TPP và sức ép với hộ chăn nuôi nhỏ
Liệu có xuất hiện độc quyền?
Ngành chăn nuôi Việt Nam vốn có đặc điểm sản xuất nhỏ lẻ, lệ thuộc vào nhập khẩu về giống và thức ăn chăn nuôi.
Bên cạnh đó, tình trạng dịch bệnh, ô nhiễm môi trường và ATTP chưa đảm bảo cũng như liên kết lỏng lẻo là những tác nhân dẫn tới năng suất chăn nuôi thấp, sức cạnh tranh yếu, gây bất lợi trong thương mại tự do. Nói về câu chuyện thịt đùi gà Mỹ giá 20.000 đồng/kg gây một phen lao đao cho ngành chăn nuôi trong nước, nhiều chuyên gia ví von "chưa tham gia TPP, chúng ta đã thua trên sân nhà".
Ông Andrew Wells-Dang - cố vấn cao cấp của Tổ chức Oxfam tại Việt Nam nhận định, khi gia nhập TPP, Việt Nam nên tập trung vào lợi ích của nông hộ nhỏ, đặc biệt là người nghèo. Bởi, nếu chỉ chủ yếu tập trung vào DN, sẽ xuất hiện tình trạng độc quyền, không đảm bảo quyền lợi của người chăn nuôi nhỏ, lẻ.
Rõ ràng, xu hướng hội nhập sâu vào nền kinh tế quốc tế sẽ tác động mạnh tới kinh tế Việt Nam và đặc biệt là các hộ nông dân. Theo thống kê, hiện nay cả nước có hơn 7 triệu hộ chăn nuôi gà, 4 triệu hộ chăn nuôi lợn. Ngoài ra, còn hàng triệu hộ chăn nuôi vịt, trâu, bò.
Trong quá trình hội nhập, việc tiến tới sản xuất lớn là yêu cầu cần thiết, song theo TS Lưu Bích Hồ - nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển (Bộ KH&ĐT), chúng ta chưa thể vội vàng đi ngay lên sản xuất lớn như các nước được.
Thay vào đó, cần bắt đầu từ việc gia tăng sức mạnh cho các hộ chăn nuôi nhỏ bằng cách liên kết họ lại với nhau. TS Lưu Bích Hồ dẫn chứng, ở Côn Minh (Trung Quốc) có hàng ngàn hộ nông dân trồng hoa để xuất khẩu nhưng luôn có một DN trung tâm kết nối thành một mạng lưới vững chắc.
Theo nhận định của các chuyên gia, những nước lớn như Mỹ, Australia, New Zealand… có nền nông nghiệp rất mạnh, có khả năng thay đổi cấu trúc thị trường trong toàn khối TPP nói chung và cấu trúc ngành chăn nuôi nói riêng.
Đáng lo ngại là các nông hộ nhỏ, thậm chí ngay cả không ít DN cũng khá "mù mờ" về hội nhập cũng như tác động của TPP sắp tới. Bởi vậy, rất có khả năng các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ chính là đối tượng chịu thiệt thòi trước tiên vì phản ứng chậm chạp với diễn biến của thị trường.
Tháo gỡ rào cản
Chăn nuôi là ngành nhạy cảm và chịu tác động tiêu cực nhiều nhất trong nông nghiệp khi mở cửa thị trường. Đặc biệt, khi nước ta tham gia TPP và Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) vào cuối năm nay. Để thích ứng với tiến trình này, Bộ NN&PTNT đã chỉ đạo triển khai đề án tái cơ cấu ngành chăn nuôi, song cho đến nay kết quả thu được còn rất hạn chế.
Đại diện Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam cho rằng, rào cản lớn nhất của ngành chăn nuôi trong nước khi gia nhập TPP là chính sách. Cụ thể, hiện nay mặc dù đã được cắt giảm, song mỗi quả trứng vẫn "cõng" 14 loại phí, trong khi đó chính sách hỗ trợ cho chăn nuôi nông hộ còn rất hạn chế. Đây là những bất cập cần phải được tháo gỡ trong thời gian tới.
Ông Lê Bá Lịch - Chủ tịch Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi cho biết, chính sách tín dụng cho chăn nuôi đang bộc lộ nhiều hạn chế. Chẳng hạn, lãi suất vay vốn từ các ngân hàng thương mại cho các DN vừa và nhỏ hiện đang ở mức 12%, trong khi đó ở Mỹ chỉ là 0,5%, Thái Lan 3%, Trung Quốc 5% nên DN chăn nuôi Việt Nam rất khó cạnh tranh.
Hơn nữa, tỷ giá VND so với đồng đô la Mỹ cũng rất bất lợi cho việc nhập khẩu thức ăn chăn nuôi - yếu tố cấu thành phần lớn giá thành sản phẩm. Điều này lý giải, vì sao Thái Lan cũng có dịch bệnh như ở Việt Nam song mỗi năm nước này vẫn xuất khẩu được tới 4 tỷ USD thịt gà công nghiệp. Do đó, theo ông Lê Bá Lịch, bên cạnh việc quan tâm thích đáng tới các hộ chăn nuôi nhỏ, Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ tốt hơn để DN đủ mạnh và phù hợp với chu kỳ sản xuất.
Related news
Trung Quốc Tăng Mua, Giá Gạo Nội Địa Bật Mạnh Trở Lại Sau một thời gian dài thực hiện lệnh kiểm soát biên giới của Bắc Kinh, gần đây thương nhân Trung Quốc đã quay lại mua gạo tiểu ngạch từ Việt Nam. Điều này đã phần nào khuyến khích giá lúa gạo thị trường nội địa tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) bật tăng trở lại trong những ngày qua.
Nuôi Dê Thoát Nghèo Những năm trước đây, gia đình ông Chí A Câu là một trong những hộ thuộc diện nghèo ở Cây Gáo. Dù làm nhiều nghề khác nhau nhưng cái nghèo vẫn đeo bám mãi. Năm 2009, ông bắt đầu nghề nuôi dê nhờ được hỗ trợ 4 con dê theo Chương trình nhân rộng mô hình giảm nghèo của tỉnh.
Nâng Tầm Thương Hiệu Cho Kiệu Và Khoai Môn Từ lâu, người tiêu dùng gần xa đã quen với chất lượng sản phẩm khoai môn của xã Mỹ An Hưng và xã Hội An Đông. Tuy nhiên, dù có nhiều ưu điểm về chất lượng, song một thời gian dài 2 sản phẩm này vẫn bị “cào bằng” chung giá với những sản phẩm cùng loại.
Nở Rộ Mô Hình Kinh Tế Tập Thể Một trong những điểm nhấn của khu vực kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh 5 năm qua là đã xuất hiện nhiều hợp tác xã (HTX) làm ăn có hiệu quả. Từ đây, các HTX ngày càng khẳng định vị trí, vai trò trong phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo ở địa phương.
Triển Khai Thí Điểm Quản Lý Đàn Lợn Giống Phú Thọ là 1 trong 4 tỉnh của cả nước gồm: Phú Thọ, Nam Định, Bình Định và Bà Rịa - Vũng Tàu được Bộ Nông nghiệp và PTNT lựa chọn để triển khai thí điểm quản lý lợn đực giống với mục đích thống kê và phân loại chất lượng lợn đực giống hiện đang khai thác sử dụng trên địa bàn và khuyến cáo các cơ sở loại thải, thay thế lợn đực giống không đảm bảo chất lượng và đề xuất các giải pháp về công tác quản lý lợn đực giống trên địa bàn tỉnh.