Tiêu sinh thái, hái ra tiền

Nhiều nông dân trồng tiêu trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đang mạnh dạn đầu tư trồng tiêu không sử dụng thuốc BVTV, vừa tiết kiệm chi phí, vừa nâng cao chất lượng nông sản, tăng thu nhập.

Nông dân trồng xen hoa và cây đậu phộng dại trong vườn tiêu

Tiêu VietGAP tăng nhanh

Tìm về huyện Châu Đức chúng tôi được chứng kiến những vườn tiêu xanh ngút tầm mắt đang chuẩn bị thu hoạch, được nông dân đầu tư canh tác quy mô bài bản.

Ông Đặng Văn Là ở thôn Tân Hưng, xã Bàu Chinh đang tham gia dự án phát triển hồ tiêu bền vững của Công ty TNHH Harris Freeman tâm sự, tham gia trồng tiêu VietGAP đã giúp ông thay đổi tập quán trồng tiêu truyền thống. Hiện ông chỉ sử dụng các chế phẩm sinh học có nguồn gốc hữu cơ như tự ủ phân bò, đốt tro củi làm phân bó, trồng đậu phộng dại trong vườn nhằm giảm quá trình bốc hơi nước, giữ ẩm cho đất và hạn chế cỏ mọc. Nhờ vậy, vườn tiêu phát triển tốt, ít sâu bệnh và cho năng suất ổn định, sản lượng mỗi vụ đạt từ 2,5 - 3 tấn/ha.

Tương tự, ông Nguyễn Ngọc ở thôn Lạc Long, xã Kim Long cũng cho biết,  trước đây chi phí chăm sóc mỗi gốc tiêu hết khoảng 100 ngàn đồng/vụ, nay chỉ còn 50 - 60 ngàn đồng/vụ. Nhờ vậy, lợi nhuận thu được từ trồng tiêu theo quy trình sạch cũng tăng lên đáng kể.               

Theo chân ông Lâm Ngọc Nhâm, Chủ nhiệm HTX Bầu Mây (ấp Phú Tâm, xã Hòa Hiệp, huyện Xuyên Mộc) ra thăm trang trại trồng tiêu trên diện tích gần 20ha, chúng tôi như lạc vào giữa rừng hoa đẹp mắt. Giữa những trụ tiêu được trồng phủ kín bởi bạt ngàn hoa mười giờ, hoa cánh bướm với đủ màu sắc.

Chỉ tay về phía những trụ tiêu, ông Nhâm hào hứng kể: “Từ việc ứng dụng trồng hoa trên bờ ruộng lúa, hoa màu nên tôi nảy ra ý tưởng trồng hoa trong vườn tiêu. Hoa vừa thu hút các loại côn trùng gây hại cho vườn tiêu vừa tạo ra sản phẩm hữu cơ giúp cây trồng phát triển và giảm thiểu việc sử dụng thuốc BVTV”.

Theo ông Nhâm, từ khi trồng xen hoa, cây tiêu phát triển tốt, ít sâu bệnh hẳn. Năng suất tăng lên 2 tấn/ha (trước đây chỉ đạt khoảng 1,5 - 1,8 tấn/ha), giúp ông tiết kiệm được khoảng 5 triệu đồng/ha tiền thuốc BVTV.

Còn gia đình bà Trịnh Thị Thanh Nhàn (ấp Phú Thiện) lại chọn cây đậu phộng dại trồng trong vườn tiêu sạch. Bà Nhàn khẳng định: “Trước đây, năng suất tiêu trong vườn chỉ đạt 2 tấn/năm, nhưng khi trồng xen đậu phộng dại đã giúp năng suất tiêu tăng lên gần 2,5 tấn/ha/năm. Lượng phân bón hóa học sử dụng cũng giảm phân nửa, tiết kiệm được gần 15 triệu đồng/năm. Đậu phộng dại vừa giữ độ ẩm cho đất, giúp tiết kiệm nước tưới. Sau khi trồng một năm có thể cắt bỏ rồi ủ cạnh gốc tiêu làm phân hữu cơ".  

Nhân rộng mô hình

Theo Trung tâm Khuyến nông BR - VT, với cách trồng truyền thống, nông dân thường có thói quen lạm dụng thuốc BVTV nên tiêu dễ nhiễm kim loại nặng từ thuốc BVTV, từ đó ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng hạt tiêu. Do vậy, việc sử dụng các chế phẩm hữu cơ theo hướng VietGAP trong canh tác giúp nông dân giảm chi phí và thu lại sản phẩm tiêu sạch, chất lượng cao.

Chính từ hiệu quả thực tế đó, trong mấy năm qua, số hộ và diện tích trồng tiêu theo tiêu chuẩn VietGAP ở xã Bàu Chinh (huyện Châu Đức) đã tăng nhanh lên khoảng gần 100ha. Nhiều mô hình trồng tiêu được nông dân đầu tư cho thu lời hàng trăm triệu đồng/ha/năm.

Bên cạnh đó, nông dân đang nhân rộng mô hình trồng hoa và cây đậu phộng dại trong vườn tiêu giúp cải tạo môi trường, duy trì độ ẩm trong đất, tiết kiệm được từ 15 - 20% nguồn nước tưới, cải tạo đất, hạn chế cỏ dại, thuốc BVTV…

Ngoài trồng xen hoa, đậu phộng dại, nông dân HTX Bầu Mây còn sử dụng loại phân vi sinh được làm từ vỏ cua và phôi trứng gia cầm để chăm bón vườn tiêu. Loại phân này chi phí thấp, chỉ khoảng 55 ngàn đồng/lít nhưng đem lại hiệu quả.

“Nhờ canh tác theo quy trình sạch nên trong năm rồi, sản phẩm tiêu của HTX Bầu Mây xuất khẩu được gần 100 tấn sang các thị trường khó tính như châu Âu, Nhật Bản với giá cao hơn từ 20 - 30% giá thị trường. Đặc biệt sản phẩm tiêu đỏ có giá 500 ngàn đồng/kg”, ông Lâm Ngọc Nhâm cho biết.

Theo Hiệp hội Hồ tiêu BR - VT, những năm gần đây, hiệp hội thường xuyên phối hợp với các nhà khoa học mở các lớp tập huấn trồng tiêu sinh thái cho nông dân, khuyến khích nhân rộng mô hình. Hiệp hội cũng đang phối hợp với Sở NN-PTNT và một số DN thành lập các nhóm sản xuất tiêu sạch đạt chuẩn GlobalGAP nhằm phục vụ xuất khẩu.