Hậu họa từ tồn dư carbendazim trong hồ tiêu

Năm 2014, Việt Nam xuất khẩu hồ tiêu đạt kim ngạch 1,2 tỷ USD, mang về giá trị kinh tế cao nhất từ trước tới nay.
Năm 2015, EU bắt đầu siết chặt các quy định về chất lượng hồ tiêu nhập khẩu. Thông tin từ VPA, ngay trong quý 1 đã có nhiều lô hàng xuất khẩu tiêu của DN Việt Nam bị đối tác trả lại, trong đó chủ yếu là tiêu thô (chiếm 85%). Nguyên nhân do không bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm (tồn dư hoạt chất carbendazim). Carbendazim là hoạt chất có trong một số thuốc bảo vệ thực vật dùng trên hồ tiêu lâu nay để trừ bệnh hại rất hiệu quả.
Cũng theo thông tin của VPA, qua khảo sát ý kiến của người trồng tiêu thì hóa chất thường được phun dưới gốc cây tiêu vào mùa mưa nhưng sang mùa khô nông dân gần như không sử dụng vì lúc này tiêu đã kết trái, thời tiết khô nên rất ít bị bệnh hại. Sau khi thu hoạch, nông dân vùng Đông Nam bộ và Tây Nguyên thường phơi 2 - 3 nắng là tiêu đủ độ khô để cất trữ, không phải sử dụng carbendazim để phòng trị nấm mốc. Hơn nữa hóa chất là loại có đặc tính phân hủy nhanh (chỉ khoảng 20 ngày) nên có thể khẳng định carbendazim không tồn dư trên cây và hạt tiêu cho tới khi thu hoạch.
Tuy nhiên, do nhiều năm nay giá tiêu tăng vọt, bắt đầu từ quý 3 đến giáp vụ thu hoạch nên có thể một số nông dân có trình độ dân trí thấp khi trữ tiêu để bán dần đã sử dụng chất carbendazim để trừ nấm cho tiêu. Hơn nữa, cũng như các ngành nông sản khác, tiêu hiện được thu mua qua hệ thống thương lái. Vì vậy chất lượng tiêu bán cho các doanh nghiệp xuất khẩu không đồng đều.
Theo phản ánh của nhiều nông dân vùng chuyên canh trồng tiêu ở Lộc Ninh, Bù Đốp thì trong sản xuất không sử dụng carbendazim và thuốc diệt cỏ cháy vì trước hết là để bảo vệ sức khỏe của bản thân và kinh tế của nhà nông. Có thể carbendazim được tiểu thương sử dụng phun để chống nấm mốc và đặc biệt là gian lận thương mại trộn tiêu khô với tiêu ẩm để kiếm lời. Để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm với hạt tiêu xuất khẩu thì phải có DN đầu tư ký hợp đồng mua sản phẩm trực tiếp với nông dân để loại trừ khâu trung gian với hợp đồng mua bán có ràng buộc chặt chẽ...
VPA kiến nghị Bộ Nông nghiệp - phát triển nông thôn cần khảo sát, đánh giá tiêu hiện nay có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật không và nếu có thì ở khâu nào trong quá trình canh tác?
Carbendazim đang chiếm 60% thị trường thuốc bảo vệ thực vật. Tác hại của tồn dư carbendazim trong nông sản là gây vô sinh. Tác hại của thuốc diệt cỏ cháy tồn dư trong nông sản làm sạm da, gây ung thư gan mà trong y học chưa có thuốc giải độc với hoạt chất paraquat. Ngành nông nghiệp khuyến cáo nông dân loại bỏ 2 hoạt chất này trong sản xuất ở tất cả các nông sản để bảo vệ sức khỏe bản thân và người tiêu dùng, tiến tới nền nông nghiệp an toàn, bền vững.
Có thể bạn quan tâm

Hiệp định thương mại tự do (FTA) Việt Nam – Liên minh châu Âu (EU) khi được thực hiện sẽ mở ra nhiều cơ hội thuận lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản vào thị trường EU rộng lớn với hơn 500 triệu người tiêu dùng và GDP hơn 17.000 tỷ USD.

Năm 2012, Đề án nâng cao năng suất và chất lượng tôm nuôi tại huyện Năm Căn (Cà Mau) thực hiện đạt thấp, nhất là nuôi tôm công nghiệp. Kế hoạch đề ra là chuyển đổi 200 ha sang nuôi tôm công nghiệp, nhưng chỉ đạt hơn 31 ha.

Từ một huyện chỉ độc canh về cây lúa, đến nay huyện Lộc Bình (Lạng Sơn) đã có nhiều chuyển đổi tích cực đa dạng hóa về cây trồng, vật nuôi. Các mô hình như: Nuôi lợn nái Móng Cái, nuôi giun kết hợp làm VAC, nuôi trâu bò vỗ béo và trồng các loại rau màu có giá trị kinh tế cao đang ngày được nông dân mở rộng. Cùng với nhiều loại hình kinh tế phát triển nói trên, ở huyện Lộc Bình hiện nay còn có những mô hình được nhiều bà con quan tâm cần được nhân rộng đó là: Nuôi gà nhiều cựa thả vườn.

Để nuôi cá lóc, nông dân ở xã Đại An (huyện Trà Cú) không chỉ vất vả đào ao mà họ còn phải cất công khoan giếng lấy nước ngọt nuôi cá. Sau hơn 4 tháng nuôi bà con thu về bạc 100 triệu, cao gấp 50 lần so với trồng lúa.

Mặc dù ngành chức năng đã khuyến cáo các hộ nuôi tôm không thả nuôi tôm trái vụ để cải tạo ao đầm, nhưng người dân ở nhiều địa phương vẫn tiếp tục thả nuôi vụ mới, bất chấp rủi ro dịch bệnh do điều kiện thời tiết không thuận lợi.