Ngành điều và những thách thức
Nhất nhưng lo
Ngày 2/7, tại TPHCM, Bộ NN&PTNT đã tổ chức hội nghị đẩy mạnh sản xuất và tiêu thụ điều. Tại đây, Cục Chế biến nông lâm thủy sản và nghề muối cho biết, hiện sản phẩm nhân hạt điều Việt Nam vẫn đang được các nước chấp nhận.
Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập kinh tế thế giới, thị trường tiêu thụ nhân hạt điều chủ yếu là các nước phát triển, nơi yêu cầu an toàn vệ sinh thực phẩm ngày càng cao, và với tỷ lệ 45% cơ sở, doanh nghiệp không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm nói trên sẽ khiến ngành điều gặp những khó khăn trong thời gian tới.
Theo Cục Chế biến nông lâm thủy sản và nghề muối, trong số 265 cơ sở, doanh nghiệp chế biến hạt điều hiện nay, chỉ có 30 doanh nghiệp đạt các tiêu chuẩn như HACCP, ISO 9001, ISO 1400, ISO 2200… Trong đó, có nhiều cơ sở sản xuất nhỏ lẻ quy mô hộ gia đình với 5-7 lao động, và thường không được đầu tư máy móc, thiết bị nên không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
Đây chính là con số đáng báo động cho ngành điều trong nước. Không chỉ có quá nhiều cơ sở, doanh nghiệp xếp loại C, ngành điều cũng đang đối diện với một vấn đề khác là có quá nhiều doanh nghiệp xuất khẩu điều nhân.
Theo Cục Chế biến nông lâm thủy sản và nghề muối, cứ sau mỗi năm, số doanh nghiệp xuất khẩu điều lại tăng lên. Năm 2014, có 345 doanh nghiệp xuất khẩu nhưng trong số này, có đến 73% có kim ngạch xuất khẩu chưa đến 5 triệu USD. Từ đó, tạo nên sự cạnh tranh không lành mạnh, chất lượng sản phẩm xuất khẩu không đồng đều, gây thiệt hại chung cho toàn ngành.
Điều lo lắng của Cục Chế biến nông lâm thủy sản và nghề muối là có cơ sở nếu xem xét trên thị phần tiêu thụ trong nước và xuất khẩu điều nhân của Việt Nam những năm qua. Theo Hiệp hội Điều Việt Nam, hiện các doanh nghiệp chế biến điều nhân, giá trị gia tăng sản phẩm nhân điều như điều nhân rang muối, tẩm mật ong... bán cho thị trường nội địa chỉ chiếm 6%, còn lại 94% lượng điều xuất khẩu là điều nhân đóng gói.
Thống kê của Bộ NN&PTNT cho biết, trong 6 tháng đầu năm, Việt Nam đã xuất khẩu 150.000 tấn điều nhân các loại, giá trị thu về gần 1,1 tỷ USD, tăng 14% về lượng nhưng giá trị tăng 28%.
Song về lâu dài, theo đánh giá của Bộ NN&PTNT, do phụ thuộc quá lớn vào thị trường xuất khẩu, trong khi thị trường nội địa có sức mua lớn lại chưa được doanh nghiệp quan tâm đúng mức nên một khi gặp khó khăn về thị trường xuất khẩu sẽ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Cách đây khoảng 3 năm, ngành điều đã lao đao khi thị trường xuất khẩu gặp khó khăn là một dẫn chứng cụ thể.
Xây dựng thương hiệu điều - Muộn còn hơn không
Hiện Bộ NN&PTNT đang xây dựng Đề án xây dựng thương hiệu Điều Việt Nam. Theo Bộ này, Việt Nam là nước xuất khẩu điều nhân lớn nhất thế giới kể từ năm 2006. Hạt điều của Việt Nam có chất lượng và hương vị ngon nhất thế giới nhưng lâu nay, chúng ta chỉ tập trung xuất khẩu sản phẩm điều nhân đóng gói và hạt điều Việt Nam chưa có thương hiệu. Do đó, Bộ có kế hoạch “táo bạo” nhằm xây dựng thương hiệu cho hạt điều, để từ đó nâng cao giá trị xuất khẩu mặt hàng này.
Đề án này sẽ tập trung giải quyết các vấn đề như xây dựng thương hiệu điều quốc gia, xây dựng chỉ dẫn địa lý điều cho các địa phương trồng điều trọng điểm. Và quan trọng nhất, tất cả những điều trên là để hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng thương hiệu cho sản phẩm của mình. Có như vậy mới giúp ngành điều giải quyết bài toán “quá phụ thuộc” vào xuất khẩu nhân điều đóng gói như hiện nay.
Khi được hỏi về vấn đề này, một số doanh nghiệp và người trồng điều tham dự hội thảo đều tỏ ra đồng tình và cho rằng, việc xây dựng thương hiệu Điều Việt Nam giờ mới được đề cập là hơi muộn song dù muộn vẫn còn hơn là không.
Có thể bạn quan tâm
Là thị trường tiêu thụ chính của thanh long Việt Nam, nhưng với tốc độ đầu tư triển khai trồng đại trà với quy mô lớn, Trung Quốc có thể trở thành nước cạnh tranh về diện tích lẫn sản lượng với thanh long VN.
Ngày 12- 11, Chi cục Nuôi trồng Thủy sản phối hợp Công ty Cổ phần TCSH Vĩnh Thịnh tổ chức tập huấn kỹ thuật “Nuôi tôm bền vững và tiếp cận mô hình VietGAP trong nuôi tôm thẻ chân trắng” cho 55 học viên là nông dân thôn Từ Thiện (xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam, Ninh Thuận).
Hiện nay phong trào nuôi tôm càng xanh trên ruộng lúa đang phát triển rất mạnh ở Cần Thơ, tập trung ở các huyện như Thới Lai, Cờ Đỏ, Vĩnh Thạnh và quận Ô Môn. Ông Nguyễn Hữu Huynh, ở P. Thới Hòa, Q. Ô Môn cho biết, với 2 ha mặt nước ruộng chuyên nuôi tôm luân canh trên nền đất lúa, mỗi vụ cho thu hoạch bình quân 1,6 tấn, lợi nhuận 90 - 100 triệu đồng. Lợi nhuận nuôi tôm càng xanh gấp đôi trồng lúa. Ngoài ra, mô hình luân canh này bền vững, giúp giảm lượng phân bón sử dụng cho lúa, tăng năng suất lúa, đồng thời giảm được lượng mùn bã hữu cơ và góp phần ngăn chặn dịch bệnh trên tôm nuôi.
Từ giữa tháng 8/2013, Tổng cục Thủy sản đã yêu cầu kiểm tra công tác phòng chống dịch bệnh thủy sản tại 14 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung Ương (TW), đến đầu tháng 10, kết quả kiểm tra cho thấy tình hình dịch bệnh trên các đối tượng thủy sản quan trọng, đặc biệt là tôm nuôi nước lợ tuy có giảm so với cùng kỳ năm 2012, nhưng vẫn còn xảy ra trên diện rộng, gây thiệt hại ở nhiều địa phương.
Nhà máy thủy điện Hàm Thuận – Đa Mi nằm trên lưu vực sông La Ngà thuộc sông Đồng Nai là sự kết nối giữa 2 nhà máy Hàm Thuận và Đa Mi cách nhau khoảng 10km, trên địa bàn 2 tỉnh Lâm Đồng và Bình Thuận với diện tích mặt thoáng khoảng 25,2 km2. Nhà máy thủy điện Hàm Thuận gồm 2 tổ máy với công suất 300MW. Nhà máy thủy điện Đa Mi gồm 2 tổ máy với công suất là 175MW.