TPP và sức ép với hộ chăn nuôi nhỏ
Liệu có xuất hiện độc quyền?
Ngành chăn nuôi Việt Nam vốn có đặc điểm sản xuất nhỏ lẻ, lệ thuộc vào nhập khẩu về giống và thức ăn chăn nuôi.
Bên cạnh đó, tình trạng dịch bệnh, ô nhiễm môi trường và ATTP chưa đảm bảo cũng như liên kết lỏng lẻo là những tác nhân dẫn tới năng suất chăn nuôi thấp, sức cạnh tranh yếu, gây bất lợi trong thương mại tự do. Nói về câu chuyện thịt đùi gà Mỹ giá 20.000 đồng/kg gây một phen lao đao cho ngành chăn nuôi trong nước, nhiều chuyên gia ví von "chưa tham gia TPP, chúng ta đã thua trên sân nhà".
Ông Andrew Wells-Dang - cố vấn cao cấp của Tổ chức Oxfam tại Việt Nam nhận định, khi gia nhập TPP, Việt Nam nên tập trung vào lợi ích của nông hộ nhỏ, đặc biệt là người nghèo. Bởi, nếu chỉ chủ yếu tập trung vào DN, sẽ xuất hiện tình trạng độc quyền, không đảm bảo quyền lợi của người chăn nuôi nhỏ, lẻ.
Rõ ràng, xu hướng hội nhập sâu vào nền kinh tế quốc tế sẽ tác động mạnh tới kinh tế Việt Nam và đặc biệt là các hộ nông dân. Theo thống kê, hiện nay cả nước có hơn 7 triệu hộ chăn nuôi gà, 4 triệu hộ chăn nuôi lợn. Ngoài ra, còn hàng triệu hộ chăn nuôi vịt, trâu, bò.
Trong quá trình hội nhập, việc tiến tới sản xuất lớn là yêu cầu cần thiết, song theo TS Lưu Bích Hồ - nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển (Bộ KH&ĐT), chúng ta chưa thể vội vàng đi ngay lên sản xuất lớn như các nước được.
Thay vào đó, cần bắt đầu từ việc gia tăng sức mạnh cho các hộ chăn nuôi nhỏ bằng cách liên kết họ lại với nhau. TS Lưu Bích Hồ dẫn chứng, ở Côn Minh (Trung Quốc) có hàng ngàn hộ nông dân trồng hoa để xuất khẩu nhưng luôn có một DN trung tâm kết nối thành một mạng lưới vững chắc.
Theo nhận định của các chuyên gia, những nước lớn như Mỹ, Australia, New Zealand… có nền nông nghiệp rất mạnh, có khả năng thay đổi cấu trúc thị trường trong toàn khối TPP nói chung và cấu trúc ngành chăn nuôi nói riêng.
Đáng lo ngại là các nông hộ nhỏ, thậm chí ngay cả không ít DN cũng khá "mù mờ" về hội nhập cũng như tác động của TPP sắp tới. Bởi vậy, rất có khả năng các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ chính là đối tượng chịu thiệt thòi trước tiên vì phản ứng chậm chạp với diễn biến của thị trường.
Tháo gỡ rào cản
Chăn nuôi là ngành nhạy cảm và chịu tác động tiêu cực nhiều nhất trong nông nghiệp khi mở cửa thị trường. Đặc biệt, khi nước ta tham gia TPP và Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) vào cuối năm nay. Để thích ứng với tiến trình này, Bộ NN&PTNT đã chỉ đạo triển khai đề án tái cơ cấu ngành chăn nuôi, song cho đến nay kết quả thu được còn rất hạn chế.
Đại diện Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam cho rằng, rào cản lớn nhất của ngành chăn nuôi trong nước khi gia nhập TPP là chính sách. Cụ thể, hiện nay mặc dù đã được cắt giảm, song mỗi quả trứng vẫn "cõng" 14 loại phí, trong khi đó chính sách hỗ trợ cho chăn nuôi nông hộ còn rất hạn chế. Đây là những bất cập cần phải được tháo gỡ trong thời gian tới.
Ông Lê Bá Lịch - Chủ tịch Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi cho biết, chính sách tín dụng cho chăn nuôi đang bộc lộ nhiều hạn chế. Chẳng hạn, lãi suất vay vốn từ các ngân hàng thương mại cho các DN vừa và nhỏ hiện đang ở mức 12%, trong khi đó ở Mỹ chỉ là 0,5%, Thái Lan 3%, Trung Quốc 5% nên DN chăn nuôi Việt Nam rất khó cạnh tranh.
Hơn nữa, tỷ giá VND so với đồng đô la Mỹ cũng rất bất lợi cho việc nhập khẩu thức ăn chăn nuôi - yếu tố cấu thành phần lớn giá thành sản phẩm. Điều này lý giải, vì sao Thái Lan cũng có dịch bệnh như ở Việt Nam song mỗi năm nước này vẫn xuất khẩu được tới 4 tỷ USD thịt gà công nghiệp. Do đó, theo ông Lê Bá Lịch, bên cạnh việc quan tâm thích đáng tới các hộ chăn nuôi nhỏ, Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ tốt hơn để DN đủ mạnh và phù hợp với chu kỳ sản xuất.
Related news
Yên Bái Khắc Phục Tình Trạng Thiếu Bãi Chăn Thả Gia Súc Số lượng đàn gia súc của tỉnh Yên Bái liên tục giảm qua từng năm. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, một trong những nguyên nhân đó là do bãi chăn thả bị thu hẹp, nguồn thức ăn cho đàn gia súc hạn chế. Vì vậy, muốn tăng đàn, phát triển chăn nuôi, trước mắt cần khắc phục tình trạng thiếu bãi chăn thả.
Tiền Giang Hết Tôm Nhưng Giá Vẫn Giảm Mạnh Tôm nuôi nước lợ tại các vùng nuôi tôm trọng điểm thuộc các tỉnh ven biển ĐBSCL đang vào thời điểm thu hoạch cuối vụ, sản lượng không nhiều. Tuy nhiên, nghịch lý lại xảy ra: Giá tôm lại giảm mạnh khiến những nông dân nuôi tôm sắp bước vào giai đoạn thu hoạch lo lắng.
Nuôi Tôm Tích Làm Chơi Ăn Thiệt Tôm tích là loài thủy sản nước mặn đặc trưng ở vùng đất Năm Căn (Cà Mau), thế nhưng mô hình nuôi tôm tích lại rất mới mẻ đối với người dân nơi đây. Anh Thái Trọng Tín, ở ấp Trại Lưới A, xã Đất Mới là người tiên phong nuôi thử nghiệm đem lại hiệu quả cao mô hình kinh tế này.
Phú Yên Tăng Cường Bảo Vệ Nguồn Lợi Thủy Sản Ven Bờ Thời gian qua, nghề khai thác thủy sản ven bờ bằng các phương tiện công suất nhỏ phát triển đã làm suy giảm mạnh nguồn lợi, hiệu quả khai thác. Dự án Nguồn lợi ven biển vì sự phát triển bền vững được kỳ vọng góp phần bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản.
Thêm Hướng Đi Mới Cho Thủy Sản An Giang Đa dạng hóa đối tượng nuôi nhằm tăng thêm giá trị kinh tế cho nông hộ và ngành Thủy sản là một hướng đi đúng, nhưng xét trên phương diện nuôi để xuất khẩu, trong thời gian dài, An Giang chỉ “độc nhất” có con cá tra, trong khi các loại thủy sản khác có tiềm năng rất lớn.