Hơn nửa tháng nay, hàng trăm hộ nông dân ở xã Nam Dong, huyện Cư Giút, tỉnh Đác Nông mất ăn, mất ngủ vì hàng chục ha đậu lạc (đậu phộng) đã hơn hai tháng tuổi xanh tốt nhưng không có củ. Đây là lần đầu tiên người nông dân trên địa bàn xã Nam Dong trồng lạc không có củ, nhưng chưa rõ nguyên nhân do đâu.
Nhiều hộ dân đã đôn đáo chạy mua các loại thuốc về phun cho cây lạc để kích thích ra củ, nhưng củ đâu không thấy, người dân vừa bị mất tiền nay lại tốn công nhổ bỏ vườn lạc để làm phân bón cho các loại cây trồng khác.
Theo báo cáo mới nhất của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) huyện Cư Giút, trong vụ hè thu năm nay, toàn huyện gieo trồng được 2.600 ha đậu lạc, trong đó xã Nam Dong trồng khoảng 600 ha lạc. Đến thời điểm này, cây lạc tại các địa phương trong huyện đã hơn hai tháng tuổi, phát triển xanh tốt và đều có củ bình thường, chỉ có gần 100 ha đậu lạc tại các thôn 4, 5, 6, 7 và khu vực đỉnh đồi Nam Dong được gieo trồng vào khoảng thời gian từ ngày 12-4 đến 21-4 là không có củ.
Ông Vi Văn Hớn ở thôn 6 than thở: “Cách đây khoảng 15 ngày, tôi ra thăm rẫy nhổ thử vài bụi thì không thấy củ hoặc có củ cũng bị teo tóp không lớn được. Kiểm tra nhiều nơi trong rẫy lạc đều xảy ra tình trạng tương tự. Trong khi chưa biết xử lý thế nào, nghe nhiều người hướng dẫn, tôi đã mua thuốc về phun cho toàn bộ rẫy lạc để kích thích cây đâm ria ra củ, đến nay cây lạc phát triển xanh tốt nhưng nhổ lên không có củ nào, đành nhổ bỏ hết ủ làm phân bón cho các loại cây trồng khác”.
Theo lời ông Hớn thì không riêng gì gia đình ông mà nhiều hộ trong thôn gieo trồng cùng ngày với gia đình ông đều xảy ra tình trạng tương tự.
Ngày 28-6, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Đác Nông Hồ Gấm cho biết: Sở cũng vừa nhận được báo cáo của Phòng NN&PTNT huyện Cư Giút về tình hình cây lạc trên địa bàn xã Nam Dong không có củ. Hiện chưa thể kết luận nguyên nhân chính xác, nhưng qua những thông tin báo cáo của Phòng NN&PTNT huyện, theo phỏng đoán ban đầu có thể là do cây lạc tại xã Nam Dong bị gặp hạn trong thời điểm cây bắt đầu phát triển ria. Thời tiết đang mưa chuyển sang nắng hạn làm mặt đất tạo thành một lớp váng cứng khiến ria cây lạc không thể đâm xuống đất được để ra củ.
Bên cạnh đó, giống lạc chủ yếu do bà con sử dụng giống địa phương đã qua nhiều năm nên đã thoái hóa, sức giống yếu không đủ sức đề kháng trước sự diễn biến bất thường của thời tiết, khiến cho cây không ra củ.
Từ phỏng đoán đó, ông Hồ Gấm khuyến cáo người nông dân không nên phun bất kỳ loại thuốc kích thích nào chỉ tốn tiền mà thôi vì hiện nay cây lạc đã già không thể ra củ được nữa, mà nên nhổ bỏ cây lạc để gieo trồng các loại cây trồng khác.
Còn nguyên nhân chính thức vì sao cây lạc không có củ, Sở NN&PTNT sẽ phối hợp với các ngành chức năng của tỉnh tiến hành kiểm tra, làm rõ.