Trái Cây Bến Tre Và Ngày Hội

“Nhiều mẫu mã trái cây khá đẹp nhưng chất lượng chưa cao. Nhà vườn cần đầu tư nhiều hơn nữa trong kỹ thuật chăm sóc”. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Minh Châu - Viện trưởng Viện Nghiên cứu cây ăn quả miền Nam nhấn mạnh như thế trong buổi trao đổi với phóng viên Báo Đồng Khởi khi Ngày hội Cây - trái ngon, an toàn năm 2013 vừa khép lại.

PGS.TS Nguyễn Minh Châu nói: “Nhìn chung, các mẫu trái cây dự thi lần thứ XIII này có hình thức, mẫu mã khá đẹp, cho thấy người dự thi đã bắt đầu có sự đầu tư khi dự định tham gia hội thi. Số lượng mẫu dự thi cũng tăng hơn năm 2012, như măng cụt có số lượng vượt trội so với các chủng loại khác. Mặc dù trái cây dự thi có hình thức đẹp hơn, số lượng nhiều hơn những năm trước nhưng chất lượng cũng không cao”.

Ngày hội Cây - trái ngon, an toàn lần thứ XIII này có gì khác so với những lần trước thưa ông?

- Ngày hội lần thứ XIII này khác nhiều so với những lần trước, như số lượng nhiều hơn, mẫu mã đẹp hơn. Lần này có 227 mẫu dự thi trái ngon, năm 2012 có 222 mẫu và năm 2011 chỉ có 212 mẫu. Thế nhưng Ngày hội lần thứ XIII này, chất lượng trái ngon hầu hết không đạt yêu cầu. Có nhiều mẫu còn quá xanh hoặc neo trái đợi thi dẫn đến quá chín. Một số mẫu không đúng giống hoặc hình dạng trái không đặc trưng. Giảm số mẫu đạt giải so với năm 2012, số mẫu bị điểm loại khá cao.

Sản xuất trái cây ở Bến Tre có nên theo tiêu chuẩn VietGAP hoặc GlobalGAP?

- Do chất lượng trái cây dự thi đạt kết quả thấp hơn những năm trước, tôi đề nghị các nhà vườn nên áp dụng tiêu chuẩn VietGAP hoặc GlobalGAP. Bởi đây là tiêu chuẩn góp phần xây dựng thương hiệu cho trái cây của Bến Tre. Áp dụng hai tiêu chuẩn này thì người tiêu dùng an tâm hơn vì chất lượng được nâng cao và an toàn. Hơn nữa, trái cây trồng theo tiêu chuẩn VietGAP hoặc GlobalGAP dễ dàng xuất đi nước ngoài, nâng thu nhập cho nhà vườn.

Có nên trồng cây ăn trái chuyên canh?

- Đối với cây ăn trái, nhà vườn nên trồng chuyên canh. Bởi vì vào mùa khô, thế giới thiếu trái cây. Nhà vườn ở Bến Tre nói riêng và nhà vườn cả nước nói chung nên trồng khoảng 70% chuyên canh cây ăn trái vào mùa khô và khoảng 30% chuyên canh vào mùa mưa. Hơn nữa, trồng chuyên canh mới đủ số lượng cung cấp trái cây cho thị trường, nhất là cho việc xuất khẩu. Trồng chuyên canh phải chú ý đến chất lượng bảo đảm ngon, an toàn, muốn vậy phải liên kết “bốn nhà” (nhà quản lý, nhà doanh nghiệp, nhà khoa học, nhà nông) để xây dựng thương hiệu cho trái cây.

..Cách trị bệnh chổi rồng trên nhãn và sâu hồng trên bưởi da xanh?

- Đối với nhãn bị bệnh “chổi rồng” thì nên trồng nhãn Ido. Giống nhãn này trồng khá nhiều ở tỉnh Đồng Tháp, hạn chế được bệnh “chổi rồng”. Dù chưa có công trình nghiên cứu kết luận là nhãn Ido không bị bệnh “chổi rồng” nhưng trên thực tế, đến nay nhãn Ido không bị bệnh “chổi rồng”. Đối với bưởi da xanh, khi trái bưởi từ 1 tháng tuổi trở lên nên bao trái hoặc phun dầu khoáng lên trái bưởi để sâu hồng không tấn công. Một số nông dân cho biết kinh nghiệm: treo long não trên các cây bưởi cũng ngừa được sâu hồng vì mùi của long não gây ức chế thần kinh con sâu. Treo long não chưa được ngành chuyên môn khuyến cáo nhưng theo nhà vườn, nó có thể giảm sâu hồng đến 90%.

Vùng nước mặn có nên trồng cây ăn trái?

- Vùng nước mặn nên trồng cây ăn trái, vì những xã, huyện ven biển thường có những vùng đất cao, có mạch nước ngọt, không bị lũ lụt, ngập úng. Ở những vùng này nên trồng những giống cây chịu mặn: mãng cầu xiêm, mãng cầu ta, xoài, bưởi, cam, quýt. Không nên trồng măng cụt, sầu riêng, chôm chôm vì 3 giống này không ưa nước mặn, dù là độ mặn thấp chứ đừng nói đến 4 - 5‰. Tôi nhớ có một lần thi cây - trái ngon, an toàn ở Bến Tre, xoài cát Hòa Lộc ở cồn Kẽm (Bình Đại) đạt giải nhất.

Bến Tre có nên tập trung trồng bưởi da xanh và măng cụt?

- Riêng huyện Chợ Lách nên trồng bốn loại cây sau đây làm chủ lực cho vườn cây ăn trái: sầu riêng, măng cụt, chôm chôm và bưởi da xanh. Chôm chôm, sầu riêng thì ở đâu cũng trồng được. Bến Tre nên tập trung trồng bưởi da xanh, phải trồng nhiều và ngon đến mức “Nói đến Bến Tre là nói đến bưởi da xanh” cũng như “Nói đến dừa là nói đến Bến Tre”. Nên trồng bưởi da xanh cho trái từ sau Tết Nguyên đán vì lúc này khoảng tháng 3 - 9 (dl) trên thế giới rất thiếu bưởi da xanh. Bến Tre nên phát triển thêm diện tích măng cụt, loại trái cây này được thế giới rất ưa chuộng.

Phải làm gì để thu hút nhiều người đến với Ngày hội Cây - trái ngon, an toàn?

- Nên nâng gấp đôi số tiền thưởng thi trái ngon, an toàn và thi đấu xảo. Giấy chứng nhận phải đẹp hơn và hình thức trao phải trân trọng hơn. Giải thích rõ hơn tại sao đạt giải, tại sao không đạt giải để nhà vườn rút kinh nghiệm cho kỳ thi sau. Nên sáng tạo thêm nhiều cái mới lạ để thu hút du khách trong và ngoài nước đến với Ngày hội. Mỗi năm, nên tổ chức Ngày hội để tạo sân chơi cho nhà vườn, qua đó các nhà vườn trao đổi, học hỏi kinh nghiệm. Không nên 2-3 năm tổ chức một lần Ngày hội vì nó kéo dài thời gian, thiếu tính liên tục. Ban tổ chức nên có món quà nho nhỏ để tặng du khách đến với Ngày hội, có như thế mới nhiều người đến với Ngày hội Cây - trái ngon, an toàn ở Bến Tre trong những năm tiếp theo.

Xin cảm ơn ông!

Hy vọng lần sau kết quả khả quan hơn

Bà Trần Thanh Tâm - Giám đốc Trung tâm Giống nông nghiệp cho biết: Chất lượng mẫu trái cây dự thi thấp hơn những năm trước. Sầu riêng 17 mẫu dự thi chỉ đạt 2 giải nhì, 2 giải ba, không có giải nhất. Chôm chôm có 22 mẫu không có giải nhất cũng không có giải nhì, chỉ có 1 giải ba. Bưởi có 30 mẫu chỉ có 2 mẫu bưởi da xanh đạt giải ba, bưởi Năm Roi không đạt giải nào. Cam, chỉ có 3 mẫu cam xoàn đạt giải ba, cam Xoàn, cam Dây không mẫu nào đạt giải. 20 mẫu quýt đường chỉ có 2 mẫu đạt giải ba. Dừa có 9 mẫu dự thi cũng không đạt giải nhất. Mít chỉ có 3 mẫu dự thi, chỉ đạt 1 giải ba.