Ứng dụng công nghệ cao sản xuất nếp

Vụ đông xuân 2012-2013, Hợp tác xã nông nghiệp (HTXNN) Phú Thượng, xã Phú Thành (Phú Tân) được chọn thực hiện Dự án “Canh tác lúa giảm phát thải khí nhà kính” giai đoạn II. Chỉ sau vụ thí điểm, liên tiếp các vụ tiếp theo, từ 5ha áp dụng ban đầu, nay đã có 80% trên tổng diện tích 750ha thực hiện kỹ thuật này.

Điểm trình diễn lúa canh tác “1 phải, 6 giảm”

Nông dân (ND) ở Phú Thành đang vào vụ thu hoạch lúa nếp hè thu. Bà con cho biết, do ảnh hưởng thời tiết, năm nay năng suất giảm hơn so cùng kỳ. Tuy nhiên, nhờ các kỹ thuật tiết kiệm phân, thuốc, chi phí vẫn nhẹ hơn so canh tác truyền thống. Vụ hè thu này là vụ thứ 12 liên tiếp xã viên HTXNN Phú Thượng áp dụng kỹ thuật “1 phải, 6 giảm”, năng suất đạt 5,5 - 6 tấn/ha, giá nếp tươi 5.000 - 5.100 đồng/kg. Với mức giá này, ND lời khoảng 10 triệu đồng/ha. Chủ nhiệm HTXNN Phú Thượng Lê Văn Tài cho biết, vụ này lượng phân sử dụng rất ít, sâu bệnh xuất hiện nhẹ. Tính trên 1ha, chi phí vật tư từ 8-10 triệu đồng, nếu không áp dụng kỹ thuật thì tốn từ 10-12 triệu đồng. Thấy được những mặt lợi đó, dù tác động nhiều điều kiện ảnh hưởng thu nhập mùa vụ khác nhau, bà con vẫn duy trì các kỹ thuật được truyền đạt.

Dự án canh tác lúa giảm thải khí nhà kính được giới thiệu cho ND từ 5 năm trước, từ tài trợ của cơ quan Viện trợ Phát triển Quốc tế Úc giao cho tổ chức quỹ Bảo vệ môi trường (EDF) điều phối và quản lý triển khai với mong muốn hướng đến một nền sản xuất nông nghiệp (SXNN) bền vững, vừa tăng thu nhập cho người ND, vừa góp phần bảo vệ môi trường. Mục tiêu của dự án nhằm chuẩn hóa các số liệu đo đạc khí thải, từ đó đưa ra quy trình chuẩn canh tác lúa thích ứng biến đổi khí hậu, cải thiện sinh kế thông qua tập huấn nâng cao năng lực canh tác lúa cho ND, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào SX, giúp hạ giá thành sản phẩm. Đồng thời, chứng minh lượng giảm khí thải như: carbonic, oxit nitơ, metan khi ND ứng dụng tốt các tiến bộ kỹ thuật.

ND được tham gia thử nghiệm và đánh giá kết quả trên các mô hình: tưới ngập - khô xen kẽ; tưới ngập - khô xen kẽ + xử lý Tricho + vùi rơm rạ. Tại vùng 1 của xã Phú Thành, kỹ thuật “1 phải, 6 giảm” (áp dụng “1 phải, 5 giảm” kết hợp giảm phát thải khí nhà kính) đã phát huy hiệu quả trong bối cảnh biến đổi khí hậu, được sự quan tâm của rất nhiều ND. Những kiến thức mà ND nào cũng thuộc “nằm lòng” là để canh tác lúa nếp công nghệ cao, phải thay đổi quan niệm trong cách làm, tự tin với kỹ thuật mới. Đó là giảm phân thuốc, canh tác giống chất lượng, sử dụng các máy móc hiện đại vào SX và nâng cao giá trị hàng hóa nông nghiệp làm ra.

Đó là lý thuyết, còn trong thời gian thí điểm, theo dõi sinh trưởng của cây nếp, có một số giai đoạn ND khá lo lắng khi cây con xuất hiện rầy, sợ không đủ nước như thói quen tập quán canh tác từ xưa. Phải đợi đến thời điểm thu hoạch, mọi người mới thực sự an tâm. Một trong những tiêu chí giảm của mô hình được ND quan tâm là giảm phát thải khí nhà kính. Ông Tài lý giải: “Do thói quen đốt rơm rạ của ND sau thu hoạch làm ảnh hưởng khí thải làm nóng Trái đất. Hiện nay, ND đã bỏ tập quán này, đầu tư máy cuốn rơm để bán rơm cho những nơi khác trồng rẫy hoặc nấm, vừa có thu nhập, vừa đảm bảo môi trường”. Hiện tại, HTXNN Phú Thượng còn làm dịch vụ bơm tưới, cày xới và cuộn rơm cho ND trong vùng, giá từ 12.000 - 13.000 đồng/cuộn. Kết thúc vụ hè thu năm nay, vùng SX nếp ở Phú Thành sẽ được xả lũ (theo chu kỳ). ND phấn khởi chờ phù sa tràn đồng để những mùa vụ tiếp theo hứa hẹn sẽ thắng lợi cao hơn.