Làm sao để giống gà Đông Tảo không bị ăn cắp ra nước ngoài

Người nước ngoài “nhòm ngó” giống gà Đông Tảo

Những ngày qua, dư luận lại xôn xao về thông tin thương lái Trung Quốc sau khi thu mua hàng loạt các loại nông sản của Việt Nam thì họ còn thu mua cả gà Đông Tảo.

Ông Giang Tuấn Vũ – chủ trại gà Đông Tảo ông Phúc, một trong những chủ trại gà có tên tuổi ở Hương Yên cho biết:

“Thời gian gần đây có thương lái Trung Quốc tới thu mua gà của nhiều hộ dân, nhưng do chưa biết họ thu mua với mục đích gì, nên thông thường chúng tôi chỉ bán gà già đã hết khả năng sinh sản và bán gà giống cũng chỉ loại bình thường với giá rẻ”- ông Vũ nói.

Giống gà Đông Tảo quý hiếm đang được cả người nuôi trong nước và nước ngoài quan tâm.

Ông Lê Quang Thắng – Chủ tịch Hội Những người nuôi gà Đông Tảo (Hưng Yên) cho biết, không chỉ có Trung Quốc mà nhiều đoàn khách Thái Lan, Nhật Bản, Campuchia… cũng tìm hiểu về các vật nuôi đặc sản của Việt Nam, trong đó có gà Đông Tảo.

“Việc các nước quan tâm tới gà Đông Tảo càng chứng tỏ là gà của chúng tôi đã có uy tín và thương hiệu không chỉ trong nước mà trên cả thị trường thế giới.

Với người chăn nuôi thì việc tiêu thụ được sản phẩm là rất quý, tuy nhiên bài học về thương lái Trung Quốc thu mua một số nông sản khác  thời gian qua cũng cần cảnh giác nên chúng tôi  khuyến cáo các hội viên phải thận trọng, chỉ khi biết rõ mục đích thu mua mới giao dịch với người nước ngoài” - ông Thắng nói.

TS Võ Văn Sự (Chi hội Động vật quý hiếm Việt Nam, thuộc Hội Chăn nuôi Việt Nam) cho biết, đến nay ông vẫn còn ấn tượng về việc Hoàng tử Nhật Bản - TS Akishino và các nhà khoa học xứ Phù Tang sang Việt Nam tìm gặp những người nông dân nuôi gà Đông Tảo ở Hưng Yên vào ngày  22.8.2012.

Họ cho rằng, gà Đông Tảo là vật nuôi duy nhất trên thế giới, không ở đâu có được ngoài Việt Nam.  “Không chỉ TS Akishino còn có các đoàn chuyên gia của Anh cũng từng có ý định mua giống gà Đông Tảo về làm giống ở nước họ.

Tuy nhiên, do dịch cúm gia cầm nên những ý định của họ mới chỉ dừng lại ở góc độ nghiên cứu” - ông Sự cho biết.

Cũng theo TS Võ Văn Sự, hiện một số vật nuôi đặc sản như gà Mông, lợn ỉ, gà đen… đã được đưa vào danh sách cấm xuất khẩu, cần được bảo tồn. Còn với gà Đông Tảo vẫn chưa thật rõ ràng trong khâu quản lý. Không chỉ ở Hưng Yên mà hiện nhiều địa phương khác vẫn   nuôi và buôn bán tự do.

Gà đắt hơn... trâu

 " Chính những người làm công tác bảo tồn như chúng tôi cũng không nghĩ vật nuôi này lại có được sự nổi tiếng nhanh đến thế. Những vật nuôi đặc sản như gà Đông Tảo đang mở ra cho người dân hướng làm giàu mới, đặc biệt là trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế, khi mà ngành chăn nuôi được đánh giá là ngành sẽ bị tổn thương nhiều nhất”.

TS Võ Văn Sự

Gà Đông Tảo có đặc điểm nổi bật dễ nhận thấy là đôi chân to và thô, khi trưởng thành có thể nặng trên 4,5kg đối với gà trống và trên 3,5kg đối với gà mái. Đây là loài gà nuôi cổ truyền của xã Đông Tảo và trước đây thường dùng để cúng tế trong các lễ hội, thậm chí có ý kiến cho rằng đây còn là loài gà dùng để tiến vua ngày xưa.

Gà Đông Tảo nuôi càng lâu, da càng dày và thịt càng giòn, thơm ngon nên những năm gầy đây vật nuôi này càng được ưa chuộng, nhất là vào dịp Tết Nguyên đán người ta có thể bán một con gà có giá cao hơn cả một con trâu - có những con đã bán được tới 70 triệu đồng.

Do nhu cầu của thị trường ngày càng tăng, mở ra cơ hội làm ăn nên mới đây ông Giang Tuấn Vũ đã thành lập công ty. “Chúng tôi thường xuyên có đơn đặt hàng ổn định cung cấp gà thương phẩm cho khách sạn Mường Thanh ở Hà Nội và các Sở NNPTNT của Thanh Hóa, Nghệ An… Do khách hàng đòi hỏi phải có hóa đơn đỏ, nên gia đình tôi đã thành lập công ty và mở rộng quy mô sản xuất để cung ứng cho thị trường.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện Hưng Yên có hàng nghìn hộ đang nuôi gà Đông Tảo với nguồn thu nhập ổn định. Mỗi tháng người dân ở Hưng Yên cung ứng cho thị trường hàng nghìn con gà Đông Tảo các loại. Hiện gà Đông Tảo cũng được nuôi ở nhiều ở các tỉnh phía Nam.

Theo phân tích của các chuyên gia, hiện nay đối với gà Đông Tảo không còn phải lo nhiều tới việc “bảo tồn”  nữa, vì vật nuôi này từ chỗ chỉ còn lại ít và hiếm, nay đã được nuôi rộng rãi ở nhiều địa phương. Thậm chí gà Đông Tảo còn “Nam tiến” một cách mạnh mẽ, số lượng gà đã lên tới hàng triệu con ở khu vực phía Nam, vượt cả số lượng ở miền Bắc.

Do đó, điều quan trọng nhất bây giờ là cần tổ chức lại cho người dân sản xuất bền vững, tránh tình trạng khi đi lên đến “đỉnh” lại bị tụt xuống do “được mùa mất giá” hoặc thoái hóa giống.

Trong đó, ngoài tạo điều kiện cho buôn bán trong nước và xuất khẩu thịt gà, hoặc sản phẩm chế biến từ thịt, trứng gà, cũng cần có giải pháp bảo vệ giống gà Đông Tảo, tránh để nguồn gen quý bản địa và thương hiệu “Gà Đông Tảo” bị “ăn cắp” ra nước ngoài. 

Có trong danh mục cấm xuất khẩu giống

Hiện tượng thương lái Trung Quốc thu gom gà Đông Tảo về nước họ sản xuất, tôi cho rằng đây là một vấn đề đáng lo ngại vì giống gà Đông Tảo là giống quý hiếm cần được bảo tồn và có trong danh mục cấm xuất khẩu. Tất nhiên sản xuất cần phải bán được hàng, nhưng phải xem xét trong bối cảnh giữ được giống bản quyền quý hiếm.

Tôi cho rằng các cơ quan nhà nước cần phải kiểm tra, đánh giá, từ đó có giải pháp bảo tồn giống gà quý hiếm này.

TS Nguyễn Thanh Sơn – Viện trưởng Viện Chăn nuôi Đề nghị hỗ trợ bảo hộ thương hiệu ở nước ngoài

Với sự quan tâm của các cơ quan nhà nước, chúng tôi đã phối hợp Sở Khoa học-  Công nghệ Hưng Yên triển khai xây dựng, quản lý và phát triển thương hiệu tập thể “Gà Đông Tảo” tại xã Đông Tảo, huyện Khoái Châu. Ngày 19.9.2015 vừa qua, người dân Đông Tảo rất phấn khởi khi được đón nhận nhãn hiệu tập thể “Gà Đông Tảo”, góp phần tạo cơ sở pháp lý để bảo vệ thương hiệu gà Đông Tảo trên thị trường.

Tuy nhiên, gà Đông Tảo đã có uy tín trên cả thị trường nước ngoài nên chúng tôi rất cần Nhà nước hỗ trợ đăng ký thương hiệu ở một số nước trên thị trường quốc tế.

Ông Lê Quang Thắng – Chủ tịch Hội Những người nuôi gà Đông Tảo.