Lúa dược liệu đắt như tôm tươi

Ông Nguyễn Anh Dũng (giám đốc hợp tác xã nông nghiệp Định An) với mẫu gạo Ngọc đỏ hương dứa trước khi chuyển cho Công ty CP Docimexco đóng gói xuất sang châu Âu

Một số ít doanh nghiệp xuất khẩu coi đây là “mỏ vàng” nên nhanh chân ký hợp đồng bao tiêu độc quyền.

800 USD/tấn cũng mua hết!

Cuối tháng 9-2015, ngay sau khi Hợp tác xã nông nghiệp Định An (Lấp Vò, Đồng Tháp) thu hoạch 2ha lúa đặc sản Ngọc đỏ hương dứa, Công ty CP Docimexco đã đưa phương tiện đến mua hết với giá 7.000 đồng/kg lúa tươi (hiện giá lúa thơm Jasmine chỉ có 5.200 đồng/kg, còn lúa IR50404 là 4.200 đồng/kg).

Vụ này công ty ký hợp đồng bao tiêu độc quyền toàn bộ 23ha lúa đặc sản của Hợp tác xã. Ông Nguyễn Anh Dũng, giám đốc Hợp tác xã, cho hay với giá này nông dân lãi gần 20 triệu đồng/ha, trong khi những hộ trồng lúa IR50404 lãi cao lắm cũng chỉ 8 triệu đồng/ha.

Ông Trần Quốc Nam, tổng giám đốc Công ty CP Docimexco (Đồng Tháp), nói việc mua toàn bộ lúa Ngọc đỏ hương dứa là do khách hàng Pháp, Anh, Ý, Thụy Sĩ, Thổ Nhĩ Kỳ... đã bao tiêu đầu ra.

“Hiện nay chúng tôi ký hợp đồng bán cho họ từ 750 - 800 USD/tấn.

Còn gạo thơm Jasmine giá chỉ 530 USD/tấn. Khách hàng săn tìm vì đây là gạo dược liệu cao cấp có mùi thơm dứa tự nhiên và chỉ có ở Việt Nam. Vụ tới chúng tôi đã ký hợp đồng sản xuất 120ha vì nhu cầu của khách hàng châu Âu rất lớn” - ông Nam nói.

Giống Ngọc đỏ hương dứa được ông Nguyễn Anh Dũng tình cờ phát hiện vào năm 2012 khi theo dõi quá trình phát triển giống lúa LD2012 trên đồng ruộng. Khi thu hoạch, tách vỏ thấy hạt gạo màu đỏ, có mùi thơm lá dứa tự nhiên.

Vụ thu đông 2014 ông Dũng cấy 1ha giống, sau khi thu hoạch ông gửi tặng bí thư tỉnh ủy, chủ tịch UBND tỉnh, lãnh đạo sở và nhiều người quen ăn thử.

Theo nhận xét của mọi người, gạo đỏ của ông Dũng ngon hơn hẳn gạo huyết rồng vốn nổi tiếng ở Đồng Tháp vì mềm cơm, có vị ngọt.

Gây ấn tượng nhất chính là mùi hương lá dứa tự nhiên tỏa ra từ lúc nấu cơm đến khi ăn. Ông Dũng đã đặt tên cho giống mới này là Ngọc đỏ hương dứa.

Một số doanh nhân người Anh biết được thông tin đã tìm tới tận ruộng lúa Ngọc đỏ hương dứa tại xã Định An tìm hiểu quy trình sản xuất. Sau khi ăn thử họ đã đề nghị ký hợp đồng nhập khẩu ngay 
tại chỗ.

Hiện Công ty CP Docimexco đang giới thiệu loại gạo dược liệu này tại các khu du lịch ở tỉnh Đồng Tháp. Dù giá gạo lên tới 38.000 đồng/kg - gần gấp ba lần giá gạo thơm, nhưng không đủ đáp ứng nhu cầu của khách hàng.

“Đây là gạo dược liệu độc quyền của Việt Nam và đang được khách hàng cao cấp đặc biệt ưa chuộng nên chúng tôi sẽ mở rộng diện tích sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP để cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu. Hi vọng với hướng đi mới này sẽ giảm áp lực cạnh tranh gạo trắng thông thường với các nước khác”- ông Nam nói.

Lợi nhuận cao

Bên cạnh giống lúa độc đáo trên, thời gian qua TS Lê Hữu Hải (phó hiệu trưởng Trường ĐH Tiền Giang) và cộng sự cho ra đời giống lúa có giá trị dinh dưỡng và khoáng chất cao hơn rất nhiều so với gạo trắng thông thường có tên lúa cẩm Cai Lậy.

Sau đó Công ty TNHH ADC đã đứng ra bao tiêu độc quyền giống lúa này và khi đưa ra thị trường đặt tên là gạo Trường thọ. Hạt gạo màu đen hoặc tím than và có mùi thơm tự nhiên.

Kết quả phân tích tại Trung tâm Dịch vụ và phân tích thí nghiệm TP.HCM và Trường ĐH Cần Thơ cho thấy các chỉ tiêu dinh dưỡng của loại gạo này đều vượt trội so với gạo trắng cao cấp Jasmine.

Trong đó, hàm lượng chất sắt của gạo này tới 26,4mg/kg, cao hơn 81,8% so với gạo trắng và bằng hàm lượng chất sắt có trong 0,9kg thịt bò.

Còn hàm lượng canxi là 137mg/kg, cao gần gấp ba lần gạo trắng. Các khoáng chất khác đều cao hơn gạo trắng, có tác dụng kiểm soát huyết áp, giảm nguy cơ các bệnh tim mạch.

Nếu như phân tích gạo trắng Jasmine không phát hiện các vitamin B1, B2, B5 thì trong gạo Trường thọ hàm lượng các chất này rất nhiều.

Ông Phan Quốc Hùng, giám đốc marketing ngành nông nghiệp Công ty ADC, cho biết từ năm 2011 đến nay toàn bộ diện tích lúa cẩm Cai Lậy do Hợp tác xã Mỹ Thành Nam sản xuất được công ty bao tiêu với giá gấp đôi lúa thường.

Vụ đông xuân sắp tới công ty ký hợp đồng bao tiêu lúa cẩm Cai Lậy với giá từ 11.000 - 13.000 đồng/kg, tức gấp 2,5 lần giá lúa IR50404. Ước tính lợi nhuận trung bình của nông dân trồng lúa này sẽ từ 25-30 triệu đồng/ha/vụ.

“Loại gạo tím này được thị trường châu Âu rất ưa chuộng. Đây cũng là xu hướng tiêu thụ gạo của các nước phát triển trong tương lai sẽ chuyển từ gạo thơm sang gạo dược liệu”, ông Hùng giải thích.

Một yếu tố rất quan trọng khiến nhiều nhà khoa học không ngần ngại gọi đây là “siêu gạo” do hàm lượng anthocyanin trong loại gạo này. Ban đầu hàm lượng anthocyanin là 60mg/kg, gấp 20 lần gạo Jasmine.

Và trong quá trình sản xuất Công ty ADC tiếp tục phát hiện được cá thể giống có hàm lượng chất anthocyanin đạt tới hơn 150mg/kg.

Theo ông Hùng, đã có nhiều công trình nghiên cứu khoa học được công bố cho thấy anthocyanin là hợp chất có nhiều hoạt tính sinh học quý có khả năng chống oxy hóa cao, có tác dụng làm giảm và phòng ngừa xơ vữa mạch máu, ngừa bệnh tiểu đường type 2…

Thực phẩm giàu dinh dưỡng

Sở NN&PTNT Đồng Tháp và Trường ĐH Cần Thơ phân tích, kết quả là trong 100gam gạo Ngọc đỏ hương dứa có 8,75% protein, 1,85% glucose và 9,84mg chất sắt... Các nhà khoa học cho rằng gạo Ngọc đỏ hương dứa rất tốt cho sức khỏe, đặc biệt là người cao tuổi và người bệnh tim mạch, béo phì, tiểu đường...

Khuyến khích trồng lúa dược liệu

Theo ông Phạm Văn Dư, phó cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), bộ đã định hướng cho các địa phương quy hoạch, phát triển các vùng nguyên liệu lúa gạo theo từng phân khúc thị trường.

Bên cạnh việc yêu cầu giảm tối đa diện tích lúa IR50404, đồng thời tăng diện tích lúa thơm và lúa gạo dinh dưỡng.

Lúa dược liệu có năng suất khá cao (5-8 tấn/ha, tùy vụ), giá bán cao nhưng vì loại này mới có gần đây, chưa được sản xuất đại trà, có bao nhiêu doanh nghiệp mua hết bấy nhiêu nên người tiêu dùng chưa có cơ hội mua sử dụng thử.

Trong thời gian tới, ngoài việc sản xuất để xuất khẩu thì doanh nghiệp cần mở rộng diện tích, đưa sản phẩm ra thị trường trong nước nhiều hơn để người tiêu dùng được tiếp cận, đánh giá và lựa chọn.

Thực tế cho thấy một bộ phận người Việt Nam có điều kiện kinh tế cũng có nhu cầu ăn gạo cao cấp, gạo dược liệu giàu dinh dưỡng chứ không phải chỉ có người châu Âu.