Bấp bênh trồng lúa trên đất nuôi tôm
Hệ thống thủy lợi… yếu kém
Để chuẩn bị cho kế hoạch sản xuất vụ lúa trên đất nuôi tôm năm nay, các ngành chức năng tỉnh Bạc Liêu đã thông báo lịch điều tiết nước để các hộ dân biết, nhằm chủ động trong việc rửa mặn cho đất. Theo kế hoạch, các cống vùng mặn như Nọc Nạng, Khúc Tréo, Sư Son, Cây Gừa… sẽ mở tiêu thoát nước ra vào hai chiều. Còn các cống vùng nước ngọt như Láng Tròn, Đông Nàng Rền và các cống phân ranh mặn ngọt ở các huyện Giá Rai, Phước Long và Hồng Dân thì đóng lại để giữ nước.
Năm nay, tỉnh Bạc Liêu có kế hoạch sản xuất lúa trên đất nuôi tôm khoảng 30.500ha, tập trung ở huyện Hồng Dân, Phước Long, một phần của huyện Vĩnh Lợi và Gái Rai. Còn tỉnh Kiên Giang, trồng lúa trên đất nuôi tôm dự kiến gần 65.000ha, tập trung ở vùng U Minh Thượng, huyện Gò Quao và thị xã Hà Tiên. Tỉnh Cà Mau cũng có kế hoạch sản xuất khoảng 42.800ha, tập trung chủ yếu ở vùng Bắc Cà Mau…
Ông Nguyễn Đình Nhanh, xã Nguyễn Phích, huyện U Minh, tỉnh Cà Mau, cho biết: “Năm rồi do rửa mặn không sạch đất, trong khi đó hạn đến sớm, nên nhiều hộ ở đây làm lúa không trúng. Rút kinh nghiệm, năm nay phải rửa mặn triệt để, bơm xả nước nhiều lần và chuẩn bị giữ nước ngọt để cấy lúa”.
Tìm hướng phát triển bền vững mô hình lúa - tôm.
Nhiều nông dân sản xuất lúa trên đất nuôi tôm lo nhất là yếu tố thời tiết. Nếu vào mùa mưa nhưng có các đợt hạn cục bộ kéo dài hoặc mưa dứt sớm thì không có nước ngọt bổ sung vào đồng ruộng; trong khi độ mặn tăng cao và kết hợp với xâm nhập mặn lấn sâu vào nội đồng thì xem như vụ lúa… trắng tay. Những năm gần đây, nhiều nơi ở vùng ven biển ĐBSCL khi trồng lúa trên đất nuôi tôm không được thuận lợi.
Vì vậy, có địa phương đã giảm mạnh mô hình này. Cụ thể, tỉnh Cà Mau quy hoạch giai đoạn 2001 - 2010 sản xuất một vụ lúa trên đất nuôi tôm lên đến 90.000ha. Tuy nhiên, sang giai đoạn 2011 - 2020, tỉnh này đã điều chỉnh còn 45.000ha (giảm 50% diện tích). Nguyên nhân vì một số vùng như huyện Đầm Dơi, Cái Nước… không còn phù hợp sản xuất lúa trên đất nuôi tôm, bởi hệ thống thủy lợi chưa đảm bảo...
Tìm hướng phát triển bền vững
Ông Trần Thanh Hoàng, Trưởng phòng Kỹ thuật Sở NN - PTNT tỉnh Cà Mau cho rằng, mô hình sản xuất một vụ lúa trên đất nuôi tôm được các nhà khoa học đánh giá sẽ mang tính bền vững vì lúa và tôm bổ sung qua lại cho nhau.
Cụ thể, trong quá trình cải tạo đất từ mặn sang ngọt để trồng lúa, nhiều mầm bệnh gây hại cho tôm sẽ không phát triển được; các chất thải của tôm sẽ được bộ rễ cây lúa hấp thụ. Ngược lại, sau khi thu hoạch lúa, thân và rễ lúa phân hủy làm thức ăn cho tôm. Dù hiệu quả được thể hiện ở nhiều mặt, nhưng mô hình lúa - tôm cũng tồn tại các yếu tố chưa bền vững như lệ thuộc vào thời tiết, biến đổi khí hậu, hệ thống thủy lợi chưa đáp ứng được nhu cầu…
Ngoài ra, khi sản xuất một vụ lúa trên đất nuôi tôm cũng thường xảy ra hiện tượng lúa bị “ngộ độc mặn”. Xung quanh vấn đề này, ông Trần Quang Củi, Phó giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Kiên Giang, khuyến cáo: “Cần tận dụng nguồn nước mưa, nước ngọt dưới kênh rạch để rửa mặn triệt để trước khi gieo cấy. Tùy địa hình mà sử dụng cơ cấu giống hợp lý.
Đối với những vùng trũng, không canh tác được giống lúa ngắn ngày, thì sử dụng các loại giống lúa trung mùa hoặc đặc sản địa phương phù hợp với vùng sinh thái từng nơi”.
Nhằm tìm ra giải pháp phát triển bền vững, Liên hiệp Các hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Cà Mau đã tiến hành giám định và đưa ra khẳng định: Mô hình sản xuất lúa trên đất nuôi tôm là mô hình cơ bản ổn định, đạt hiệu quả kinh tế - xã hội…
Và kiến nghị các ngành chức năng cần phân tích, làm rõ cơ sở khoa học của việc sản xuất lúa trên đất nuôi tôm ở từng vùng cụ thể, từ đó có sự điều chỉnh quy hoạch phù hợp, nhất là quy hoạch hệ thống thủy lợi. Cần xây dựng quy trình chuẩn về sản xuất luân canh lúa - tôm, gắn với tăng cường tập huấn kỹ thuật cho nông dân; đẩy mạnh nghiên cứu giống lúa chịu mặn, phèn…
Có thể bạn quan tâm
Ia Grai (Gia Lai) Đầu Tư Nuôi Cá Nước Ngọt Ở Ia Bă Xã Ia Bă từ lâu được xem là mảnh đất có nhiều tiềm năng trong việc nuôi cá nước ngọt theo hình thức quảng canh của huyện Ia Grai. Thời gian gần đây, mô hình này đang được Hội Nông dân địa phương dành nhiều sự quan tâm, nhằm giúp bà con tiếp tục sản xuất hiệu quả, ổn định cuộc sống.
Nỗi Lo Cạn Nguồn Cua Da Cua da to gấp nhiều lần cua thường, hai bên càng có lớp lông như rêu bám. Sau khi lột xác, cua mới đạt kích thước lớn và có mai khá đặc, có con nặng tới 3 lạng. Người dân nơi đây thường đánh bắt bằng lưới bát quái (lưới hình chữ nhật, dài khoảng 5m, rộng khoảng 30cm, ở giữa có các khung sắt đặt cách nhau chừng 40cm để cố định lưới thành đường ống dài).
Năm 2014 Sản Lượng Thủy Sản Đạt 12.000 Tấn Nuôi thủy sản trên địa bàn huyện Vũng Liêm (Vĩnh Long) có bước phát triển khá. Với mục tiêu trong năm 2014, huyện phát triển 2.100ha, đến nay toàn huyện có tổng diện tích nuôi thủy sản là 2.165,7ha, đạt 103% so kế hoạch, so năm 2013 tăng 149,7ha.
Sản Lượng Khai Thác Thủy Sản Toàn Tỉnh Năm 2014 Ước 19.500 Tấn Năm 2014, thời tiết thuận lợi cho việc đánh bắt thủy sản nên ngư dân trong tỉnh Quảng Trị đã tích cực bám biển, đặc biệt là tham gia khai thác ở các vùng biển xa nên sản lượng khai thác thủy sản cả năm ước đạt 19.500 tấn, bằng 108,5% kế hoạch, trong đó khai thác biển 18.100 tấn; khai thác sông, đầm, nội đồng khoảng 1.400 tấn.
Thanh Hóa Liên Kết Theo Chuỗi Trong Nuôi Trồng Thủy Sản Còn Nhiều Khó Khăn Liên kết theo chuỗi từ sản xuất đến tiêu dùng đang là yêu cầu cần thiết để bảo đảm cung ứng ra thị trường sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm. Vì vậy, thời gian qua, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chú trọng đẩy mạnh phát triển các hình thức liên kết, hợp tác trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm thủy sản.
