Chè hữu cơ Chiềng Đi vươn ra biển lớn

Nhiều năm về trước, gần như chẳng ai ở Vân Hồ nghĩ đến việc thương hiệu chè địa phương xuất hiện ở các thị trường khó tính như Nhật Bản, Australia và cả Trung Đông.

Nguyễn Xuân Trường, Giám đốc Công ty Cổ phần chè Chiềng Đi, xã Vân Hồ (trái) cùng nông dân trên những đồi chè. Ảnh: Quang Dũng.

Hơn 30 ha sản xuất chè hữu cơ

Nguyễn Xuân Trường, Giám đốc Công ty Cổ phần chè Chiềng Đi (xã Vân Hồ, Vân Hồ, Sơn La) được coi là người tiên phong đưa thương hiệu chè bản địa vươn ra biển lớn. Chè của công ty sản xuất theo chuỗi, đảm bảo các tiêu chuẩn VietGAP, mang lại nguồn thu ổn định cho công nhân công ty và nông dân địa phương.

Ông Trường cho biết, một trong những điều kiện tiên quyết là phải thay đổi tư duy sản xuất của nông dân. Ông đã vận động hàng chục hộ trồng chè áp dụng phương pháp chăm bón, thu hoạch theo hướng hữu cơ, không dùng thuốc trừ cỏ, không phân bón hóa học. Hai sản phẩm thế mạnh của công ty là trà match, trà sencha đạt các tiêu chí về sản phẩm OCOP, được UBND tỉnh Sơn La công nhận.

Công ty đang liên kết sản xuất với 95 hộ trồng chè, tổng diện tích trên 30 ha, bảo đảm việc cung cấp vật tư, phân bón và hướng dẫn kỹ thuật. Trước khi thu hoạch, cây chè được phủ kín lưới đen từ 15-20 ngày để tăng diệp lục 2 lá.

Nếu là chè trồng theo quy trình thông thường, khi thu hoạch chỉ có giá khoảng 4.000 - 5.000 đồng/kg chè búp tươi, nhưng nếu được chăm sóc theo tiêu chuẩn hữu cơ của công ty, giá thu mua cao gấp 4-5 lần. Trung bình mỗi năm, công ty xuất khẩu khoảng 300 tấn chè, doanh thu đạt 25-30 tỷ đồng, lợi nhuận khoảng 300 triệu đồng/ha/năm.

Từ 7.000 m2 khởi nghiệp năm 2015, đến nay vùng nguyên liệu của công ty đã lên đến hơn 100 ha, tập trung chủ yếu tại xã Vân Hồ và Thị trấn Nông trường Mộc Châu, trong đó có trên 30 ha sản xuất theo phương pháp hữu cơ.

Để người trồng chè yên tâm gắn bó, công ty đã có những chính sách đầu tư ưu đãi cho vùng nguyên liệu, quy hoạch và phát triển vùng nguyên liệu chè ở các xã trên địa bàn huyện và các vùng lân cận, thực hiện tốt 3 lợi ích giữa “Nhà nước, người dân và công ty”; gắn cơ sở chế biến với vùng nguyên liệu.

Kết hợp nông nghiệp và du lịch

Ông Thái Bá sinh, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Vân Hồ (Sơn La) cho biết, huyện đánh giá cao mô hình trồng chè của Công ty Cổ phần chè Chiềng Đi. Lãnh đạo ngành nông nghiệp địa phương cho rằng đây là mô hình cần nhân rộng, góp phần tăng thu nhập cho nông dân, từng bước cải thiện kinh tế địa phương.

Ngoài ra, hiện huyện Vân Hồ cũng quan tâm tới “giá trị thặng dư” của các đồi chè, thông qua kết hợp du lịch trải nghiệm.

Chiềng Đi là vùng giáp ranh giữa hai huyện Mộc Châu và Vân Hồ của tỉnh Sơn La, khí hậu mát mẻ hơn cả khu vực Thị trấn Mộc Châu. Xung quanh Chiềng Đi cũng còn khá nhiều rừng nên khí hậu rất trong lành. Bao bọc bởi rừng và các đồi chè vừa điều hòa khí hậu vừa làm nền cho cảnh quan sinh thái, điều này thu hút ngày càng nhiều khách du lịch.

Theo các cơ sở kinh doanh du lịch địa phương, du khách tới đây ngoài việc ngắm đồi chè, chụp ảnh, quay phim, tận mắt xem quy trình trồng, chế biến chè, còn được chăm sóc bằng các homestay, khách sạn, nhà nghỉ, resort thiết kế theo phong cách gần gũi thiên nhiên.

Để thay đổi không khí của cư dân thành thị, vốn quen với văn phòng, xe cộ, Chiềng Đi đang tích cực phát triển mô hình đạp xe ngắm núi. Tại Chiềng Đi, có nhiều điểm để du khách đạp xe ngắm đồng lúa chín mùa thu hoạch. Khách cũng có thể xuống trải nghiệm tại ruộng với nông dân bản địa. Nhiều địa điểm nổi tiếng được giới du lịch rỉ tai nhau như: Đồi chè tiểu khu Hoa Ban, tiểu khu 1/5, đồi chè Arena, tiểu khu Tiền Tiến... 

Matcha là dạng bột chè có nguồn gốc từ Nhật Bản và được chế biến từ những giống trà: Yabukita, Saemidori và Meiyoku của Nhật Bản được trồng tại huyện Vân Hồ, Mộc Châu có độ cao trên 1.000m so với mặt nước biển, có hương vị đặc trưng.

Chè Sencha là loại chè thượng hạng được làm từ 100% búp chè nguyên chất, hương vị của chè phụ thuộc vào mùa và nơi sản xuất, với điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu của vùng cao nguyên Chiềng Đi đã tạo ra chè Sencha có hương vị đặc trưng chuẩn Nhật Bản.

Sản phẩm của Công ty Cổ phần chè Chiềng Đi đã dần gây dựng được thương hiệu, có chỗ đứng trên thị trường trong và ngoài nước với sản lượng tiêu thụ hằng năm đạt hàng trăm tấn chè các loại, tổng doanh thu đạt hơn 15 tỷ đồng/năm, với 70% sản lượng xuất khẩu sang những nước khó tính như Nhật Bản, Đài Loan, Australia, các nước Trung Đông... 30% còn lại được bán vào chuỗi siêu thị lớn trên toàn quốc.