Kỹ Thuật Sinh Sản Nhân Tạo Cá Lăng Chấm

I. Kỹ Thuật Sinh Sản

1. Chuẩn bị cá bố mẹ

Cá bố mẹ phải có trọng lượng trên 1,5kg, từ 3 tuổi trở lên, sức khỏe tốt, không bị thương tật và xây sát.

2. Nuôi vỗ cá bố mẹ

Nuôi vỗ cá bố mẹ theo 3 công thức khác nhau. Sử dụng 3 ao F6 (1030m2), D4 (950m2) và B2 (1020m2) để nuôi vỗ cá bố mẹ. Các ao có mức nước sâu 1,2 – 1,5m, bờ ao lát bê tông có các góc lượn tròn, độ sâu bùn đáy từ 0,25 – 0,30m.

Công thức 1:

- Trong ao nuôi 50 cá bố mẹ, tổng khối lượng 201kg, tỷ lệ đực/cái 1/1.

- Tạo dòng chảy trong ao bằng 2 máy bơm công suất 1,5kw đặt chéo 2 góc ao, thời gian tạo dòng chảy trong ao như sau: tháng 12 bơm nước 2 ngày/lần, mỗi lần bơm 4 giờ/ngày, tháng 1 bơm nước 8 giờ/ngày, tháng 2 bơm nước 16 giờ/ngày, từ tháng 3 – 6 bơm nước 24/24 giờ.

- Tạo mưa nhân tạo trong ao bằng 3 máy bơm công suất 0,75kw và dàn phun mưa đảm bảo phun mưa đều khắp mặt ao. Tháng 1 – 2, phun mưa từ 13 giờ đến 16 giờ, tháng 3 – 6 phun mưa từ 3 giờ đến 6 giờ.

Công thức 2:

- Trong ao nuôi 54 cá bố mẹ, tổng khối lượng 195kg, tủ lệ đực/cái 1/1.

- Tạo dòng chảy như ở công thức 1, thời gian tạo dòng chảy trong ao từ tháng 3 – 6 với thời gian bơm nước là 24/24 giờ. Chế độ phun mưa cũng như ở công thức 1.

Công thức 3:

- Thay nước định kỳ trong ao, giữ nước luôn sạch. Không tạo dòng chảy và phun mưa nhân tạo trong ao.

Cho cá ăn (áp dụng cho cả 3 công thức):

Từ tháng 7 – 11, cho cá ăn thức ăn tươi sống gồm cá mè và cá tạp. Từ tháng 12 đên khi cá đẻ xong, cho cá ăn thức ăn tươi sống gồm cá và tôm theo tỷ lệ khối lượng là 3 cá/1 tôm. Cho ăn theo mức ăn hết của cá (dao động từ 2 – 5%). Cho thức ăn vào các sàng để có thể kiểm soát mức tiêu thụ của cá.

3. Sinh sản nhân tạo

Vào cuối tháng 4, khi nhiệt độ nước ao vỗ đạt 26 – 30 độC là thời điểm có thể cho cá sinh sản.

Chuyển cá bố mẹ thành thục đã được lựa chọn ở ao vào hệ thống bể xi măng dạng hình tròn, có đường kính 2,5m. Cho nước thường xuyên chảy nhẹ kết hợp sục khí đảm bảo hàm lượng O2 hòa tan luôn cao hơn 5,5mg/l. Nhốt cá riêng vào từng bể nhằm tránh hiện tượng chúng cắn lẫn nhau.

Dùng các loại kích dục tố LRHa, Domperidon, HCg, não thùy. Thực hiện tiên 2 lần cách nhau 23 – 25 giờ. Liều lượng tiên cho cá đực bằng 1/3 cá cái. Liều tiêm cho lần 1 bằng 1/5 tổng liều.

Mổ cá đực lấy tuyến sẹ, thụ tinh cho trứng bằng phương pháp thụ tinh khô. Cá đực sau khi được khâu lại vết mổ có thể thả vào ao nuôi vỗ tiếp để sử dụng sau này. Tỷ lệ sống của cá đực sau khi mổ khoảng 60 – 70%.

4. Ấp trứng

Dùng một trong bốn loại dụng cụ sau:

- Dụng cụ 1:

+ Khay ấp có kích thước 0,37 x 0,23 x 0,05m có đáy bằng nhôm, xung quanh là lưới có cỡ 25 mặt/cm2. Đặt lưới trong bể xi măng có kích thước 1,20 x 1,20 x 0,30, mực nước sâu 0,20m, trứng nhập sâu trong nước khoảng 3 – 5cm.

+ Sục khí thường xuyên trong bể đảm bảo hàm lượng O2 hòa tan đạt trên 6mg/l.

+ Trong quá trình ấp, loại bỏ trứng hỏng và trứng không thụ tinh, tránh hiện tượng nấm phát triển gây chết cả những trứng có chất lượng tốt.

+ Thay nước định kỳ 8 giờ/ lần, mỗi lần thay ½ - 2/3 lượng nước trong bể ấp.

- Dụng cụ 2: ấp trứng trong chậu có sục khí và thay nước định kỳ. Chậu men có dung tích 5 lít, ấp 8000 trứng/chậu.

- Dụng cụ 3: khay ấp trứng cá rô phi có kích thước 0,37 x 0,23 x 0,05m làm bằng nhôm, mỗi bên thành (chiều dài) có 6-8 lỗ thoát nước. Lưu lượng nước chảy qua khay là 0,5 lít/phút. Trong quá trình ấp, loại bỏ trứng không thụ tinh và trứng chết tránh hiện tượng nấm phát triển.

- Dụng cụ 4: Dùng lưới để rải trứng, là loài săm Thái có cỡ 40 mắt/cm2 được gắn trên khung sắt có kích thước 0,37 x 0,23 m. Rải trứng đã thụ tinh sau khi được rửa sạch trên lưới với mật độ 9,4 trứng/cm2. Trong quá trình ấp, sục khí và thay nước định kỳ 8 giờ/lần, mỗi lần thay 1/3 – ½ lượng nước trong bể ấp.

Kết quả cho thấy cá lăng chấm nuôi trong ao có hệ số thành thục và sức sinh sản trung bình của cá tự nhiên. Kết quả này cho thấy cá lăng thành thục tốt khi nuôi trong ao.

Tỷ lệ nở (%) = (Tổng số cá bột thu được/Tổng số trứng thụ tinh)x100.

Năng suất cá bột thực tế = (Tổng số cá bột thực tế thu được/Tổng khối lượng cá cái cho đẻ (kg)).