Tăng 150% sản lượng nhờ hệ thống thâm canh lúa cải tiến

Theo phương pháp này, lượng thóc giống, chi phí phân, nước tưới, thuốc bảo vệ thực vật, nhân công giảm 30% trong khi sản lượng tăng gần 150%.

Huyện Lệ Thủy là một trong những vựa lúa lớn của Quảng Bình. Ảnh: Bizmedia.

Nằm ở duyên hải Bắc Trung Bộ, Quảng Bình chỉ có 2,8% diện tích đất phù sa nên việc trồng lúa chưa đem lại hiệu quả cao. Để nâng cao năng suất, người dân Quảng Bình tập trung trồng những giống lúa mới ngon, dẻo như lúa P6, TBR225 đồng thời chuyển đổi canh tác lúa theo phương pháp SRI (The System Rice Intensification) - hệ thống thâm canh lúa cải tiến.

Phương pháp này được áp dụng tại 50 nước trên thế giới và 30 tỉnh thành ở Việt Nam với sự tham gia của hơn 2 triệu nông dân. Quảng Bình bắt đầu áp dụng thí điểm cách canh tác này từ năm 2012 sau đó nhân rộng ra nhiều địa phương như hợp tác xã Mỹ Lộc Thượng, xã An Thủy, huyện Lệ Thủy.

Vụ Đông Xuân 2016-2017, toàn tỉnh Quảng Bình xuống giống trên 29.500ha lúa, sản lượng trung bình đạt 6,7 tạ một ha. Trong đó, huyện Lệ Thủy là vựa lúa lớn của tỉnh với 10.160 ha lúa đông xuân.

Ông Võ Văn Thắng, thành viên hợp tác xã Mỹ Lộc Thượng cho biết, ban đâu, nhiều nông dân nghi nhờ tính hiệu quả của phương pháp SRI vì kỹ thuật cấy khác hẳn với cách làm truyền thống là trữ nước thường xuyên và cấy mau. Tuy nhiên, sau một thời gian áp dụng, thấy năng suất tăng mà chi phí sản xuất giảm, toàn hợp tác xã đã chuyển hết sang trồng theo phương pháp này. 

Mỗi năm, bà con chỉ cần cấy một vụ lúa, thời gian còn lại cho đất nghỉ và phục hồi. Phương pháp này không những giúp giảm chi phí giống, phân, nước mà còn mang lại năng suất cao hơn, từ 5,2 tạ lên 7,6 tạ mỗi sào (khoảng 150%).

Theo ông Võ Xuân Văn - thành viên của hợp tác Mỹ Lộc Thượng, nguyên tắc cơ bản của SRI là cấy mạ non, chỉ cấy một dảnh, cấy thưa khoảng 20cm và tháo nước theo từng thời điểm thích hợp, đồng thời tăng cường bón phân hữu cơ.

So với cách làm cũ, số lượng hạt giống giảm từ 6 -7 kg xuống còn 2,5- 3kg mỗi sào mỗi vụ. Thay vì bơm nước 9-10 lần mỗi vụ, người dân chỉ phải làm 5-6 lần. 

Ngoài ra, canh tác SRI giúp cho cây lúa đẻ được 5-7 nhánh, nhiều cây có 10-20 nhánh nên hạn chế ngã đổ, chống chịu ngập lụt, lốc tố dễ hơn. Phương pháp này còn thích hợp triển khai trên những cánh đồng mẫu lớn, thuận lợi khi đưa thêm cớ giới hóa vào để tăng hiệu quả sản xuất.