Trước việc trà xuất khẩu bị trả về nghiêm túc xem xét lại

Sở NN-PTNT Lâm Đồng cho biết, tại hội nghị đối thoại với doanh nghiệp nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng do Cục Bảo vệ Thực vật và Sở NN-PTNT Lâm Đồng tổ chức mới đây tại Đà Lạt, nhiều đại biểu đã tỏ ra lo ngại trước thông tin trà của Việt Nam xuất khẩu sang Đài Loan bị trả lại vì dư lượng thuốc BVTV vượt ngưỡng cho phép.

Lâm Đồng là tỉnh có diện tích chè và sản lượng chè hằng năm cao nhất cả nước với 24.000 ha và 230.000 tấn; giá trị xuất khẩu đạt khoảng 12 triệu USD mỗi năm.

Trong tổng diện tích 24.000 ha chè của toàn tỉnh Lâm Đồng, diện tích chè được sản xuất theo mô hình ứng dụng công nghệ cao chiếm 5.635 ha; gồm 3.150 ha chè cành cao sản và 2.485 ha chè chất lượng cao.

Với diện tích, sản lượng và tình hình xuất khẩu đứng đầu Việt Nam như thế, việc các doanh nghiệp nông nghiệp, nhất là doanh nghiệp hoạt động trên lĩnh vực sản xuất và xuất khẩu trà, đặc biệt quan tâm đến thông tin trà xuất khẩu của Việt Nam bị trả lại tại hội nghị nói trên âu cũng là lẽ thường tình.

Để trà Việt khẳng định được vị thế

Tuy nhiên, vấn đề lúc này không chỉ là việc truy tìm nguồn gốc các lô hàng trà có dư lượng thuốc BVTV vượt ngưỡng cho phép bị trả lại mà còn là việc “truy” đến tận nguồn căn nguyên để đề ra kế hoạch sản xuất, chế biến và xuất khẩu sao cho chất lượng trà của Việt Nam ngày càng thêm có uy tín trên thế giới và đồng thời sản phẩm trà Việt có một vị trí đáng kể trên thương trường quốc tế.

Tại hội nghị đối thoại với doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng nói trên, ông Đoàn Trọng Phương - Phó Chủ tịch Hiệp hội chè Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng quản trị Cty Cổ phần chè Lâm Đồng - cho biết: Liên tục trong năm 2014 và gần nửa đầu năm 2015, phía Đài Loan (Trung Quốc) “phát hiện” khá nhiều lô hàng sản phẩm trà Việt Nam khi xuất sang Đài Loan có chứa dư lượng thuốc BVTV vượt ngưỡng cho phép, thậm chí, một số cơ quan thông tin Đài Loan còn đưa thông tin trà Việt Nam nhiễm dioxin.

Cụ thể hơn, phía Đài Loan cho rằng trà Việt Nam có dư lượng hoạt chất fipronil vượt quá ngưỡng 0,002ppm (ppm xuất phát từ tiếng Anh: parts per million - một phần triệu) nên “không đảm bảo chất lượng” (theo tiêu chuẩn của Đài Loan).

Theo ông Phương, mức dư lượng của fipronil gần như bằng 0 (0,002ppm) này quả là một sự “đánh đố” về chất lượng sản phẩm của trà không chỉ riêng Việt Nam.

Cũng theo ông Phương, một mặt, Cục BVTV và Sở NN-PTNT Lâm Đồng cần khuyến cáo nông dân trong tỉnh làm sao để đảm bảo an toàn thực phẩm trong sản xuất chè (hạn chế đến mức thấp nhất hoặc đi đến việc chấm dứt hoàn toàn việc sử dụng các loại thuốc BVTV có chứa hoạt chất fipronil) nhưng đồng thời cơ quan chức năng của Trung ương cần làm việc lại với phía Đài Loan về tiêu chuẩn dư lượng thuốc BVTV đối với hoạt chất này (có phù hợp với thông lệ quốc tế hay không).

Cũng tại hội nghị, ông Hoàng Trung - Phó Cục trưởng Cục BVTV - cho biết: Trong thời gian sớm nhất, Bộ NN-PTNT và một số cơ quan hữu trách của Việt Nam xúc tiến ngay việc sang Đài Loan để làm việc với các cơ quan chức năng của Đài Loan về nhiều vấn đề liên quan đến chất lượng trà và chất lượng một số nông sản khác của Việt Nam xuất khẩu sang Đài Loan.

Những vấn đề phát sinh

“Nếu áp dụng tiêu chuẩn dư lượng hoạt chất fipronil đối với sản phẩm trà ở mức 0,002ppm thì trà của Việt Nam không thể xuất sang Đài Loan được” - nhiều đại biểu tham dự hội nghị tỏ ra lo ngại. Điều đáng nói, trong nhiều năm qua, phía Đài Loan (và một số quốc gia thuộc liên minh châu Âu - EU) đã nghiêm cấm sử dụng các loại thuốc BVTV phát sinh dư lượng fipronil trên cây chè.

Đáng lưu ý nữa, không chỉ đối với riêng fipronil mà cả nhiều hoạt chất khác như carbendazim, cypermethrin, buprofezin... có trong sản phẩm trà cũng là nguyên nhân bị Đài Loan và nhiều nước thuộc EU chối từ nhập khẩu đối với sản phẩm trà của bất kỳ quốc gia nào, trong đó có Việt Nam.

Trong khi đó, các loại thuốc BVTV phát sinh dư lượng các hoạt chất này, đặc biệt là đối với hoạt chất fipronil, cho đến nay vẫn chưa được Việt Nam loại khỏi danh sách được phép sử dụng.

Ngoài ra, từ việc sản phẩm trà xuất khẩu của Việt Nam bị trả về trong những năm gần đây còn có hai hoạt chất thuốc BVTV rất đáng quan tâm nữa là acetamiprid và imidacloprid cũng thường vượt ngưỡng cho phép ở những lô hàng trà xuất khẩu sang châu Âu.

Công bằng mà xét thì yêu cầu về chất lượng sản phẩm đối với trà trên thị trường thế giới ngày một khắt khe là điều đương nhiên, là sự phát triển đúng theo quy luật nên không có gì phải bàn cãi.

Tuy nhiên, việc kiểm soát chất lượng sản phẩm từ khâu sản xuất, thu hái, chế biến, bao bì, lưu kho... đến vận chuyển, xuất khẩu... trà của Việt Nam, trong đó có Lâm Đồng, cần được xem xét lại, tổ chức lại cũng là điều lưu ý hoàn toàn không thừa.

Điều này được thể hiện rõ tại yêu cầu của Bộ trưởng Bộ NN-PTNT đối với hai đơn vị thuộc Bộ - Cục Quản lý chất lượng Nông Lâm sản và Thủy sản và Cục Bảo vệ Thực vật: Một mặt, thành lập ngay tổ điều tra đặc biệt để tiến hành điều tra nguồn gốc xuất xứ của 22 lô hàng trà của Việt Nam xuất khẩu mà Đài Loan vừa trả về, điều tra xem hàng bị nhiễm dư lượng thuốc BVTV như thế nào, ở mức nào, ở khâu nào... và đồng thời, yêu cầu Cục Bảo vệ Thực vật phải xây dựng văn bản đề nghị các địa phương rà soát, tổ chức lại việc sản xuất trà sao cho đảm bảo an toàn thực phẩm, đáp ứng được nhu cầu thị trường, đặc biệt là thị trường nước ngoài, đảm bảo uy tín sản phẩm trà của Việt Nam trên thị trường thế giới...

Mọi công việc theo yêu cầu này của Bộ trưởng Bộ NN-PTNT sẽ được hoàn thành trước ngày 30/6/2015.