Nuôi bò hữu cơ ở Thụy Điển

Số lượng bò nuôi tại trang trại Vadso Mjolk đang tăng nhanh và đến nay, đã đạt được cân bằng tối ưu. Cách đây 2 năm, trại nuôi này đã đầu tư xây dựng hầm biogas - tiêu chí đảm bảo lợi nhuận và đồng thời luôn gắn liền với các trại nuôi bò hữu cơ.Phương Đông

Trại chăn nuôi bò sữa Vadso Mjolk có nhiều nét tương đồng với các trang trại của Mỹ hơn các trại nuôi truyền thống tại Thụy Điển. Điểm nổi bật nhất của Vadso Mjolk nằm ở quy mô “khủng” với hệ thống silo khổng lồ và hệ thống chuồng nuôi có sức chứa lên tới gần 2.000 con bò sữa.

Ngày đầu thành lập vào cuối những năm 1990, Vadso Mjolk chỉ là một trại nuôi khá khiêm tốn nhưng lại có vị trí đắc địa ngay trên một đồng cỏ rộng lớn. Trải qua nhiều năm phát triển, đến nay, Vadso Mjolk sở hữu đàn bò sữa 1.300 con với năng suất 12 triệu kg sữa hữu cơ mỗi năm. Ngoài chăn nuôi bò sữa hữu cơ, trại nuôi cũng có tên tuổi và uy tín trong lĩnh vực sản xuất chất xơ từ rau củ quả, chất dinh dưỡng đậm đặc và trồng trọt.

Không giống các trại nuôi bò sữa khác, Vadso Mjolk đầu tư kinh phí lớn để xây dựng hệ thống hầm biogas kiên cố, hiện đại và cách khu vực trung tâm trại nuôi khoảng 1,5 km. Lars Svensson, Giám đốc quản lý trại bò sữa cho biết khu vực hầm biogas được thiết kế cẩn thận từ cảnh quan bên ngoài đến toàn bộ hệ thống sản xuất bên trong. Do đó, khi đặt chân tới trang trại, khách tham quan luôn bị thu hút trước hình ảnh nổi bật với hai mái vòm lớn tương phản trên nền trời của hệ thống hầm biogas. Lars Svensson chia sẻ, tuy vậy, khu vực này được ngăn cách bằng hàng rào kiên cố để tránh sự ra vào của những người không phận sự hoặc khách tham quan. Hệ thống biogas mới được xây dựng cách đây 2 năm.

Hiện, trang trại bò sữa Vadso Mjolk thuộc quyền quản lý của 8 cổ đông. Để sản xuất và quản lý hiệu quả, hệ thống biogas cũng được coi là một pháp nhân, trong đó trang trại Vadso Mjolk chiếm một nửa cổ phần; nửa còn lại thuộc Công ty năng lượng Finnish. Theo cách lý giải của Lars Svensson, cơ sở sản xuất biogas với tư cách pháp nhân sẽ góp phần thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của toàn hệ thống trang trại một cách liên tục để đạt đến mức độ tối ưu. Mỗi năm, Vadso Mjolk và Finnish sản xuất được 1.000 tấn biogas từ hệ thống nói trên. Khí nguyên liệu từ hệ thống được khử sạch carbon monoxide, sulphur và được nén lại; sau đó được vận chuyển đến nơi sử dụng cuối cùng.

Theo ông Svensson, nếu đã xác định chăn nuôi hữu cơ thì không thể bỏ qua quy trình lên men sinh học. Ngay từ ngày đầu thành lập, Vadso Mjolk đã được định hướng phát triển chăn nuôi theo mô hình hữu cơ. Vadso Mjolk rất chú trọng đến nguồn cung khí ni-tơ phục vụ tăng trưởng thích hợp của cỏ hoặc trồng trọt vì trại nuôi không được phép sử dụng phân bón hóa học. Quá trình lên men làm tăng sự phân chia ni-tơ, từ đó nâng cao khả năng tận dụng khí ni-tơ hơn hẳn các hầm ủ biogas thông thường. Svensson cho biết hệ thống này sản xuất được khoảng 75.000 m3 lượng bùn thải mỗi năm và kỳ vọng điều này sẽ ảnh hưởng tốt đến lượng chất hữu cơ trong đất.

Khu vực lên men không hề có tiếng động và đặc biệt chỉ cần 2 nhân viên cố định. Tuy nhiên, để hoạt động hiệu quả, trang trại cũng lắp đặt hệ thống kết nối trực tuyến với công ty mẹ và công ty khí gas để cùng tham gia kiểm soát toàn bộ quy trình sản xuất. Theo Svensson, công ty khí gas có chuyên môn cao trong việc tối ưu hóa quá trình lên men vì quy trình làm sạch là yếu tố cực kỳ quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng khí gas luôn được duy trì ổn định. Quy trình lên men cần đến sự tham gia của rất nhiều nguyên liệu; trong đó nguyên liệu chính là nguồn phân thải của trại nuôi. Phân thải (bùn than) được thu gom từ các chuồng nuôi gia súc và được bảo quản tạm thời trước khi bơm qua hệ thống ống bơm dài 1,5 km tới một đường ống hướng thẳng lên hệ thống lên men với công suất 150 m3/ngày. Việc đầu tư hệ thống ống bơm khổng lồ đòi hỏi kinh phí lớn, nhưng lại giúp trang trại tiết kiệm được một khoản chi phí rất lớn cho vận chuyển phân thải. Ngoài phân thải thu gom trực tiếp từ trại nuôi bò sữa, Vadso Mjolk cũng tận dụng nguồn chất thải từ các trại nuôi heo quanh vùng để đảm bảo đủ nguồn cung nguyên liệu vì hàng ngày, “cỗ máy lên men” của hệ thống tiêu thụ 210 tấn nguyên liệu hữu cơ.

Theo ông Svensson, với quy mô nuôi 1.340 con bò sữ hữu cơ và 2.600 ha đất, Vadso Mjolk được xếp vào nhóm trang trại có quy mô khổng lồ. Tuy nhiên, mọi hoạt động sản xuất đều được vận hành thông suốt cũng một phần lớn nhờ vào hệ thống lên men tại hầm biogas. Hiện, các hệ thống chăn nuôi hữu cơ đang phát triển mạnh tại Thụy Điển mặc dù sản phẩm sữa hữu cơ luôn có giá đắt hơn sản phẩm thông thường.