Trang chủ / Tin tức / Mô hình kinh tế

20 năm, tiếng nói từ vùng tôm - lúa

20 năm, tiếng nói từ vùng tôm - lúa
Ngày đăng: 11/09/2015

* Lên xuống như… tôm – lúa

Năm 1995, đánh dấu cho sự khởi đầu của mô hình tôm – lúa ở huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng. Những năm đầu, con tôm phát triển rất tốt, giá bán lại cao nên đa số người dân đều có tích lũy để xây nhà, mua sắm tiện nghi sinh hoạt, máy móc phục vụ sản xuất.

Còn cây lúa, từ khi chuyển từ giống lúa IR 42 rằn sang giống ST5, không chỉ năng suất tăng thêm 2-3 tấn/ha, mà giá bán cũng rất cao. Ông Lê Phát Minh ở ấp Hòa Trực, xã Hòa Tú 1, nhớ lại: "Đây là thời điểm con tôm sú lên ngôi, khi 1kg tôm ngang bằng với 100kg lúa. Điều này cũng dễ hiểu vì lúc bấy giờ đa số đều thả thưa, môi trường còn tốt và hầu như ai cũng làm lại vụ lúa sau vụ tôm".

Tuy nhiên, thời vàng son ấy rồi cũng qua đi, khi mật độ và số vụ thả nuôi tôm được đẩy lên cao để thỏa khát khao sớm đổi đời của cư dân vùng tôm - lúa. Nhưng thực tế đã không chiều lòng người, khi những năm sau đó, diện tích tôm thiệt hại ngày một nhiều hơn, còn diện tích lúa thì vắng bóng dần trên các vuông tôm.

Giai đoạn này được ông Lê Phát Minh gọi là giai đoạn "cực kỳ nguy hiểm", vì từ năm 2001 đến năm 2005, đặc biệt là giai đoạn 2003 – 2005, cây lúa gần như vắng bóng hoàn toàn ở vùng quê 6 xã của huyện Mỹ Xuyên.

Niềm vui trúng mùa lúa trên đất nuôi tôm chính là động lực để nông dân gắn bó với mô hình này.

Có lẽ con tôm sú và cây lúa thơm sẽ còn sống "rất thọ" với nhau nếu không có sự "phá bỉnh" của con tôm thẻ. Từ lúc có tôm thẻ đến nay, diện tích lấp lại vụ lúa bị giảm do người dân giữ nước vụ đầu lại để thả nuôi tiếp vụ sau.

Ông Trần Minh Hải ở ấp Hòa Thọ, xã Hòa Tú 1, dẫn chứng: "Gần đây, người dân trong ấp bỏ lúa khá nhiều nên những hộ thực hiện mô hình tôm – lúa gặp khó khăn do 3 bên ruộng lúa đều là nước mặn, làm cho cây lúa không đạt năng suất". Ông Lê Phát Minh chép miệng: "Ai cũng đua theo con sú nên chỉ còn vài hộ trồng lại lúa. Chẳng những vậy, con tôm sú vừa khó nuôi, vừa bị giảm giá nữa nên nhiều hộ lâm vào cảnh nghèo khó, nợ nần".

* Tương lai vẫn là tôm - lúa

Ông Lê Phát Minh ở ấp Hòa Trực, xã Hòa Tú 1, cho biết: "Năm 2005, Kỹ sư Hồ Quang Cua và Thạc sĩ Lâm Quang Hiền mang giống lúa thơm ST5 về vùng này rồi tập huấn, chỉ dân cách trồng lúa trên vuông tôm nên nghề nuôi tôm ở đây mới còn giữ được cho tới bây giờ".

Cũng theo ông Minh, sở dĩ đến giờ vẫn còn hộ nghèo, còn số dư nợ ngân hàng khá cao là do người dân quá mê lợi nhuận từ con tôm nên không thực hiện triệt để theo quy trình tôm – lúa. Còn nhìn chung, 20 năm qua, mô hình tôm – lúa vẫn mang hiệu quả kinh tế cao cho người kiên định với mô hình này.

Để chứng minh cho nhận xét trên, ông Minh, so sánh: "Theo tôi biết, trước khi nuôi tôm, cả xã này cũng đã thiếu nợ ngân hàng khoảng 1 tỉ đồng

Còn hiện nay, số nợ khoảng trên 60 tỉ đồng, nhưng vì sao nông dân vẫn nói là hiệu quả? Vì tài sản hiện có do con tôm làm ra là rất lớn, như: nhà cửa, tiện nghi sinh hoạt, máy móc, trang thiết bị phục vụ sản xuất... của toàn xã hiện có trên 200 tỉ đồng, tức gấp hơn 3 lần con số nợ. Đó là chưa kể những đóng góp của người dân cho việc xây dựng các công trình: giao thông, thủy lợi, giáo dục, y tế…".

Ông Trần Minh Chuyện, ngụ cùng ấp cho biết thêm: "Hồi trước ở đây đường đất, mùa mưa mang dép còn không đi được, còn bây giờ, lên xe gắn máy đi tới đâu mà không được. Đó là chưa nói đến số hộ nghèo từ mức vài chục phần trăm đến nay chỉ còn 7%, đảm bảo cho xã đủ tiêu chuẩn trở thành xã nông thôn mới trong năm nay. Cái đó không nhờ tôm – lúa thì nhờ cái gì!?".

Còn ông Lương Tiến Đạt ở ấp Lê Văn Xe, xã Ngọc Đông, chia sẻ: "20 năm nay, tôi thấy con tôm với cây lúa sống "rất thọ" với nhau vì gia đình tôi rất ít khi khi bị thua lỗ. Đặc biệt, từ khi có giống lúa thơm ST5, nếu chẳng may bị lỗ vụ sú cũng có thể gỡ gạc lại được vốn từ vụ lúa này

Ngoài nuôi tôm, trồng lúa, tôi còn trồng 60 cây dừa xung quanh nhà, một số bạch đàn đến nay bắt đầu cho huê lợi; còn trên bờ bao mỗi năm tôi đều trồng một số loại màu". Ông Nguyễn Văn Nếu ở ấp Hòa Lời, xã Ngọc Đông, nhận xét: "Hồi trước, khi chỉ làm 1 vụ lúa/năm, gia đình tôi chỉ ở nhà lá, từ khi có con tôm luân canh với cây lúa đến nay mới có nhà tường để ở".

Xác định mô hình tôm – lúa vẫn vẹn nguyên tính hiệu quả sau 20 năm, nhưng cư dân vùng tôm – lúa cho rằng, vẫn còn nhiều việc phải làm nếu muốn giữ vững và phát huy hiệu quả cũng như tính bền vững của mô hình này. Ông Trần Minh Chuyện đề xuất: "Phải quyết giữ mô hình tôm – lúa, nhưng cần tăng cường chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, xây dựng mô hình phù hợp với nhận thức, trình độ của người dân". Ông Lê Phát Minh bổ sung thêm: "Phải làm thật đàng hoàng chứ không "qua loa, chiếu lệ" được.

Muốn vậy, cán bộ kỹ thuật phải hiểu trình độ nông dân đến đâu để có cách truyền đạt phù hợp. Đặc biệt, các ngành, các cấp cần quyết liệt hơn trong phát triển các mô hình kinh tế tập thể, bởi tính tư hữu trong nông dân còn rất lớn, trong khi nghề nuôi tôm lại đòi hỏi tính cộng đồng cao".


Có thể bạn quan tâm

Dù Ký Được FTA, Nông Sản Việt Nam Vào EU Vẫn Khó Dù Ký Được FTA, Nông Sản Việt Nam Vào EU Vẫn Khó

Khi Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa Việt Nam và EU được ký kết, nông sản sẽ là một trong những mặt hàng được kỳ vọng hưởng lợi nhiều nhất. Tuy nhiên theo nhiều chuyên gia, để thâm nhập sâu hơn vào thị trường này, còn nhiều rào cản cần vượt qua .

25/09/2014
Để “Tam Nông” Phát Triển Bền Vững Để “Tam Nông” Phát Triển Bền Vững

Thời gian qua, nông nghiệp Việt Nam, đặc biệt là xuất khẩu nông sản đạt được những thành tựu nổi bật, được thế giới biết đến. Tuy nhiên, nông nghiệp vẫn đang đứng trước những thách thức. Do đó, đến lúc cần xác định những vấn đề trọng tâm để phát triển bền vững “tam nông” theo hướng đầu tư đúng mức và dài hạn.

25/09/2014
Cánh Đồng Hoang Nửa Thị Xã Bỏ Vụ Mùa Cánh Đồng Hoang Nửa Thị Xã Bỏ Vụ Mùa

Bà Phạm Thị Khá ở xóm Yên Phong (Yên Sơn, Tam Điệp, Ninh Bình) năm nay đã 82 tuổi nhưng vẫn thỉnh thoảng vác cuốc ra đồng như một thói quen khó bỏ. Mỗi lần ra, bà lại rên rẩm, than trời về những cánh đồng hoang quê bà cỏ vòi voi, cỏ lồng vực mọc ken dày như lau sậy.

25/09/2014
Không Thể Thấy Hoa Quả Lâu Hỏng Là “Nghi Có Chất Độc”! Không Thể Thấy Hoa Quả Lâu Hỏng Là “Nghi Có Chất Độc”!

Thời gian qua, dư luận lại nổi sóng khi nhiều tờ báo, thông tin mạng phản ánh lê, táo... NK để nửa năm, thậm chí 9 tháng vẫn không hỏng, đồng thời nghi rằng, chỉ có chất độc bảo quản mới giúp cho hoa quả tươi lâu như thế!

25/09/2014
32 Doanh Nghiệp Xuất Khẩu Tôm Bị Áp Thuế Chống Phá Giá 32 Doanh Nghiệp Xuất Khẩu Tôm Bị Áp Thuế Chống Phá Giá

Trong đợt rà soát này, các DN XK tôm đã cố gắng chứng minh nhằm hạ thấp mức thuế suất, kể cả việc thuyết phục DOC nên sử dụng giá trị thay thế của Indonesia thay vì Bangladesh và yêu cầu DOC không thay đổi phương pháp tính toán theo như kết quả sơ bộ sử dụng. Tuy nhiên, sau cùng DOC vẫn theo đuổi cùng phương pháp tính của kết quả sơ bộ nên đã giữ nguyên trong kết quả cuối cùng của kỳ rà soát lần 8 này.

25/09/2014