Người chăn nuôi vẫn bị ăn trên lưng

Bất hợp lý chưa có lời giải
Theo Cục Chăn nuôi, hiện nay, hệ thống chăn nuôi quy mô nhỏ với nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm chiếm 70% tổng sản lượng cung ứng ra thị trường. Trong khi đó, mô hình chăn nuôi thương mại quy mô lớn bảo đảm chất lượng chỉ cung cấp khoảng 15% sản lượng. Các cơ sở giết mổ thường tồn tại ở 3 hình thức, giết mổ và bán thịt xẻ cho cả người bán buôn và bán lẻ chiếm 70%; giết mổ và chỉ bán thịt xẻ cho người bán buôn chiếm 24%; giết mổ và chỉ bán thịt xẻ cho người tiêu dùng chiếm 6%.
Rất nhiều cơ sở giết mổ nhỏ lẻ nằm rải rác khắp cả nước song hầu hết là áp dụng biện pháp thủ công của tư nhân, cơ sở, trang thiết bị sơ sài, không bảo đảm vệ sinh thú y. Hoạt động giết mổ có sự khác biệt giữa các vùng miền và khu vực. Chẳng hạn, ở Hà Nội và một số tỉnh lân cận, hoạt động này diễn ra một cách tự do, với sự tham gia thường xuyên của các thương lái, kể cả thương lái quy mô nhỏ (chỉ giết mổ 1 - 3 con lợn/ngày); ở miền Trung và miền Nam, chỉ các thương lái có khả năng mới có thể thuê các lò mổ để giết mổ cho họ, còn các thương lái có quy mô nhỏ thường tự giết mổ tại nhà.
Theo Phó Cục trưởng Cục chăn nuôi Nguyễn Xuân Dương, nhìn chung chuỗi cung ứng thịt gia súc, gia cầm ở Việt Nam chủ yếu dựa vào người chăn nuôi nhỏ, không có nhiều doanh nghiệp kinh doanh thực phẩm lớn. Do đó, người dân chỉ biết bán thịt cho thương lái dẫn tới giá bán tại chợ cao hơn nhiều so với giá bán tại trại.
Thực tế cho thấy, chỉ có một số ít hộ chăn nuôi bán trực tiếp được cho các lò giết mổ, còn đa số bán qua những người thu gom, sau đó bán lại cho các lò mổ, nên giá không cao. Ngoài ra, có đến 80% sản lượng tiêu thụ được mua bán tại các chợ cố định, không những gây khó khăn trong việc kiểm soát chất lượng sản phẩm mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho một bộ phận thương lái "sống khỏe". Chủ nhiệm HTX Chăn nuôi dịch vụ Hòa Mỹ (Ứng Hòa) Nguyễn Văn Thanh cho biết, bất cập lớn nhất trong chuỗi cung ứng thịt hiện nay là việc bất bình đẳng về giá giữa các bên tham gia. Tính trung bình một kilôgam thịt lợn mông đang bán trên thị trường giá bán từ 100.000 đến 110.000 đồng, người nuôi chỉ được khoảng 10% lợi nhuận, còn lại là người giết mổ 30%, thương lái 60%. Đây là điều bất hợp lý nhưng vẫn chưa có cách giải quyết.
Nâng cao khả năng cạnh tranh cho hộ nuôi nhỏ
Các chuyên gia đều cho rằng, để giảm bớt sự chênh lệch lợi nhuận trong chuỗi cung ứng thực phẩm ra thị trường giữa người sản xuất và thương lái, thời gian tới Nhà nước cần có sự kiểm soát chặt chẽ về giá từ trang trại tới bàn ăn, bảo đảm các bên cùng có lợi. Đặc biệt, cần đầu tư nâng cấp hệ thống kinh doanh thịt tươi sống tại các chợ để cải thiện điều kiện vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm; đồng thời, tổ chức các khóa tập huấn cho cán bộ ban quản lý chợ, tiểu thương kinh doanh và một số đối tượng liên quan nhằm thay đổi hành vi, nhận thức trong việc kinh doanh thực phẩm an toàn.
Theo Cục Chăn nuôi, các khảo sát gần đây cho thấy, người tiêu dùng sẵn sàng trả với một mức giá chênh lệch khá cao để có thể tiêu dùng một sản phẩm an toàn thực sự. Tuy nhiên, hiện nay chưa có cơ sở nào để phân biệt một sản phẩm an toàn với những sản phẩm thông thường. Để làm được việc này, Nhà nước ngoài việc hỗ trợ các hộ chăn nuôi sản xuất theo mô hình an toàn sinh học; quy hoạch giết mổ và đầu tư nâng cấp các chợ bán lẻ thì việc xây dựng chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ, xây dựng thương hiệu có ý nghĩa quan trọng...
Cục trưởng Cục Chăn nuôi Hoàng Thanh Vân cho rằng, phải nâng cao khả năng cạnh tranh cho những hộ chăn nuôi thông qua việc thay đổi nhận thức về hợp tác, liên kết lại với nhau để bán được sản phẩm trực tiếp cho các doanh nghiệp kinh doanh thực phẩm với giá cao. Cũng cần có chính sách vay vốn ưu đãi cho các hộ chăn nuôi và doanh nghiệp, cá nhân tham gia xây dựng và phát triển chuỗi liên kết chăn nuôi tiêu thụ sản phẩm. Tuy nhiên, để mối liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp được bền vững, phải có hợp đồng kinh tế quy định rõ ràng trách nhiệm của các bên, tránh tình trạng doanh nghiệp - nông dân "phớt" giao kèo mỗi khi thị trường biến động…
Related news

Thực hiện chương trình chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng, trong những năm gần đây, bà con nông dân ở huyện Cư Jút (Đăk Nông) đã đưa cây gấc vào trồng và bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế cao cho bà con nông dân

Thời gian qua, mô hình trồng rau hữu cơ sinh học tại xã Lộc Thuận, huyện Bình Đại tiếp tục được duy trì và mở rộng. Qua thực hiện mô hình này, người nông dân rất phấn khởi vì mô hình này làm giảm chi phí sản xuất, góp phần tăng trưởng kinh tế gia đình. Mặt khác, người nông dân tham gia trồng rau hữu cơ sinh học không chỉ vì mục đích lợi nhuận mà còn hướng tới việc bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và bảo vệ môi trường.

Để có được trang trại dâu tây rộng 3ha ngay trong khuôn viên Khu du lịch hồ Than Thở (Đà Lạt – Lâm Đồng) theo tiêu chuẩn châu u, gia đình bà Nguyễn Thị Bích Thủy đã phải thuê một số chuyên gia đến từ Pháp và Hà Lan tư vấn, thiết kế, giám sát kỹ thuật.

Anh Nguyễn Bá Thành, chủ vườn khoe: Vườn rộng 6.000 m2, năm 2004, tôi trồng gần 400 gốc xoài ta nhưng năng suất, chất lượng và giá trị kinh tế thấp, đến năm 2011, tôi đã ghép với giống xoài Đài Loan. Đến nay, các cành ghép đều phát triển tốt, những cây ghép năm thứ 3 đã cho gần 1 tạ quả/cây.

Tuy nhiên, khác với các nơi khác chủ yếu trồng các loại tre như tre bát độ, tre điền trúc, tre gai… thì ở đây người dân lại trồng cây tre vàng sọc xanh, giống tre lâu nay được biết đến như một loại tre trồng làm hàng rào, làm cảnh. Đây là cây trồng được đánh giá có nhiều ưu điểm ở quy mô làm kinh tế gia đình.