Kỹ thuật ghép nhân giống cây xoài
Xoài là cây ăn quả chính ở nước ta, vừa có giá trị kinh tế, vừa có giá trị cảnh quan bóng mát. Nhu cầu giống cây này đang còn rất lớn.
Vườn cây xoài thực sinh mới ra ngôi. Ảnh: H. Tiến.
Sau đây xin giới thiệu bà con nông dân phương pháp kỹ thuật ghép xoài để bà con tham khảo.
Làm vườn ươm cây gốc ghép: Chọn ruộng đất cát pha, tưới tiêu thuận lợi. Cày ải và làm đất nhỏ mịn. Thu dọn sạch cỏ dại, kết hợp lên luống rộng 1m, cao 20cm, rãnh luống rộng 25-30cm. Hạt giống lấy từ các loại xoài bản địa, tốt nhất là lấy hạt quả quéo. Loại bỏ phần vỏ gỗ bên ngoài và bóc lột lớp vỏ lụa bao hạt.
Gieo lần lượt từng hạt giống trên mặt luống cách nhau 2-3cm, sau vét đất ở rãnh phủ kín hạt, dày khoảng 3cm. Cuối cùng, làm vòm lưới tản quang che mưa nắng cho từng luống ươm cây và tưới giữ ẩm thường xuyên.
Khoảng 20-30 ngày sau, tùy theo thời tiết, hạt giống nảy mầm đều dỡ bỏ lưới nilon che luống. Khi cây cao khoảng 20cm, các lá lộc trên ngọn chuyển màu xanh lục, tiến hành ra ngôi ngay (nhổ từng cây đưa trồng vào bầu giá thể). Xoài là cây đa phôi, 1 hạt giống gieo cho từ 3-5 cây con. Nên cần ra ngôi theo thứ tự, cây già, cứng, khỏe ra ngôi trước, cây non, yếu, mềm ra ngôi sau.
Chú ý: Ra ngôi ngay khi lộc cây vừa chuyển màu xanh lục (lộc già), không nên để cây ra lộc lần 2 mới ra ngôi. Nhổ cây trồng lên bầu nhẹ nhàng, tránh làm đứt bộ rễ. Có thể mua hạt đã tách vỏ từ các cơ sở chuyên doanh hạt giống xoài ở miền Nam, để gieo ươm cho nhu cầu nhân nhanh lượng lớn cây giống.
Làm bầu ra ngôi cây gốc ghép: Chọn túi bầu nilon đen kích thước 12 x 14 có lỗ thoát nước ở đáy. Giá thể đóng bầu gồm đất thịt nhỏ ải, phối trộn đều với phân hữu cơ vi sinh, định lượng, 1m3 đất ải + 120 -150kg phân hữu cơ vi sinh.
Đóng giá thể đầy cách miệng bầu 2cm, bứng nhẹ từng cây gốc ghép trồng vào giữa bầu, sau phủ đất đầy bầu lấp kín rễ cây, rồi xếp từng bầu giáp nhau trên mặt luống cao, thoát nước. Bón phân, tưới giữ ẩm và phòng trừ sâu bệnh cho vườn ươm, tới khi cây cao chừng 1m mới tiến hành ghép giống.
Chọn giống ghép: Tùy theo nhu cầu thị trường hoặc hợp đồng sản xuất giống với đối tác, để tiến hành khai thác mắt ghép từ các cây xoài giống Úc, Thái Lan, 4 mùa hoặc xoài Yên Châu,… Yêu cầu mắt giống phải được lấy từ những cây mẹ sạch sâu bệnh, sai quả, chất lượng tốt. Và chỉ lấy mắt ghép trên các cành mọc ngang tán trở xuống, không lấy cành chỏng, cành ngọn, cành mọc lòa xòa tưới tán.
Cành giống thu về, cần được cắt chia thành từng khúc/đoạn cành có từ 3-4 đốt lá/mắt ngủ. Và cũng chỉ lấy những đoạn cành giống mang màu bánh tẻ. Không lấy các đoạn cành giống quá già. Tốt nhất lấy đoạn búp cành già, sau ghép mắt giống sẽ bật mầm nhanh.
Lưu ý: Các đoạn cành giống sau phân cắt, cần buộc thành từng bó, gốc, ngọn cùng chiều, sau bọc trong khăn vải cotton ẩm, bảo quản nơi thoáng mát, để ghép dần trong 1-2 ngày.
Kỹ thuật ghép: Tốt nhất là áp dụng kỹ thuật ghép đoạn cành. Thời vụ tiến hành, nên bắt đầu từ tháng 2-3 hoặc tháng 7-11 Âm lịch. Trước ghép giống 25-30 ngày, phải tăng chăm bón cho cây gốc ghép khỏe mạnh, nhiều nhựa, tượng tầng hoạt động tốt, tăng khả năng tiếp hợp giữa mắt ghép và gốc ghép.
Cách ghép: Trên cây gốc ghép, cắt bỏ đoạn ngọn tới vị trí thân gốc mang màu bánh tẻ (dài khoảng 40cm), nhưng cần để lại 1 số lá cho cây quang hợp. Sau dùng dao chuyên dụng cắt vát từ phía gốc lên, mở ra một miệng ghép dài 2,5-3,0cm, góc cắt rộng 25-30 độ.
Trên gốc của đoạn cành giống cũng cắt mở ra một miệng ghép tương tự, nhưng ở chiều ngược lại và góc cắt rộng 65-60 độ. Áp các miệng ghép của đoạn cành giống và cây gốc ghép trùng vào nhau, vừa kéo dài vừa kết hợp vê dải nilon ghép xoắn như sợi thừng và quấn 5-6 vòng thật chặt quanh vết ghép, cuối cùng kéo phẳng dải băng nilon ghép, bao kín toàn bộ đoạn cành giống và vết ghép, sao cho mưa và không khí không thấm lọt vào bên trong. Sau ghép khoảng 20-30 ngày tùy thời vụ, mắt giống sẽ bật mầm.
Chăm sóc cây giống sau ghép: Sau ghép giống khoảng 2 tháng, mầm ghép dài 15-25, các lá lộc đã chuyển màu xanh lục, có thể cho xuất vườn. Trong thời gian này cần tưới nước đủ ẩm, bón cân đối NPK, tỉa bỏ triệt để các mầm dại mọc ngoài mắt ghép. Theo dõi phòng trừ kịp thời một số đối tượng sâu bệnh hại như thán thư, đốm lá, rầy xoài.
Related news
Biện Pháp Thâm Canh Mới Cho Cây Xoài Phía Bắc Nhờ những tiến bộ mới trong công tác chọn tạo giống trong những năm gần đây, cây xoài cũng đã được trồng nhiều ở các tỉnh phía Bắc có mùa đông lạnh. Các giống xoài mới được chọn tạo cho phù hợp với điều kiện các tỉnh phía Bắc như GL1. GL2, GL6, xoài vỏ tím, Irwin, Đài Loan... bước đầu đã khắc phục được hiện tượng không ra hoa hoặc ra hoa nhưng đậu quả kém. Để khắc phục tình trạng này, các cán bộ khoa học bộ môn cây ăn quả thuộc Viện Nghiên cứu Rau quả đã nghiên cứu, thí nghiệm thành công một số biện pháp thâm canh nhằm tác động làm cho cây ra hoa tập trung, đậu quả tốt, phòng chống sâu bệnh tốt, đặc biệt là bệnh thán thư hại quả.
Hiện Tượng Xoài Rụng Hoa Và Trái Non Sau khi thu hoạch xong và trước khi vào vụ mới cần bón phân gốc đầy đủ, để phục hồi cây sau thu hoạch, chúng ta dùng NPK hoặc phân đơn có tỷ lệ đạm và lân cao hơn kali, kết hợp các loại phân hữu cơ. Trước khi ra hoa 1,5-2 tháng cần bón tiếp 1 đợt , nên phối trộn phân bón sao cho có tỷ lệ N:P:K là 1:3:2, nghĩa là hàm lượng lân và kali phải cao để cây dễ dàng tạo mầm hoa cho vụ tới.
Sâu Hại Chồi Xoài Sâu đục cành non xoài (Chlumetia transversa và Alcicoides sp.): Chúng thuộc bộ cánh phấn. Thành trùng là con ngài nhỏ có sải cánh 1,75cm. Con cái đẻ trứng trên lá. Sâu non khi mới nở ra thì đục ngay vào lá, sau đó chúng đục thẳng vào đầu các ngọn non, chùm hoa, ăn rỗng phía trong làm cho chồi non, cành hoa bị héo đi hoặc gãy đổ.
Bí Quyết Cho Xoài Trĩu Quả Cây xoài non mới trồng trên đất tốt 2 – 4 năm tuổi trở lại không cần bón nhiều phân để tiết kiệm chi phí, chỉ chú ý phân bón thời kỳ 5 năm tuổi trở đi vì hầu hết xoài cho trái có hiệu quả cao từ giai đoạn này.
Biện Pháp Phòng Trừ Rầy Bông Xoài Hàng năm, vào mùa xoài trổ bông thường hay bị một loại rầy tấn công gây hại có thể làm rụng bông hàng loạt, giảm năng suất nghiêm trọng.