Xuất khẩu gạo vẫn trầm lắng, bế tắc

Theo dự báo của Bộ Nông nghiệp Mỹ, Việt Nam sẽ xuất khẩu khoảng 5,8 triệu tấn gạo trong năm 2017, tăng 7,4% so với năm 2016. Xuất khẩu gạo Thái Lan đạt mức 9,63 triệu tấn gạo trong năm 2016, và đang hướng tới 10 triệu tấn trong năm nay.

Trong ảnh: Nông dân ĐBSCL phơi sấy lúa xuất khẩu.  Ảnh:   I.T

Giá gạo tại Ấn Độ thời gian qua đã tăng do nhu cầu tăng trở lại từ châu Phi và châu Á, tuy nhiên thị trường gạo của Việt Nam vẫn rất trầm lắng.

Cụ thể, gạo xuất khẩu 5% tấm của Việt Nam đang ở mức 345 – 350 USD/tấn (FOB cảng Sài Gòn), vẫn ở mức thấp so với gạo xuất khẩu của Thái Lan (đạt 360 – 365 USD/tấn).

Bộ NNPTNT cho biết, xuất khẩu gạo trong tháng 1.2017 của Việt Nam tiếp tục bế tắc, khi chỉ ước đạt 325.000 tấn với giá trị khoảng 136 triệu USD, giảm 32% về lượng và trên 35% về giá trị so với cùng kỳ năm 2016.

Tại thị trường trong nước, giá lúa tại các tỉnh ĐBSCL thời điểm cuối tháng 1 diễn biến cụ thể như sau: Tại An Giang, lúa IR50404 ổn định ở mức 4.300 đồng/kg; lúa chất lượng cao OM 2514, OM 1490 ở mức 4.700 đồng/kg. Tại Kiên Giang, giá lúa tẻ thường không đổi mức 5.200 đồng/kg; trong khi lúa dài tiếp tục giảm 200 đồng/kg, từ 6.000 đồng/kg xuống 5.800 đồng/kg.

Tại Bạc Liêu, lúa tươi giống ngắn ngày giống OM 5451, OM 6976, OM 2517 giá thu mua dao động từ 4.800 – 5.300 đồng/kg; giá thu mua lúa của Công ty Lương thực tỉnh ổn định, loại OM 5451 ở mức 5.600 đồng/kg (lúa khô); OM 4900 ở mức 5.700 đồng/kg (lúa khô).

Sau khi quy hoạch thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo, với những tiêu chí gây cản trở hoạt động xuất khẩu gạo được Bộ Công Thương bãi bỏ, nhiều chuyên gia và doanh nghiệp kỳ vọng hoạt động xuất khẩu gạo sẽ khởi sắc hơn. Tuy nhiên, theo Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông nghiệp, việc bỏ quy hoạch thương nhân xuất khẩu gạo chỉ mới tháo gỡ một phần các thủ tục hành chính gây khó cho doanh nghiệp, cần tiếp tục rà soát loại bỏ các điều kiện gây cản trở hoạt động xuất khẩu gạo, đặc biệt là Nghị định 109 về điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp phải chú trọng hơn nữa chất lượng, tập trung đầu tư vào vùng nguyên liệu, nâng cao chất hạt gạo thay vì đi thu mua hàng chất lượng thấp, chèn ép giá với nông dân để có lời như trước đây…