Phòng Trừ Bệnh Lem Lép Hạt Lúa

Bệnh lem lép hạt làm biến màu vỏ hạt lúa, có thể gây hại trên vỏ trấu hoặc bệnh trong hạt. Trên vỏ hạt, triệu chứng thay đổi tùy loài vi sinh vật gây hại và tùy mức độ nhiễm bệnh. Triệu chứng bệnh là những vết nhỏ màu nâu đen, hoặc là những mãng nâu bao phủ cả vỏ hạt. Bệnh nặng làm toàn thể vỏ hạt nâu đen, hạt gạo bên trong bị lép hoặc bị biến màu, đôi khi có mùi mốc. Ở đồng bằng sông Cửu Long bệnh rất phổ biến, gây hại đáng kể cho vụ lúa hè thu và thu đông, khi lúa đang trổ mà gặp mưa bảo, sau đó nắng hạn, ruộng bị chua phèn, thiếu nước. Tỉ lệ thiệt hại có thể lên đến 15-20%.
Bệnh do nhiều loài nấm phối hợp gây hại, có thể chia làm hai nhóm chính: nhóm nhiễm vào hạt trên đồng ruộng trước thu hoạch và nhóm xâm nhiễm trong quá trình tồn trử sau thu hoạch. Nhóm nhiễm vào hạt trước thu hoạch gồm các loài nấm như Pyricularia grisea, Alternaria padwickii, Gibberella fujikuroi, Curvularia lunata, Fusarium noniliforme, Phoma sorghina, Helminthosporium sp., Sarocladium sp., Nigrospora spp... Nấm Fusarium noniliforme sẽ theo hạt giống, gây hại vào giai đoạn mạ thành bệnh mạ đực hay bệnh lúa von (Gibberella fujikuroi). Ngoài ra rệp gié cũng là tác nhân tham gia làm lép hạt vào giai đoạn trổ, lúc ruộng khô nước. Nhóm nhiễm vào hạt sau thu hoạch gồm Aspergillus sp., Penicillium sp., Mucor sp. Rhizopus spp.
Mỗi loài nấm đòi hỏi nhu cầu dinh dưỡng, điều kiện nhiệt độ và ẫm độ khác nhau. Ở ngoài đồng, bệnh nhiễm vào hạt chủ yếu vào giai đọan trổ đến trước khi thu hoạch. Việc thu hoạch chất lúa thành mớ ngoài đồng, hoặc để lâu chưa kịp suốt, lúa chất thành đống mà gặp mưa thì thiệt hại sẽ rất lớn. Các loài nấm sẽ phát triển rất mạnh khi ẫm độ không khí trên 65%, nhiệt độ 30-35 độ C. Trong quá trình tồn trử, nếu ẫm độ hạt vượt quá 14% thì hạt lúa dễ bị các loài nấm tái xâm nhập, chất lượng hạt rất kém, khi xay chà hạt bị bể, gãy vụn, không đãm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu. Ngoài việc làm giãm phẫm chất và sức sống hạt giống, nhóm mốc có thể tạo độc tố trong hạt gây độc hại khi ăn.
Để giảm thiệt hại do bệnh lem lép hạt gây ra trong vụ lúa hè thu, Bà con nông dân cần lưu ý như sau:
- Sử dụng giống xác nhận, sạch bệnh, không lẫn tạp chất
- Áp dụng kỹ thuật canh tác theo chương trình "Ba giảm-Ba tăng" như gieo sạ với mật độ vừa phải (100-120 kg giống/ha), bón cân đối N-P-K, cung cấp phân đạm theo nhu cầu cây lúa, không bón thừa phân đạm vào giai đọan làm đòng đến lúc nuôi hạt, sử dụng thuốc trừ bệnh đúng thời điểm.
- Nên phun thuốc trước trổ 10 ngày và sau dứt trổ 5 ngày: Anvil 5 SC, Rovral 80 WP, Copper-B 75 WP, Tilt super 300 ND, Carban 50 SC, Appencarb super 50 FL, Benzimidine 50 SC, Carosal 50 SC, Super Humate Sen vàng... với nồng độ theo khuyến cáo.
- Để phòng ngừa bệnh lúa von, có thể xử lý hạt bằng Cruiser Plus 312 FS: pha 20cc thuốc với 2 lít nước phun lên 100 kg hạt giống, trộn đều trong giai đoạn ủ đến trước khi sạ khoảng 12 giờ
Có thể bạn quan tâm

Bệnh lúa von là loại bệnh do loài nấm Fusarium moniliforme Shel gây nên do nguyên nhân truyền nhiễm hoặc lây nhiễm. Nấm bệnh có thể phát triển ở điều kiện nhiệt độ từ 10-37oC (thích hợp nhất ở điều kiện 24-32oC), ẩm độ cao và ánh sáng yếu. Trên đồng ruộng, bào tử phân sinh có thể tồn tại và sống trong đất từ 4-6 tháng

Trứng hình bầu dục dẹt, mới đẻ có màu trắng, sau chuyển màu nâu, gần nở màu đen. Trứng đẻ thành ổ xếp dạng vảy cá ở mặt trên phiến lá hoặc bẹ lá (trên bẹ lá chiếm 80%). Sâu non đẫy sức có màu nâu nhạt, trên thân có 5 vạch dọc màu nâu xẫm. màu trắng sữa, đầu màu nâu vàng. Móc bàn chân bụng có 51-56 cái xếp thành hình tròn

Đất phèn, đất chua phèn hay đất chua là các thuật ngữ khác nhau để chỉ loại đất có độ pH thấp, thường là từ 5,5 trở xuống. Có khi pH chỉ còn 3 hoặc 2. Thủ phạm chủ yếu trong đất phèn là nhôm (Al) và Sắt (Fe).

Làm sạch hạt lúa trước khi ngâm ủ bằng cách ngâm hạt trong nước muối 15% trong thời gian 5-10 phút, loại bỏ hạt lép lửng và lẫn tạp. Trước khi gieo sạ 6 giờ, không nên tưới nước cho hạt giống để dễ gieo sạ

Loại phân sử dụng và lượng phân bón từng loại cho từng giai đoạn sinh trưởng của lúa được khuyến cáo như trong bảng ở phần cuối của Quy trình.