Chuyện không mới của thủy sản Việt
Tại hội nghị “Kiểm soát an toàn thực phẩm thủy sản xuất khẩu” diễn ra cuối tháng 10/2015 tại TP.Hồ Chí Minh, nhiều doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu thủy sản thừa nhận, các lô thủy sản xuất khẩu bị trả về chủ yếu do nguyên liệu không sạch.
Và, có câu hỏi nảy sinh: Những lô hàng thủy sản bị trả về sẽ đi đâu? Khi đi tìm câu trả lời, những người quan tâm tới thủy sản Việt Nam phát hiện ra những thực tế khác đáng lo ngại.
Đại diện một doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản cho hay: Các thị trường Nhật, Mỹ, EU...
luôn có cảnh báo chất cấm, đặt ra những “hàng rào” nghiêm ngặt về “ngưỡng” chỉ tiêu hóa chất, kháng sinh trong thủy sản nhập khẩu, trong khi đó, các quy định về chỉ tiêu hóa chất, kháng sinh của Trung Quốc khá lỏng lẻo, không rõ ràng, thị trường tiêu thụ dễ dãi, nên nhiều doanh nghiệp Việt Nam chuyển hướng xuất khẩu thủy sản sang thị trường Trung Quốc, chủ yếu xuất khẩu tiểu ngạch.
Hướng đi này có nhiều bất trắc.
Bài học phụ thuộc vào một thị trường Trung Quốc như gạo, thanh long… vẫn còn nguyên giá trị, rất đáng để doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản tham khảo, tránh những rủi ro, phải gánh chịu thiệt hại không đáng có.
Thực ra, điều đó chưa quá lo ngại, bởi con số 320 triệu USD thủy sản xuất khẩu sang Trung Quốc còn nhỏ so với hơn 4,7 tỷ USD tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản 9 tháng đầu năm 2015 (số liệu của Tổng cục Hải quan).
Điều đáng lo nằm ở câu chuyện khác: Tương tự quả thanh long ở Bình Thuận, Long An, Tiền Giang, thương lái Trung Quốc đã và đang hiện diện ngày càng nhiều ở Đồng bằng sông Cửu Long, điều khiển thị trường tôm nguyên liệu.
Theo phản ánh của nhiều hợp tác xã, doanh nghiệp, hiện đang có nhiều thương lái Trung Quốc thu gom tôm nguyên liệu, kể cả tôm chất lượng thấp, tôm bị bơm tạp chất... ở miền Tây Nam bộ.
Thương lái Trung Quốc điều khiển việc thu mua thủy sản một cách bài bản, thiết lập mạng lưới “chân rết” thương lái người Việt rộng khắp các vùng nuôi, chủ động điều phối tăng- giảm lượng mua.
Đặc biệt, họ rất giỏi “làm giá”, tạo mặt bằng giá chung cho thị trường nguyên liệu tôm...
Nếu chính quyền địa phương, doanh nghiệp và nông dân không chung tay xoay chuyển tình thế, lấy lại vị thế ở các vùng nguyên liệu tôm, thật khó nói điều gì trong tương lai gần.
Nhìn rộng hơn, con đường đưa thủy sản Việt Nam ra thị trường thế giới bền vững hay không, điều đó phụ thuộc phần lớn vào doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu.
Có thể bạn quan tâm
Giữa tháng 12, đến thăm vườn lan dendro 3.000 m2 của ông Nguyễn Văn Thọ trên đường Hoàng Phan Thái (ấp 2, xã Bình Chánh, huyện Bình Chánh, TP HCM), chúng tôi không khỏi ngạc nhiên khi vườn lan của ông chỉ toàn chậu và lá, rất ít chậu có nụ và hoa.
Trong khi trước đó, từ đầu niên vụ ngày 1/10 đến hết tháng 11/2014 giá cà phê trong nước luôn giao động trong khoảng 40-41 triệu đồng/tấn, thậm chí trước đầu niên vụ 2014-2015 giá từng đứng vững ở mức 42 triệu đồng/tấn.
Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn cho biết, diện tích gieo trồng lúa toàn tỉnh hàng năm trên 117.000 ha, năng suất bình quân năm 2014 đạt 56,3 tạ/ha, tăng 2,1 tạ/ha so với năm 2010; sản lượng năm 2014 ước đạt trên 660.000 tấn, tăng 21.000 tấn/ha so với năm 2013.
Sự ra đời của Hiệp hội Thủy sản (Basep) trong 3 năm qua đã thể hiện rõ vai trò cầu nối của mình đối với các doanh nghiệp sản xuất, chế biến, kinh doanh xuất nhập khẩu thủy sản. Gần 50 hội viên có doanh số chiếm tỉ trọng lớn trong toàn hiệp hội, kim ngạch xuất khẩu chiếm khoảng 30% tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh...
Ở Tiền Giang, khóm phụng, khóm son là loại trái cây được xem là “hàng độc” để phục vụ nhu cầu chưng nghi của người tiêu dùng cả nước trong dịp Tết. Ông Hà Văn Bảy, nông dân trồng khóm ở xã Thạnh Mỹ, huyện Tân Phước (Tiền Giang) cho biết, khóm phụng, khóm son là loại khóm kiểng có màu đỏ son sặc sỡ hoặc hình dáng như chim phụng nên được thị trường rất ưa chuộng. Để có các loại khóm này cung cấp cho thị trường thì các thương lái thường phải đặt hàng từ trước Tết khoảng 1-2 tháng.