụm hoa ở ngọn, trên thân và trên các cành, thành tán kép gồm 5-15 tán nhỏ; các tán này mang 20-40 hoa màu vàng. Quả bế kép nằm trên một cuống quả rẽ đôi; quả hình trứng có 10 cạnh mà 4 cái ở mép nở dãn thành cánh dẹp.
Bộ phận dùng: Quả - Fructus Anethi Graveolentis.
Nơi sống và thu hái: Thìa là mọc hoang dại ở miền Nam châu Âu, một số nước Bắc Phi. Ta có nhập trồng chủ yếu lấy cành lá làm gia vị.
Thành phần hóa học: Trong lá và quả đều có tinh dầu mà thành phần chủ yếu là limonen, carvon (60%).
Tính vị, tác dụng: Tinh dầu của lá và quả có tính kích thích ăn ngon miệng và tiêu hoá. Quả Thìa là có tính chất tương tự Hồi và Tiểu hồi, nên thường dùng làm thuốc mạnh tỳ vị, làm dễ tiêu hoá, chống co thắt, thông kinh, gây tiết sữa và lợi tiểu.
Công dụng, chỉ định và phối hợp: Lá Thìa là là rau gia vị quen thuộc, vừa tô điểm vừa làm nổi vị món canh cá giấm, canh lươn, ốc; làm thơm ngon, lại át được mùi tanh. Quả được dùng để chữa chứng khó tiêu, nấc, nuối hơi, nôn mửa, đầy trướng, đau bụng, đau răng. Người ta dùng thuốc hãm 1-2 thìa cà phê hạt Thìa là trong một lít nước sôi hoặc dùng nước cất hạt 50-100ml trong ngày.
Còn dùng làm thuốc trị viêm thận, sỏi bàng quang, sỏi thận; người ta dùng 1 muỗng canh hạt Thìa là, giã nát cho vào ly, chế nước sôi vào hãm, chia làm 5-6 lần để uống trong ngày.
Cũng dùng chữa xơ vữa động mạch, huyết áp cao, xơ cứng mạch não dẫn tới nhức đầu; dùng liều như trên nhưng chỉ uống 2 lần, liên tục trong nhiều ngày.
Khi có triệu chứng khó ngủ hoặc bị kích thích nhiều quá, cũng có thể uống trà Thìa là như trên trước khi ngủ. Có thể dùng lá tươi để thay hạt.
Có thể bạn quan tâm
Mộc mạc như cái tên gọi “Thì là”, nhưng lợi ích cho sức khỏe của loài cây này lại rất phong phú và đã được các thầy thuốc phát hiện ra từ hàng nghìn năm trước. Thì là hỗ trợ tiêu hóa, giúp chữa lành các bệnh đường ruột, lợi tiểu, điều hòa khí huyết cho nữ giới… dùng thì là đều đặn sẽ giúp cơ thể giải độc và tăng cường sức đề kháng. Cách dùng cũng rất đơn giản, có thể dùng lá trong các món ăn, làm trà, hoặc nhai hạt, nấu nước…
Theo Đông y, lá thì là có mùi thơm hăng hắc, hơi đắng có vị cay, tính ấm, không độc dùng để bổ thận, mạnh tỳ, tiêu trướng, chữa đau bụng
Thì là là một loại cây gia vị được sử dụng nhiều trong các món ăn và đã có từ lâu đời. Tuy nhiên, ngoài công dụng làm gia vị thì cây thì là còn được biết đến như một loại thảo dược trong các bài thuốc Đông y.
Thì là là một loại rau gia vị không thể thiếu trong các món canh cá, chả cá… tuy nhiên nó còn có tác dụng chữa rối loạn tiêu hóa, mất ngủ, trầm cảm...
Dân ta thường dùng lá thìa là làm rau hoặc gia vị rất quen thuộc với mọi người, nhất là các món như canh cá giấm, canh lươn, ốc, cháo cá… vừa thơm ngon, lại vừa át được mùi tanh.