Ứng dụng công nghệ trong sản xuất giống cá trắm đen

Trắm đen là loài cá nước ngọt đặc sản, thịt cá có hàm lượng dinh dưỡng cao, thơm ngon và đặc biệt có một số tác dụng tốt trong y học. Việc chủ động sản xuất được con giống cá trắm đen góp phần chủ động được nguồn giống có chất lượng tốt và giá thành phù hợp.

Quy trình chọn lọc và ấp trứng

Chuẩn bị cá bố mẹ và chuẩn bị ao nuôi vỗ

Nên chọn cá bố mẹ từ 3 – 4 tuổi, trọng lượng 4 – 6 kg/con, cá khỏe mạnh, kích thước cân đối, không bị mắc bệnh. Tỷ lệ đực:cái là 1:1 hoặc 1:2. Chọn ao có diện tích từ 2.500 m2. Ao được tát cạn, vét bùn, tẩy dọn, bón vôi 7 – 10 kg/100 m2, bón lót phân chuồng 15 – 20 kg /100 m2, lọc nước vào, độ sâu từ 1,2 – 1,5 m.

Quá trình nuôi vỗ

Nuôi vỗ cá bố mẹ phát dục: Từ tháng 11 – 12, cho cá ăn với liều lượng bằng 5% trọng lượng thân/ngày, nguồn thức ăn là dắt biển, ốc bươu vàng… Định kỳ thay nước 2 lần/tháng, mỗi lần 40 – 50 cm nước.

Nuôi vỗ tích cực: Thời gian từ tháng 1 – 3, lượng thức ăn cho cá bằng 20% trọng lượng thân/ngày, nguồn thức ăn là dắt biển, ốc bươu vàng… Khi nhiệt độ dưới 15oC ngừng cho ăn. Định kỳ thay nước cho ao 3 lần/tháng, mỗi lần 40 – 50 cm nước.

Nuôi vỗ thành thục: Thời gian nuôi từ tháng 4 – 6, lượng thức ăn bằng 1/2 nuôi vỗ tích cực, một tuần thay nước 1 lần, thay 30% lượng nước ao. Thời gian này kiểm tra cá thường xuyên, nếu được tiến hành cho đẻ.

Chọn cá và áp dụng các biện pháp sinh sản nhân tạo

Cá cái thành thục mang trứng có bụng to, căng tròn đều thuôn dài từ trên giáp mang xuống đuôi, cá thành thục tốt da bụng hơi nhăn (xuống bụng), hậu môn có màu hồng hoặc phớt đỏ, trứng cá có màu vàng xanh. Với cá đực, chọn những con khỏe mạnh, tinh dịch có màu trắng đục và tan nhanh trong nước. Tỷ lệ đực:cái phù hợp là 1,5:1 hoặc 2:1.

Nên dùng kích dục tố LRH – A và não thùy thể để kích thích sinh sản. Với cá cái: Lần 1 tiêm từ 5 – 10 mg LRH – A + 2 – 3 mg não thùy thể/kg cá. Lần 2 từ 40 – 50 mg LRH – A + 5 – 8 mg não thùy thể/kg cá. Tiêm lần 1 cách lần 2 từ 4 – 5 giờ. Với cá đực tiêm 1 lần vào lúc tiêm lần 2 cá cái, liều lượng thuốc tiêm bằng 1/3 cá cái.

Sau khi tiêm, lưu giữ cá trong bể nuôi, duy trì lưu tốc dòng chảy 0,3 m/s, nhiệt độ nước 22 – 28oC, pH của nước 7 – 8. Sau khoảng 10 – 12 giờ tiến hành kiểm tra vuốt cá cái thấy chảy trứng thì bắt cá vuốt lấy trứng cho vào chậu sạch đồng thời vuốt tinh trùng ngay vào chậu đựng trứng. Dùng lông gà, vịt để trộn tinh vào trứng. Khử dính trứng bằng cách dùng lông gà khuấy đều 5 – 10 phút.

Ấp trứng và xử lý cá bột: Mật độ ấp trứng 2 trứng/cm3, duy trì lưu tốc nước chảy: 0,2 – 0,3 m/s với lưu lượng 15 – 20 m3/h, ôxy hòa tan 6 – 7 mg/lít. Nhiệt độ nước 22 – 28oC, pH của nước 6 – 8. Ấp sau 1 ngày nở ra cá bột và sau 4 – 5 ngày cá có bóng hơi và đen lưng là đạt tiêu chuẩn.

Quy trình ương cá bột lên cá hương

Chuẩn bị ao ương

Ao được dọn sạch cỏ rác, san phẳng đáy, vét bùn đáy chỉ để lại lớp bùn 15 – 20 cm. Dùng vôi bột với lượng vôi 10 – 15 kg/100 m2, vãi đều đáy ao và bờ để diệt tạp và cải tạo ao. Bón lót phân chuồng với lượng 20 – 30 kg/100 m2. Phơi đáy ao 1 – 2 ngày. Khi đưa nước vào ao cần lọc nước qua lưới lọc. Kiểm tra độ pH, nồng độ ôxy hòa tan, nhiệt độ của nước lúc thả đạt tiêu chuẩn thì thả cá vào nuôi.

Thả cá

Thả cá lúc trời mát, nhiệt độ nước từ 25 – 28oC, thả cá xuống nước từ từ để cá quen dần với môi trường ao. Mật độ nuôi cá bột 100 – 150 con/m2 ao.

Chăm sóc và thu hoạch

Trong 2 tuần đầu thường dùng thức ăn là đỗ tương ngâm nghiền hoặc thức ăn hỗn hợp được nấu chín hòa loãng té đều quanh bờ ao, ngày 2 lần vào sáng sớm và chiều tối với lượng thức ăn từ 100 – 200 g/10.000 cá bột. Từ tuần thứ 3 trở đi, có thể dùng thức ăn hỗn hợp dạng bột. Trong quá trình ương, lượng ôxy hòa tan phải đảm bảo từ 4 mg/l trở lên, pH từ 6,5 – 8.

Sau khi ương cá từ 3 – 4 tuần, cá đạt kích cỡ 2,5 – 3 cm, trọng lượng khoảng 0,5 – 1 g/con là kết thúc giai đoạn ương cá hương, nếu muốn nuôi tiếp phải tiến hành san đàn để giảm mật độ.

Trước khi thu hoạch cần luyện dẻo cho cá để cá làm quen với môi trường chật hẹp khi thu hoạch và vận chuyển. Để luyện dẻo cho cá cần giảm lượng thức ăn trước 2 – 3 ngày vào thời điểm mát trong ngày, cần kéo cá tập trung trong lưới mềm, mịn khoảng 15 – 20 phút thấy cá có hiện tượng nổi thì tháo lưới cho cá bơi ra. Khi thu hoạch cho cá nhịn ăn để cá thải hết phân rồi đóng cá để vận chuyển.

Là hộ nuôi cá trắm đen tại huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương, anh Nguyễn Duy Lựu cho biết, vào mùa thu hoạch, nhiều nhà hàng, khách sạn, thương lái ở Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh về tận nơi thu mua cá. Với giá bán từ 110.000 – 132.000 đồng/kg, mỗi năm anh tiêu thụ khoảng 7 – 8 tấn cá, thu về gần 1 tỷ đồng, lãi 200 – 300 triệu đồng, cao hơn 3 – 4 lần so nuôi cá truyền thống.