Những Thách Thức Của Chương Trình Phát Triển Bò Sữa Ở ĐBSCL

Đặc thù của ĐBSCL khác với MĐNB là có mùa lũ lụt, có nhiều vùng đất phèn, nhiễm mặn.

Mùa lũ từ tháng 7- 11 hàng năm. Trong 75 năm qua, ở ĐBSCL chỉ có 01 năm không xảy ra lũ tụt (1998), lũ càng lớn, mức ngập lụt càng sâu, diện ngập lụt càng rộng. Mưa lớn trong các tháng 8, tháng 10, trùng với lúc có đỉnh lũ, làm cho thời gian rút nước kéo dài. Vì vậy, chỉ có thể phát triển bò sữa ở những vùng "kiểm soát dược lũ”, có đê bao bảo vệ khu dân cư và chuồng trại bò sữa, bảo đảm giao thông trong mùa lũ, các khu trồng cỏ không bị úng ngập dài ngày.

Về đất phèn, ở ĐBSCL vùng đất phèn chiếm 40% diện tích, trong đó 19% đất phèn nặng. Trong mùa lũ, nhờ chế độ chảy tràn và chế độ ngập sâu có tác dụng cải tạo phèn. Chính vì vậy, ở vùng kiểm soát được lũ sẽ dễ dàng thau chua, rửa phèn, tiến hành lên liếp, làm đê bao, có đủ điều kiện để trồng cỏ thâm canh, xây cất chuồng trại cho bò sữa. Trái lại, ở những vùng không kiểm soát được lũ thì không thể nuôi bò sữa ổn định, lâu dài.

ĐBSCL còn có vùng bị xâm nhập mặn, tổng diện tích trên 520.000 ha. Nhờ hệ thống đê và cống ngăn mặn, có tác động tích cực, hạn chế mức độ xâm nhập mặn. Tuy nhiên, đối với những vùng bị xâm nhập mặn quanh năm, việc nuôi bò sữa sẽ rất khó khăn, kém hiệu quả.

Như vậy, việc phát triển bò sữa ở ĐBSCL không thể chỉ là "chung sống với lũ” mà phải gắn với việc "Kiểm soát được lũ”. Chỉ nên quy hoạch nuôi bò sữa ở những vùng ngập nông, có hệ thống bờ bao đủ sức kiểm soát dòng chảy nhằm tránh những tổn thất có thể xảy ra. ở những vùng đất cao trồng lúa kém hiệu quả, có thể chuyển sang trồng cỏ để nuôi bò sữa.

Mô hình thích hợp là 02 vụ lúa + VAC (trong đó C là chuồng nuôi 5- 10 bò sữa) thu lợi nhuận cao, tận dụng lao động nông nhàn, góp phần cải thiện cảnh quan môi trường và đời sống dân cư vùng lũ, VAC được tạo bởi bờ cao và rộng (cao hơn đỉnh lũ là 0,5m). Trên bờ cao này có thể trồng cỏ và cây thức ăn cho bò, làm chuồng nuôi bò sữa, lấy phân bò bón cho cỏ và nuôi cá. Bò sữa được nuôi theo phương thức cầm cột, cung cấp thức ăn tại chuồng. Chuồng bò sữa nhất thiết không để nền đất, phải láng xi măng, khô ráo, không đọng nước, không để phân lưu cữu trong chuồng. Vùng có nhiều muỗi cần phải che mùng cho bò sữa.