LAMP PCR: Xét nghiệm bệnh tôm nhanh, đơn giản

Mới đây, Viện Sinh học phân tử Loci đã cho ra mắt phương pháp LAMP PCR để kiểm tra nhanh các bệnh trên tôm. Đặc biệt, phương pháp mới này có thể phát hiện tất cả tác nhân gây bệnh ADN/ARN trên tôm với thao tác vô cùng đơn giản.

Trong ảnh: Loci là nơi đầu tiên trong cả nước nghiên cứu ứng dụng thành công LAMP PCR 

Chính xác và tiết kiệm

Hiện nay, phương pháp sử dụng để kiểm tra mầm bệnh trong nuôi tôm chủ yếu là PCR. Đây là phương pháp cho kết quả đáng tin cậy với độ nhạy và độ đặc hiệu cao, song các bộ thuốc thử PCR chỉ phát hiện được một loại bệnh và đòi hỏi phải thực hiện PCR nhiều lần bằng các quy trình khác nhau cho các loại bệnh khác nhau. Điều này dẫn đến chi phí xét nghiệm quá cao; đồng thời kỹ thuật viên phải thực hiện quá nhiều xét nghiệm dễ gây quá tải và dẫn đến sai sót trong quá trình thực hiện.

Với mục tiêu mang lại kết quả chính xác, tiết kiệm chi phí cho người nuôi, Viện Sinh học phân tử Loci đã nghiên cứu và cho ra đời phương pháp LAMP PCR. Đây là phương pháp PCR đơn giản sử dụng enzyme đẳng nhiệt Bst polymerase, do đó, phương pháp này không yêu cầu các máy luân nhiệt tinh vi. Quy trình xét nghiệm của phương pháp này cực kỳ đơn giản, chỉ cần máy ủ nhiệt, máy ly tâm, pipette là đã có thể phát hiện tất cả các tác nhân gây bệnh cho tôm. Sau 80 phút ủ ở 600C, ADN của các tác nhân gây bệnh được nhân lên hàng trăm tỷ bản sao. Sự nhân lên của ADN đích sẽ làm đổi màu ống phản ứng, nhờ đó kết quả phân tích có thể quan sát bằng mắt thường, những mẫu dương tính sẽ chuyển từ màu tím sang mà xanh dương, những mẫu âm tính sẽ vẫn giữ màu tím ban đầu (hình 1 và 2).

Viện Sinh học phân tử Loci là nơi đầu tiên trong cả nước nghiên cứu ứng dụng thành công LAMP PCR và Multi PCR cho việc kiểm tra ADN, ARN trong vi sinh vật trong thực phẩm, thủy sản (đặc biệt ngành nuôi tôm), sản xuất các kít chẩn đoán hầu hết các dịch bệnh cho tôm với độ chính xác đặc hiệu, độ nhạy cao nhất.

Người nuôi có thể tự làm

Ưu điểm nổi bật của LAMP PCR là độ nhạy cao (101copies), độ chính xác cao với mức đầu tư thấp; trong khi thao tác thực hiện đơn giản và có thể chuyển giao cho người nuôi hoặc trung tâm giống tự làm. Đặc biệt nhất, đây là phương pháp đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam có thể phát hiện cùng một lúc nhiều tác nhân gây bệnh khác nhau trên tôm.

Từ thành công của phương pháp trên, Viện Sinh học phân tử Loci cũng đã nghiên cứu và chế tạo thành công hai bộ thuốc thử có khả năng phát hiện cùng lúc 5 tác nhân thường xuyên gây bệnh trên tôm giúp tiết kiệm còn 50% chi phí xét nghiệm, giảm thiểu thao tác và tránh sai sót trong quá trình xét nghiệm. Bộ thứ nhất là Multi PCR phát hiện cùng lúc 5 tác nhân, gồm: VP (vi khuẩn Vibrio Parahaemolyticus), EMS (hội chứng chết sớm), WSSV (virus gây bệnh đốm trắng), YHV (virus gây bệnh đầu vàng) và MBV (virus gây bệnh còi). Bộ thứ hai là Multi PCR phát hiện cùng lúc 5 tác nhân thường gây bệnh là: TSV (virus gây bệnh Taura), IMNV (virus gây hoại tử cơ), NHP (vi khuẩn gây hoại tử gan tụy), IHHNV (IHHNV gây hoại tử dưới vỏ và cơ quan tạo máu) và EHP (bệnh vi bào tử trùng). Được biết, hai bộ thuốc thử này cho kết quả trùng khớp 100% khi tiến hành so sánh với kết quả kiểm nghiệm của Phân viện Nghiên cứu Thủy sản Nam Sông Hậu và phòng xét nghiệm thuộc Chi cục Nuôi trồng Thủy sản Bạc Liêu. Với các kít Multi PCR thì Viện cũng có thể sản xuất 5 tác nhân gây bệnh trên 1 kít theo yêu cầu loại bệnh cần xét nghiệm của khách hàng.

Thời gian tới, Viện Sinh học phân tử Loci sẽ tiến hành chuyển giao công nghệ tới các phòng xét nghiệm của các công ty sản xuất tôm giống, cũng như người nuôi tôm. Với những tiện ích mà LAMP PCR mang lại, đây là tín hiệu khả quan cho ngành tôm Việt Nam để tránh được những thiệt hại không đáng có ngay từ khi bắt đầu vụ nuôi.

Viện Sinh học phân tử Loci, hoạt động chuyên sâu trong lĩnh vực sinh học phân tử tại Việt Nam. Viện được đầu tư tập trung hệ thống trang thiết bị tiến tiến nhất của Mỹ, các kỹ thuật mới luôn được cập nhật, hợp tác quốc tế sâu rộng, áp dụng hàng loạt các tiêu chuẩn uy tín, đáp ứng các xét nghiệm ADN đòi hỏi kỹ thuật phức tạp nhất mà không phải labo nào cùng làm được.