Cấp Bách Cứu Ngành Cá Tra
Thị phần xuất khẩu cá tra Việt Nam chiếm 97% thị trường thế giới nhưng 3 năm nay, giá xuất khẩu bình quân giảm, hàng loạt doanh nghiệp, người nuôi liên tục thua lỗ và phá sản.
Tại hội thảo “Liên kết trong chuỗi cá tra - Vấn đề tín dụng và hợp đồng” do Hiệp hội Cá tra Việt Nam tổ chức ngày 9-10 ở TP Cần Thơ, nhiều ý kiến cho rằng nguyên nhân của tình trạng nêu trên là do việc mạnh ai nấy làm, dẫn tới thừa nguyên liệu. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp (DN) cạnh tranh không lành mạnh đã đẩy con cá tra từ thế mạnh xuất khẩu của nước ta thành gánh nặng nợ nần cho người nuôi.
Người nuôi đang... sạt nghiệp
Theo TS Võ Hùng Dũng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cá tra Việt Nam, từ năm 2011-2013, kim ngạch xuất khẩu cá tra giảm. Cụ thể, năm 2011, kim ngạch xuất khẩu của mặt hàng này là 1,8 tỉ USD, năm 2012 phấn đấu đạt 2 tỉ USD nhưng thực tế chỉ đạt hơn 1,75 tỉ USD. Ngành cá tra rơi vào tình trạng gần như khủng hoảng, kéo dài sang năm 2013. Ước tính năm 2013, kim ngạch xuất khẩu cũng chỉ đạt xấp xỉ năm 2012.
Cá tra Việt Nam chiếm 97% thị trường thế giới nhưng ngành sản xuất này đang lao đao do thừa sản lượng.
Ông Nguyễn Hữu Nguyên, Chủ nhiệm HTX Thủy sản Châu Phú (An Giang), đặt vấn đề: “Tại sao người nuôi cá tra ngày càng kiệt quệ? Nếu không kiểm soát lại cung cầu thì sang năm 2014, 2015 cũng thế, người nuôi ngày càng tệ hơn”.
Ông Trương Quang Phú, Chủ tịch Liên hiệp Các hội khoa học và kỹ thuật tỉnh Vĩnh Long, cho rằng trong nhiều năm qua, người nuôi cá rất thiệt thòi, bấp bênh, gần như bán hết tài sản và hiện đã sạt nghiệp. “Vì sao cũng là con cá tra, chế biến như nhau nhưng có DN xuất khẩu được 8 USD/kg, có DN chỉ xuất được 1-1,5 USD/kg? DN uy tín sẽ xuất được giá cao, còn DN dùng nhiều mánh khóe giật nợ của nông dân, gian lận bơm nước vô cá, chất lượng không bảo đảm mới bán giá thấp như vậy”- ông Phú phản ánh.
PGS-TS Võ Thị Thanh Lộc, Viện Nghiên cứu Phát triển ĐBSCL, thông tin: “Việt Nam đang chiếm 97% thị phần cá tra của thế giới. Theo nghiên cứu trong nhiều năm qua, chuỗi giá trị cá tra không dự báo được nhu cầu của thị trường về số lượng và chất lượng, dẫn tới không quy hoạch sản xuất, xảy ra tình trạng cung lớn hơn cầu hay ngược lại”.
Các DN thủy sản chiếm 50%-70% sản lượng cá tra nguyên liệu, số còn lại là của hộ nhỏ lẻ nuôi. Nếu thị trường hút hàng thì không sao, còn bán chậm thì nông dân thua lỗ là điều chắc chắn. “Thị trường xuất khẩu cá tra lớn nhất của Việt Nam là các nước EU và Mỹ nhưng đang suy thoái kinh tế nên nhu cầu nhập khẩu sẽ giảm. Chúng ta cứ sản xuất như hiện nay, nếu chất lượng không nâng lên thì ngành này sẽ lao đao” - PGS-TS Võ Thị Thanh Lộc cảnh báo.
Giảm sản lượng, tăng giá bán
Ông Nguyễn Văn Kịch, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cá tra Việt Nam, nhìn nhận: “Sản lượng cá tra xuất khẩu hiện đã quá thừa so với nhu cầu thế giới. Thừa nên giá bán thấp là điều đương nhiên. Vì vậy, cần giảm sản lượng để tăng giá bán”.
TS Võ Hùng Dũng nêu khó khăn: Ai cũng đều thấy được nguyên nhân nhưng không làm được. Nghịch lý nằm ở chỗ ai hy sinh cho ai và lợi ích thuộc về người nào. Khi tỉnh này hoặc DN, người nuôi thấy nơi khác tăng diện tích, tăng sản lượng thì mình cũng tăng theo. Vấn đề hiện nay là giữa các tỉnh cũng như DN, người nuôi đang thiếu thông tin dự báo về sản lượng cá tra.
“Hiệp hội sẽ họp 2 lần/tháng để cung cấp thông tin cho người sản xuất cá tra. Nếu chỗ nào tăng sản lượng thì nơi khác có sự điều chỉnh cho hợp lý” - ông Dũng nói. PGS-TS Võ Thị Thạnh Lộc đề nghị: “Cần có tổ nhóm dự báo cung cầu thị trường cá tra một cách nghiêm chỉnh. Đồng thời, cấp quota cho các tỉnh về diện tích và sản lượng, không cho nông dân nuôi tự phát. Sản xuất giống cá tra tập trung, nhu cầu bao nhiêu thì sản xuất bấy nhiêu, nếu thiếu hụt nguồn cung một chút thì giá trị cá tra tăng lên”.
Bảo vệ người nuôi
Nhiều ý kiến cho rằng thời gian qua, người nuôi cá tra tại ĐBSCL bị một số công ty chiếm dụng vốn nhưng không thể làm được gì. Nguyên nhân là do hợp đồng mua bán cá giữa nông dân và DN còn sơ sài, chưa đủ tính pháp lý.
Ông Lê Chí Bình, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản An Giang, cho biết đã soạn thảo 2 mẫu hợp đồng (hợp đồng có giá trị ổn định và hợp đồng có giá sàn) nhằm củng cố hoạt động trong liên kết giữa DN và nông dân. Theo luật sư Trần Hữu Huỳnh, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam, trung tâm sẽ cử chuyên gia phối hợp với đoàn luật sư, thẩm phán, trọng tài viên và Hiệp hội Cá tra Việt Nam xây dựng mẫu hợp đồng để bảo vệ quyền lợi người nuôi cũng như sử dụng hợp đồng mẫu quốc tế khi DN xuất khẩu ra nước ngoài.
Related news
Ngành chăn nuôi đón “sóng” TPP Với mức thuế suất được đưa về 0% khi gia nhập TPP, nhiều sản phẩm chăn nuôi chủ lực của Việt Nam vốn đã trong guồng quay “năng suất thấp, giá thành cao” lại càng thêm thách thức bị cạnh tranh mạnh mẽ bởi các sản phẩm cùng loại của các nước trong khu vực. Điều này gây ra nhiều lo lắng cho người chăn nuôi trước nguy cơ thua ngay trên sân nhà.
Xây “biệt thự” bò sữa tại Hà Nam Ngày 15-4, đại diện Công ty NutiFood cho biết sẽ xây một trại bò sữa kiểu mẫu tại tỉnh Hà Nam với sự hỗ trợ kỹ thuật của Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai để nông dân đến tham quan học tập và ứng dụng.
Cần xây dựng thương hiệu mật ong hoa nhãn Hưng Yên Mật ong hoa nhãn là đặc sản của Hưng Yên, được thị trường ưa chuộng, giá cao hơn so với các loại mật khác từ 30 – 50 nghìn đồng/kg. Việc xây dựng thương hiệu cho mật ong hoa nhãn Hưng Yên sẽ giúp loại đặc sản này khẳng định uy tín, chất lượng, thêm cơ hội vươn ra thị trường rộng lớn.
Hướng phát triển kinh tế bền vững của nông dân Hòa Hiệp (Dak Lak) Xây dựng mô hình trang trại chăn nuôi tổng hợp đang được nhiều nông dân trên địa bàn xã Hòa Hiệp (huyện Cư Kuin, tỉnh Dak Lak) lựa chọn không chỉ giúp phát triển kinh tế hộ gia đình, nâng cao thu nhập mà còn giải quyết việc làm cho nhiều lao động và phát huy thế mạnh của địa phương góp phần tích cực vào xây dựng nông thôn mới.
Sử dụng chất thải chăn nuôi làm thức ăn cho cá không đúng cách lợi bất cập hại Do sử dụng chất thải chăn nuôi làm thức ăn cho cá không đúng cách, nước ao hồ tại nhiều vùng nuôi trồng thủy sản tập trung trong tỉnh Bắc Giang đang bị ô nhiễm nặng. Đây là một trong những nguyên nhân làm cho dịch bệnh ở cá liên tiếp xảy ra, nhất là vào mùa nắng nóng gây thiệt hại không nhỏ cho người chăn nuôi và nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm.