Phụ gia chức năng tối ưu sức khỏe của cá rô phi

Nhờ các chiến lược phụ gia chức năng, người nuôi cá rô phi tại Brazil đã vượt qua thách thức dịch bệnh và cải thiện hiệu quả tỷ lệ chuyển đổi thức ăn, tăng trưởng, tỷ lệ sống và năng suất của cá rô phi. 

Gần đây, các trại nuôi cá rô phi tại Brazil đều áp dụng chiến lược quản lý tác động của dịch bệnh do vi khuẩn streptoccosis và francisellosis lên năng suất cá bằng các loại phụ gia đặc biệt nhằm tăng cường sức khỏe vật nuôi suốt các giai đoạn thử thách khác biệt.

Dịch bệnh do vi khuẩn luôn là nỗi ám ảnh lớn nhất đối với người nuôi cá rô phi tại Brazil. Điển hình, dịch bệnh liên cầu khuẩn streptoccosis xuất hiện vào các tháng mùa đông do vi khuẩn Streptococcus: S.agalactiae, S.iniae và S.dysgalactiae. S.agalactiae là vi khuẩn thường gặp nhất tại các vựa nuôi cá rô phi ở Brazil.

Suốt các tháng lạnh vào mùa đông, vi khuẩn Franceisella noatunensis là mối đe dọa lớn nhât với cá rô phi, gây tổn thương nghiêm trọng nội tạng và cơ, thường ở dạng u hạt. F.noatunensis cũng xuất hiện khắp toàn cầu và châu Á gồm Trung Quốc, Thái Lan, Đài Loan và Indonesia. Mầm bệnh luôn xuất hiện trong môi trường nước dưới 25°C.

Phụ gia chức năng là một trong những công cụ ngăn chặn dịch bệnh hiệu quả mà nông dân nuôi cá rô phi tại Brazil đã sử dụng để duy trì hiệu suất nuôi trồng, đồng thời kiểm soát dịch bệnh, chủ yếu kết hợp với dinh dưỡng và cho ăn chính xác, an toàn sinh học, tiêm chủng và quản lý trang trại tốt.

Sanacore GM và Bacti-Nil Aqua, hai loại phụ gia do hãng Adisseo phát triển thông qua chương trình Aquaculture Health đang được người nuôi rô phi tại Brazil đánh giá rất cao. Các phụ gia này được bổ sung vào quá trình sản xuất thức ăn tại nhà máy hoặc dùng trực tiếp ở trang trại. Sanacore GM là hỗn hợp chiết xuất thảo dược với hoạt tính phổ rộng lên miễn dịch của cá và vi khuẩn gây bệnh, gồm ức chế giao tiếp vi khuẩn (làm gián đoạn hệ thống giao tiếp giữa các vi khuẩn gây bệnh), từ đó thúc đẩy quá trình điều chỉnh tích cực của hệ thống miễn dịch và đảm bảo hệ vi khuẩn đường ruột khỏe mạnh và ổn định hơn. Bacti-Nil Aqua là hỗn hợp axit hữu cơ hiệp đồng mang hoạt tính kìm hãm vi khuẩn và diệt vi khuẩn phổ rộng và cũng hoạt động như một chất kích thích tăng trưởng. Cả hai phụ gia này đều đạt hiệu quả làm giảm mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh.

Một nhóm nghiên cứu từ Đại học Londrina đã đánh giá khả năng của cả hai phụ gia này về giảm thiểu hiệu lực của S.agalactiae lên cá rô phi. Nhóm nghiên cứu đã sử dụng cá rô phi non (35 – 40 g/con) được thuần hóa 7 ngày, sau đó cho ăn khẩu phần đối chứng không bổ sung phụ gia và khẩu phần tương tự nhưng bổ sung Sanacore GM (thử nghiệm 1) hoặc Bacti-Nil Aqua (thử nghiệm 2) suốt 20 ngày trước khi gây nhiễm dịch bệnh.

Suốt giai đoạn này, nhóm cá ăn bổ sung Sanacore GM đạt tốc độ tăng trưởng cao hơn 20% và FCR thấp hơn 30% so nhóm đối chứng. Nhóm cá ăn bổ sung Bacti-Nil Aqua giảm 10% FCR so nhóm đối chứng. Sau 20 ngày, nhóm chuyên gia tiến hành gây nhiễm S.agalactiae 106 CFU/mL. Sau gây nhiễm dịch bệnh, nhóm cá được cho ăn các khẩu phần Sanacore có tỷ lệ chết giảm 17% so nhóm đối chứng. Tỷ lệ chết của nhóm cá ăn bổ sung Nil Aqua thấp hơn 6%.

Trong một thử nghiệm khác, nhóm chuyên gia cho cá gây nhiễm F.orientalis thì thấy nhóm bổ sung Sanacore trước khi gây nhiễm 20 ngày sẽ đạt tỷ lệ chết thấp hơn 35% so nhóm đối chứng còn nhóm Nil Aqua có tỷ lệ chết thấp hơn 26%. Kết quả này khẳng định, Sanacore đã tăng đề kháng của cá qua các đặc tính kháng khuẩn và hoạt tính enzyne lysozyme tăng đáng kể. Hoạt tính lysozyme càng cao đồng nghĩa khả năng phá vỡ thành tế bào của vi khuẩn gây bệnh càng được cải thiện. Ngoài ra, những con cá ăn bổ sung Sanacore còn được tăng cường miễn dịch nhờ sự đa dạng hệ vi khuẩn đường ruột. Bacti-Nil Aqua cũng làm tăng đề kháng cho cá nhờ hiệu lực kháng khuẩn hiệu quả.

Nhà sản xuất Adisseo khuyến nghị sử dụng Sanacore cho cá bột và cá hương để tăng cường miễn dịch, Bacti-Nil Aqua cho giai đoạn nuôi vỗ béo. Trong những giai đoạn rủi do dịch bệnh tăng cường thì có thể kết hợp cả hai loại phụ gia.