Trang chủ / Tin tức / Mô hình kinh tế

Nỗi Buồn Xuất Khẩu Nông Sản

Nỗi Buồn Xuất Khẩu Nông Sản
Ngày đăng: 09/09/2014

Việt Nam tự hào vì có sản lượng cà phê, cao su xuất khẩu đứng trong tốp đầu của thế giới. Trong đó, Đồng Nai là một địa phương xuất khẩu lớn các mặt hàng này. Dù vậy, sau bao nhiêu năm tham gia thị trường, doanh nghiệp và nông dân vẫn không thể chủ động được giá bán.

Trong 4 loại nông sản xuất khẩu lớn của Đồng Nai, gồm: cà phê, hạt điều, tiêu, cao su thì giá cà phê, cao su thường xuyên biến động với mức tăng, giảm lớn khiến doanh nghiệp và nông dân gặp không ít khó khăn.

* Chủ yếu xuất thô

Nguyên nhân của sự bị động về giá là do nông sản của Việt Nam chủ yếu xuất thô. Do đó, phải qua nước thứ 2 để chế biến, sau đó mới xuất khẩu tiếp nên lợi nhuận phần lớn nằm trong khâu chế biến sâu, nông dân và doanh nghiệp trong nước không được hưởng.

Bà Mai Anh, Giám đốc Công ty cổ phần Việt Phúc - Phát Thịnh (TP.Biên Hòa), cho hay: “Mỗi năm, công ty xuất khẩu trên 12 ngàn tấn cà phê nhân thô sang thị trường châu Âu, châu Á. Vì xuất khẩu cà phê thô do vậy công ty phải lệ thuộc vào những nhà đầu cơ, chế biến khác nên không quyết định được giá bán”. Cũng theo bà Anh, nếu chế biến được cà phê xuất khẩu, lợi nhuận có thể tăng gấp 2-3 lần xuất thô.

Ông Nguyễn Cao Nhơn, Giám đốc Phòng Kinh doanh Tổng công ty Tín Nghĩa, cho biết: “Tổng công ty xuất khẩu khoảng 100 ngàn tấn cà phê thô/năm cho 80 quốc gia, nhưng giá cà phê luôn lệ thuộc vào các nhà đầu cơ nên rất khó dự báo trước. Hầu như trước nay, giá xuất khẩu tăng hay giảm đều do các nhà đầu cơ khống chế. Khi muốn giá cà phê thế giới xuống thấp thì nhà đầu cơ cùng đồng loạt xả hàng.

Ngược lại, khi muốn đẩy giá cà phê lên cao sẽ hạn chế bán ra”. Do xuất khẩu cà phê thô nên dù có sản lượng lớn, các doanh nghiệp trong nước đều không làm chủ và dự báo trước được giá sẽ tăng hay giảm.

* Chế biến sâu: không dễ

Hầu hết các lãnh đạo doanh nghiệp xuất khẩu nông sản đều khẳng định, nông sản được chế biến sâu khi xuất khẩu thì giá trị tăng lên rất cao và giá bán sản phẩm sẽ ổn định hơn. Đơn cử như xuất khẩu hạt điều, đây là một trong số ít ngành nông sản Việt Nam xuất khẩu khi đã chế biến sâu.

Tại Đồng Nai, 8 tháng của năm 2014, tỉnh xuất khẩu gần 19 ngàn tấn nhân hạt điều đã chế biến với tổng giá trị gần 122,5 triệu USD, tăng 22,5% về sản lượng nhưng giá trị tăng gần 31%.

Bà Nguyễn Thị Gái, Tổng giám đốc Tổng công ty cao su Đồng Nai, cho biết: “Năm 2013, giá xuất khẩu cao su là 64 triệu đồng/tấn, nhưng 8 tháng của năm 2014, giá xuất khẩu bình quân chỉ còn 43 triệu đồng/tấn. Giá cao su xuất khẩu trong thời gian tới có khả năng tiếp tục giảm”. Cũng theo bà Gái, khoảng 60% sản lượng cao su của tổng công ty xuất khẩu, còn 40% tiêu thụ trong nước.

Chế biến nông sản trước khi xuất khẩu để nâng giá trị là điều rất nhiều doanh nghiệp mong muốn, song thực tế ít doanh nghiệp làm được. Bởi điều này đòi hỏi nguồn vốn lớn và nguồn nhân lực tốt. Một số doanh nghiệp vốn nhà nước có tiềm lực mạnh thì lại vướng về cơ chế để thực hiện.

Ông Nguyễn Cao Nhơn phân tích: “Một số doanh nghiệp có vốn đầu tư nhà máy chế biến sâu nhưng lại ngại không đầu tư. Khi có sản phẩm, doanh nghiệp phải tiếp thị, quảng cáo trong và ngoài nước để nhiều người biết sử dụng thì vướng quy định chỉ cho quảng cáo không quá 10% doanh thu. Trong khi với sản phẩm mới, các doanh nghiệp nước ngoài có thể đầu tư từ 30-50% doanh thu cho quảng bá sản phẩm”.

Ông Nhơn chia sẻ thêm, muốn có sản phẩm tốt theo nhu cầu của thị trường, phải có nguồn nhân lực giỏi; muốn thu hút nguồn nhân lực giỏi phải trả lương cao. Với các doanh nghiệp có vốn nhà nước lại vướng vào quy định lương nên không thể trả cao, khó thu hút được người giỏi.

Ngoài cà phê, xuất khẩu ngành cao su Việt Nam khoảng 3 năm lại đây giá liên tục giảm sâu và không ít doanh nghiệp lao đao vì khó tìm đầu ra. Thế nhưng, nghịch lý là các doanh nghiệp trong nước đang phải nhập khẩu một lượng lớn cao su từ nước ngoài về để sản xuất.

Một số lãnh đạo doanh nghiệp nhập khẩu cao su để sản xuất cho hay, sở dĩ có nghịch lý cao su trong nước khó xuất khẩu, còn doanh nghiệp trong nước vẫn phải nhập khẩu cao su với lượng lớn là do Việt Nam hầu như chỉ xuất khẩu cao su thiên nhiên dưới dạng thô, trong khi các doanh nghiệp trong nước lại cần cao su tổng hợp để sản xuất.


Có thể bạn quan tâm

Được mùa lúa hè thu Được mùa lúa hè thu

Mặc dù thời tiết diễn biến phức tạp, các loại sâu bệnh bùng phát nhiều đợt, nhưng nhờ triển khai hiệu quả các biện pháp nên vụ lúa hè thu này Quảng Nam cơ bản được mùa.

05/09/2015
Hỗ trợ nhiên liệu bám biển nghề câu mực khơi không được nhận tối đa Hỗ trợ nhiên liệu bám biển nghề câu mực khơi không được nhận tối đa

Hiện tại, nghề câu mực khơi của ngư dân Quảng Nam chưa được nhận hỗ trợ nhiên liệu tối đa là 4 chuyến biển/năm theo Quyết định 48/2010/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về một số chính sách hỗ trợ khai thác hải sản trên các vùng biển xa (gọi tắt là Quyết định 48).

05/09/2015
 Cá tra lại bị áp thuế chống bán phá giá tại Mỹ Cá tra lại bị áp thuế chống bán phá giá tại Mỹ

Bộ Thương mại Mỹ (DOC) vừa ra phán quyết sơ bộ mức thuế chống bán phá giá lần thứ 11 đối với cá tra philê đông lạnh của Việt Nam.

05/09/2015
Dừng thu thuế xuất khẩu với sắn Dừng thu thuế xuất khẩu với sắn

Bộ Tài chính vừa ban hành thông tư để dừng lưu hành một thông tư khác vừa mới ban hành liên quan đến mức thuế suất thuế xuất khẩu sắn. Theo đó, mức thuế mới của mặt hàng này giảm từ 5% xuống còn 0%.

05/09/2015
Nông dân trồng càphê không mặn mà với gói hỗ trợ 3.000 tỷ đồng Nông dân trồng càphê không mặn mà với gói hỗ trợ 3.000 tỷ đồng

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh, phần lớn các nông hộ chủ yếu sử dụng nguồn vốn tự có hoặc vay mượn bạn bè, người thân trồng tái canh càphê, không “mặn mà” với nguồn vốn vay của Agribank (Agribank) trong gói hỗ trợ 3.000 tỷ đồng.

05/09/2015