Phương Pháp Xử Lý Rơm Làm Thức Ăn Cho Trâu Bò

Để chủ động phòng chống đói rét cho trâu bò và tận dụng được nguồn rơm rạ sau khi thu hoạch, người chăn nuôi cần chế biến và dự trữ rơm làm thức ăn cho trâu bò trong vụ đông như sau: Sản phẩm rơm, rạ hàm lượng dinh dưỡng thấp trâu bò không thích ăn. Nhưng đem chế biến sẽ là nguồn thức ăn tốt giầu dinh dưỡng hàm lượng Protein tăng lên gấp 2 lần. Các phương pháp chế biến như sau:

Phương pháp mềm hóa rơm;

Phương pháp kiềm hóa rơm;

Phương pháp ủ urê:

Sử dụng công thức: 100kg rơm khô + 4kg urê + 100 lít nước. Có thể dùng hố ủ nửa chìm như phương pháp ủ chua, hoặc xây bể nổi hoặc ủ trong bao nilon dầy hoặc ủ thành cây rơm xung quanh có ni lông bao phủ kín có dây buộc chặt. Tùy vào lượng rơm cần ủ mà chọn kích thước cho phù hợp. Thông thường chăn nuôi trong nông hộ số lượng trâu, bò ít, sử dụng bao nilon là phù hợp nhất, cách làm như sau: Cân 10kg rơm khô, rải đều lên sân gạch hoặc tấm vải nhựa. Dùng bình ô doa chứa đúng 10 lít nước, cân đúng 0,4kg urê rồi hòa tan vào bình tưới và khuấy, trộn đều đến khi hòa tan hết urê vào nước. Tưới nước đã pha urê vào rơm, cứ 10kg rơm thì tưới 10 lít nước đã hòa với urê, nếu rơm tươi và ướt thì chỉ tưới 6-7 lít nước/10kg rơm, nhưng vẫn hòa đủ 0,4kg urê. Khi tưới xong đảo thật đều để rơm thấm đều urê sau đó dùng tay cuộn từng nắm rơm nhét vào túi nilon (đã lồng ngoài bao tải dứa) chú ý nhét thật chặt. Rồi tiếp tục rải tiếp 10kg rơm, lặp lại các động tác như trên cho đến khi hết rơm thì thôi. Sau khi đầy buộc chặt miệng lại và chuyển sang bao khác. Sau 7 đến 10 ngày ủ, bắt đầu lấy cho trâu, bò ăn. Lúc đầu cho ăn ít khoảng 1-2kg ta phải tập cho trâu bò ăn dần bằng cách trộn lẫn với cỏ tươi, sau 2-3 ngày trâu bò sẽ ăn quen dần và lượng ăn tăng dần lên. Mỗi ngày cho ăn tối đa từ 7-10kg/con. Đây là phương pháp làm cho rơm mềm, có mùi thơm dễ chịu. Dụng cụ: Bể xây hoặc thùng phi, thùng nhựa để ngâm rơm, sử dụng nguyên liệu rơm khô, vôi, nước sạch theo công thức: 100kg rơm khô + 6kg vôi + 600 lít nước. Cách làm: Cho rơm vào bể hoặc thùng phi đổ nước vôi 1% vào đảo trộn đều trong 3 ngày (mỗi ngày đảo từ 2-3 lần), sau đó vớt rơm lên giá để chảy hết nước vôi. Dùng nước rửa sạch vôi, có thể cho bò ăn ngay hoặc phơi khô gác lên chuồng cho trâu bò ăn dần. Mỗi con có thể cho ăn từ 7-10kg/ngày.Đây là phương pháp mà bà con vẫn hay sử dụng nhất để cho trâu bò ăn. Rơm có thể khô hoặc tươi ta tính lượng rơm mà trâu, bò có thể sử dụng hết trong ngày để riêng ra một chỗ hoặc cho luôn vào máng ăn rồi dùng nước muối 1% tưới lên rơm, cứ 1kg rơm thì dùng 1 lít nước làm như vậy trâu bò sẽ thích ăn. Chú ý ăn bữa nào ta làm bữa đó.

Hà Ngọc Giang - Báo Phú Thọ, 26/12/2008 

Ủ rơm làm thức ăn cho trâu, bò

Rơm, rạ có hàm lượng dinh dưỡng thấp, sau khi được chế biến bằng phương pháp ủ với urê trở thành loại thức ăn tốt giàu dinh dưỡng, cho trâu, bò ăn rất tốt.

Phương pháp ủ

- Rơm khô: 100kg; urê: 2,5kg; vôi đã tôi: 0,5kg; muối ăn: 0,5kg; nước sạch: 70-80 lít. Urê, vôi, muối được hoà tan vào 70-80 lít nước cho tan đều. Sau đó tưới vào 100kg rơm cho tất cả rơm được thấm nước urê.

- Dụng cụ: Túi nilon lớn (bao đựng phân đạm) hay bao tải dứa (100kg rơm cần 10-12 bao tải dứa). Ô doa: 1 chiếc (để tưới cho đều). Nếu không có ô doa ta dùng gáo nhựa dội qua rổ thưa. Dây nilon để buộc miệng bao tải. Một mảnh nilon rộng chừng 2-3m2.

- Cách ủ: Trên sân sạch, hay trên một tấm nilon hoặc vải xác rắn rộng chừng 2-3m2 trải từng lớp dày khoảng 15-20cm (1 gang tay). Sau đó tưới nước đã hoà tan urê, vôi, muối cho thấm đều tất cả lớp rơm, không dội quá nhiều nước urê chảy đi gây lãng phí. Tiếp theo cho lớp khác và lại tưới đều. Lần lượt như vậy tưới cho ẩm hết lượng rơm. Các lớp dưới lên tưới ít, các lớp trên tưới nhiều hơn, phần dư thừa sẽ thấm xuống các lớp dưới không gây lãng phí. Sau khi rơm được tưới đều ta cho chúng vào các bao tải dứa, nén thật chặt. Buộc chặt để giữ cho hơi sạch sẽ, tránh nắng mưa, ẩm ướt.

Cách cho ăn

Rơm ủ trong 7-10 ngày bắt đầu lấy ra cho trâu, bò ăn. Rơm ủ có chất lượng tốt, có màu vàng đậm, mùi urê, không có mùi mốc, rơm ẩm, mềm. Sau khi lấy ra ta lại buộc kín miệng bao tải ngay.

Lần đầu tiên tập cho trâu, bò ăn cần lấy rơm ủ ra phơi trong mát chừng 30- 60 phút để mùi urê bay bớt. Cho vào rổ, thúng hay máng ăn sạch sẽ và nên trộn thêm 1-2kg cỏ xanh để hấp dẫn trâu, bò (làm như vậy chừng 2-3 ngày). Khi trâu bò đã quen ăn thức ăn này, ta không cần phải phơi trộn lẫn với cỏ nữa. Cho trâu bò ăn rơm đã chế biến càng nhiều càng tốt, nhưng hàng ngày vẫn cần chăn thả để trâu bò có đủ lượng thức ăn xanh cần thiết. Nên cho ăn thường xuyên trong mùa đông thì hiệu quả mới cao.

Hiệu quả kinh tế

Rơm ủ có hàm lượng chất đạm cao hơn 2 lần so với rơm không chế biến. Trâu bò thích ăn rơm ủ urê kết hợp với chăn thả, trâu bò không bị gầy yếu, đến mùa xuân sẽ cày kéo khoẻ, sinh sản tốt. Chi phí chế biến rơm không nhiều, 1 trâu bò trong suốt 3 tháng chỉ cần 10kg urê, thành tiền là 30.000đ