Các thiệt hại trên ruộng lúa - Phần 13

CÁC TRIỆU CHỨNG DINH DƯỠNG BẤT THƯỜNG

3/ Độc do chất hữu cơ 

Chủ yếu do nồng độ các axid hữu cơ sản sinh ra trong quá trình phân giải xác bả thực vật trong điều kiện yếm khí. Trong điều kiện yếm khí, đất trũng trầm thủy quanh năm, giàu hữu cơ hoặc do làm đất gấp rút rơm rạ, cỏ tươi chưa kịp phân hủy, bón phân hữu cơ chưa hoai thường sản sinh ra nhiều axid hữu cơ do quá trình phân giải của vi sinh vật ký sinh trong đất làm cho nồng độ axid hữu cơ trong môi trường tăng cao, gây độc cho rễ lúa. Ở vùng nhiệt đới, nồng độ axid hữu cơ và H2S (do sự khử hóa sulphate) trong đất, gia tăng cao nhất vào khoảng 2 tuần sau khi ngập nước, gây trở ngại cho sự hấp thu dinh dưỡng của bộ rễ làm rễ bị thối đen, cây lúa không phát triển lá bị vàng úa dễ nhiễm bệnh đốm nâu (Helminthosporium oryzae) và có thể chết (Hình 8.37).   

Việc cày vùi rơm rạ mùa trước rồi gieo sạ ngay như thường làm ở các vùng lúa 3 vụ ở đồng bằng sông Cửu Long, đã làm cho hiện tượng ngộ độc chất hữu cơ nầy trở nên rất phổ biến trong vụ lúa Hè Thu và Thu Đông, hạn chế năng suất lúa. 

Cần thay nước sạch 2-3 lần, sục bùn, bón thêm phân lân và kali cho cây lúa mau hồi phục.

4/ Các triệu chứng dinh dưỡng bất thường khác 

Các đại dưỡng chất là các dưỡng chất cây lúa cần với số lượng lớn, đặc biệt là N, P và K. Magnesium (Mg) và Silic (Si) cũng được liệt vào các nguyên tố đại lượng mà cây lúa cần. Tuy nhiên, đất có nguồn dự trử các chất nầy tương đối lớn, nên ít thấy hiện tượng thiếu xãy ra. Trong canh tác thâm canh về lâu về dài việc bổ sung các loại phân nầy cũng cần được quan tâm.

Ngoài ra, các chất vi lượng là các chất cây lúa cũng rất cần nhưng với số lượng ít. Nhưng nếu nguồn dự trử trong đất hạn chế nó sẽ trở thành yếu tố trở ngại quan trọng ảnh hưởng lớn tới sinh trưởng và năng suất lúa. Một số chất vi lượng quan trọng cho lúa mà khi thiếu hay thừa sẽ gây ra những triệu chứng bất thường như hình 8.39