Nhọc Nhằn Làm Nông Sản Sạch

Họ đã từng háo hức làm bằng được nông sản sạch theo các quy trình GlobalGAP (chuẩn toàn cầu), VietGAP (chuẩn Việt Nam) để xin cấp giấy chứng nhận. Sau 1 năm chứng nhận hết hạn, tính toán lại số tiền bỏ ra làm GAP cao hơn nhiều so với tiền lời, nông dân lặng lẽ rút lui.
Tại Đồng Nai mới có duy nhất câu lạc bộ ổi ở xã Bảo Quang (TX. Long Khánh), nông dân tự bỏ tiền túi ra làm VietGAP. Còn lại, các hợp tác xã khác có được chứng nhận GlobalGAP, VietGAP đều do ngân sách hỗ trợ kỹ thuật và 100% kinh phí xét nghiệm mẫu và cấp giấy chứng nhận. Sau 1 năm, chứng nhận hết hạn hầu hết chỉ trông đợi vào ngân sách tiếp tục hỗ trợ để tái chứng nhận.
* Khó duy trì
Trong cái nắng gay gắt của ngày đầu tháng 11, chúng tôi tìm đến nhà ông Đào Tiến Chương ở ấp 4, phường Trảng Dài (TP. Biên Hòa). Ông từng được nhiều người biết đến với chức danh phó chủ nhiệm hợp tác xã (HTX)rau sạch đầu tiên của tỉnh. Ông Chương tiếc nuối: “Giấy chứng nhận VietGAP của HTX đã hết hạn vào cuối năm 2012. Các xã viên trong HTX thấy xin tái chứng nhận mất thêm một khoản tiền lớn mà rau chỉ bán như giá rau chợ, nên mọi người đều từ chối tái chứng nhận. Và HTX xã vì thế đầu năm 2013 đành giải thể”.
Riêng ông Chương vẫn tâm huyết với việc làm rau VietGAP nhưng lực bất tòng tâm. Vì theo tính toán của ông, có chứng nhận rau VietGAP, siêu thị Co.opMart Biên Hòa sẽ đặt mua rau, nhưng cộng lại tiền lời cả năm từ bán rau cho siêu thị chỉ được chừng 15 triệu đồng, bằng nửa số tiền bỏ ra xin tái chứng nhận. Ông Chương còn chia sẻ thêm: “Chỉ cần ký được hợp đồng tiêu thụ rau sạch với vài đơn vị, dù lợi nhuận không cao tôi cũng cố gắng duy trì chứng nhận VietGAP. Bởi mình đã sản xuất được theo quy trình GAP bây giờ bỏ tiếc quá”.
Ông Lê Văn Thanh, Phó chủ tịch UBND xã Tân Bình (huyện Vĩnh Cửu), nói: “Chứng nhận VietGAP, GlobalGAP của HTX bưởi đã hết hạn. Nếu Nhà nước không hỗ trợ tiếp thì các xã viên không đủ khả năng xin tái chứng nhận”. Thực tế, nông dân chưa mặn mà với việc tái chứng nhận GAP là vì có hay không chứng nhận, đa số hàng của họ cũng bán như hàng trôi nổi.
* Thất bại vì quy trình ngược
Theo nhận định của một số nhà khoa học, nhu cầu của xã hội ngày càng đòi hỏi các sản phẩm phải sạch. Tuy nhiên, không phải vì lý do đó là cứ phải bỏ tiền ra làm để có bằng được chứng nhận VietGAP, GlobalGAP. Sau đó, không tìm được thị trường nông dân lại bỏ quay về lối sản xuất cũ. Cách làm này gây lãng phí ngân sách và công sức của nông dân, trong khi hiệu quả lại thấp. Cụ thể, để làm được một mô hình VietGAP phải tốn gần 400 triệu đồng, còn GlobalGAP thì tốn gần gấp đôi. Sau 1 năm hết hạn, xin cấp lại chứng nhận mất từ 30-80 triệu đồng/chứng nhận.
Tiến sĩ Võ Mai, Phó chủ tịch Hiệp hội làm vườn Việt Nam, nhận định: “Chúng ta đang làm theo quy trình ngược, đó là giúp nông dân đạt GlobalGAP, VietGAP rồi mới đi tìm thị trường, khi không tìm được thị trường lại bỏ, gây lãng phí rất lớn. Vì thế nên vận động nông dân sản xuất theo quy trình an toàn để có nông sản sạch. Khi tìm được thị trường chắc chắn mới tăng thêm một số khâu và bỏ kinh phí ra làm GlobalGAP”.
Theo tiến sĩ Võ Mai, hiện nay nông sản đạt tiêu chuẩn VietGAP có thể xuất vào Mỹ. Vì thế, Nhà nước ban hành nhãn VietGAP và có quy định xử phạt nặng khi phát hiện nông sản không an toàn. Đồng thời tăng cường tuyên truyền, kết nối để sản phẩm sạch tìm được chỗ đứng trên thị trường.
Thực tế, làm VietGAP, GlobalGAP với nông dân không khó, nút thắt vẫn là thị trường tiêu thụ. Đơn cử như Câu lạc bộ ổi Bảo Quang (TX.Long Khánh) ký được hợp đồng lâu dài với Siêu thị BigC với giá thấp nhất vẫn có lời khoảng 2 ngàn đồng/kg, nông dân tự hợp lại bỏ tiền túi ra làm VietGAP.
Ông Trần Lâm Sinh, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh, cho biết:
“Tỉnh đã hỗ trợ được 6 HTX đạt chứng nhận VietGAP, GlobalGAP. Hiện có 3 HTX chứng nhận đã hết hạn và nếu tỉnh không tiếp tục hỗ trợ thì các HTX này khó tự bỏ tiền xin tái chứng nhận. Vì có chứng nhận hay không, sản phẩm cũng bán cho thương lái như sản phẩm không an toàn và giá cả tương đương”. Do đó, chi cục đang đề xuất tỉnh kiến nghị Trung ương kéo dài thời hạn của chứng nhận GAP để giảm chi phí cho nông dân.
Có thể bạn quan tâm

Ngày 2-10, tại xã Tứ Cường (Thanh Miện, Hải Dương), Trung tâm Ứng dụng thiết bị khoa học (Sở Khoa học và công nghệ) đã tổ chức hội thảo đầu bờ về mô hình sản xuất và sử dụng chế phẩm sinh học Biof xử lý môi trường ao nuôi cá rô phi lai xa. Tham gia mô hình có 31 hộ ở 3 xã: Tứ Cường (Thanh Miện), Hồng Thái (Ninh Giang), Thất Hùng (Kinh Môn) với tổng diện tích mặt nước 11 ha.

Cá tra Việt Nam vừa tăng lên vị trí thứ 6 trong bảng xếp hạng thủy sản yêu thích tại Mỹ nhưng người nuôi cá chưa hết lao đao. Phương pháp cho ăn gián đoạn đang được khuyến cáo để giúp người nuôi vượt qua giai đoạn khó khăn này...

Đó là ông Nguyễn Tác Tân - Trưởng thôn Vị Hạ, xã Trung Lương, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam. Ông Tân đã bàn bạc với 134 hộ nông dân trong thôn Vị Hạ xây dựng mô hình "Tổ hợp tác áp dụng cơ giới hoá tổng hợp trong sản xuất lúa". Mô hình có quy mô diện tích 26 ha.

Nuôi ba ba chi phí đầu tư thấp, nhẹ công chăm sóc, kỹ thuật nuôi đơn giản, ít dịch bệnh nhưng mang lại hiệu quả kinh tế lại khá cao. Đó là nhận định của những hộ dân nuôi ba ba xã Cần Đăng (Châu Thành – An Giang). Đây được xem là một trong những mô hình thoát nghèo hiệu quả của địa phương…

Từ năm 2010, hồ thủy điện Sơn La bắt đầu tích nước. Khai thác tiềm năng mặt nước lòng hồ này, bà con ven hồ xã Chiềng Bằng, huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La đã triển khai mô hình nuôi cá lồng, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Đây là tín hiệu tốt để nhân dân ven hồ, bao gồm bà con các tỉnh Sơn La, Lai Châu, Điện Biên phát huy lợi thế 214 km2 mặt nước hồ thủy điện Sơn La để phát triển kinh tế gia đình.