Mặc dù sản lượng các mặt hàng nông sản 6 tháng năm 2012 tăng so với cùng kỳ năm trước, song giá bán lại có xu hướng giảm mạnh, có mặt hàng giảm tới 60%, đẩy nông dân đối mặt với tình trạng thua lỗ.
Đây là một trong những khó khăn lớn nhất của ngành nông nghiệp trong giai đoạn hiện nay.
Đua nhau rớt giá
Hiếm có thời điểm nào, người nuôi trồng thủy sản lại gặp khó như thời gian gần đây. Hiện giá cá tra ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long đang giảm 40%, giá tôm hùm giảm tới 60%. Ông Phạm Anh Tuấn, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cho biết, hiện các thị trường tiêu thụ thủy sản, nhất là tôm và cá tra đều giảm sút, khiến cho các nhà nhập khẩu ép giá chúng ta. Trong khi đó, các doanh nghiệp thủy sản trong nước đang gặp khó khăn về vốn nên phải bán "tháo" hàng. Điều này dẫn tới giá thu mua nguyên liệu giảm, gây thiệt hại lớn cho nông dân.
Bên cạnh đó, nhiều mặt hàng nông sản khác cũng đồng loạt rớt giá. Giá lợn hơi, giá sắn giảm còn 50%. Đặc biệt, giá lúa từ 7.000 đồng/kg giảm xuống còn 5.200 - 5.300 đồng/kg. Với mức giá này, người trồng lúa chưa đảm bảo có lãi 30%. Lo ngại hơn, đây mới chỉ là thời điểm đầu vụ Hè Thu, tức là khi thu hoạch rộ, giá lúa có thể tiếp tục giảm.
Giá nông sản xuất khẩu cũng đang trong tình trạng "xuống dốc". Đến hết tháng 6, trong số 7 mặt hàng xuất khẩu chính, chỉ còn duy nhất hạt tiêu có giá cao hơn cùng kỳ năm ngoái là 26,3%, các mặt hàng còn lại đều có giá thấp hơn. "Nếu sản lượng tăng nhưng giá xuống thấp như hiện nay, mọi nỗ lực của nông dân đều bị triệt tiêu, nhất là tại những vùng sản xuất hàng hóa" - Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát lo ngại.
Giải pháp là nâng cao chất lượng
Theo Bộ NN&PNT, để hạn chế tình trạng "được mùa rớt giá", vấn đề cấp bách nhất là xử lý thị trường, giải quyết đầu ra và đẩy mạnh xuất khẩu. Bộ NN&PTNT đã xác định tập trung vào công tác phân loại sản phẩm, điều chỉnh cơ cấu sản xuất, thời vụ, nâng cao chất lượng để đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Với lúa gạo, ông Nguyễn Trí Ngọc, Cục Trưởng Cục Trồng trọt cho biết, trong vụ Thu Đông, vụ Mùa tới đây sẽ hạn chế tối đa diện tích xuống giống lúa phẩm cấp thấp IR 50404. Thay vào đó là các giống gạo hạt dài, lúa thơm, có chất lượng cao, dễ bán. Đến thời điểm này, nước ta đã ký được hợp đồng xuất khẩu hơn 5 triệu tấn gạo và đã xuất được khoảng 3 triệu tấn. Dự kiến đến hết năm vẫn đảm bảo xuất khẩu 7 triệu tấn gạo. Bộ NN&PTNT cũng kiến nghị Chính phủ mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo để nâng mức giá lúa hiện nay lên cho người nông dân.
Cùng với đó, các địa phương cần kiểm soát tốt dịch bệnh trên cây trồng vật nuôi và an toàn thực phẩm, bởi nhiều sự cố về chất lượng trong thời gian qua cũng là một trong những nguyên nhân cản trở đầu ra cho nông sản. Bà Trần Bích Nga, Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản chia sẻ, muốn thúc đẩy tiêu thụ nông sản, người nông dân, doanh nghiệp cần đẩy mạnh áp dụng sản xuất theo tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt để có sản phẩm an toàn.
Còn theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, chúng ta có thể chấp nhận sản lượng thấp nhưng phải nâng cao chất lượng để tăng giá bán. Bộ trưởng cho biết, từ nay đến cuối năm, Bộ NN&PTNT sẽ đẩy mạnh việc phối hợp với các nước để giải quyết các rào cản về kỹ thuật liên quan đến xuất khẩu nông lâm thủy sản. Đồng thời, Bộ sẽ tìm biện pháp tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp xuất khẩu mặt hàng này, đảm bảo lưu thông hàng hóa thuận lợi.