Chẩn đoán, Điều trị và Phòng ngừa các Bệnh của cá rô bạc nước ngọt Úc - Phần 3

BỆNH VÀ MẦM BỆNH

Động vật nguyên sinh ký sinh Ecto

Động vật nguyên sinh thường là những sinh vật đơn bào sinh sản bằng cách phân đôi và có các bào quan chuyên biệt như lông mao hoặc lông roi để vận động. Khi xuất hiện với số lượng lớn, chúng làm suy yếu rất nhiều biểu mô, đặc biệt là mô mang. Một số động vật nguyên sinh ăn các tế bào và chất nhầy, trong khi một số động vật khác gây tổn thương cơ thể và một số có thể tạo ra độc tố. Động vật nguyên sinh gây ra nhiều bệnh trong nuôi cá rô bạc hơn bất kỳ nhóm sinh vật nào khác.

Chilodonellosis

Sự xâm nhập của động vật nguyên sinh

Chilodonella hexasticha gây bệnh chilodonellosis trên cá rô bạc trong ao, lồng và bể nuôi. Bệnh thường tiến triển nhanh chóng; tuy nhiên, ký sinh trùng có thể tồn tại với số lượng thấp (ví dụ 1–2 sinh vật trên 5 con cá) trong khoảng thời gian vài tháng trước khi các điều kiện thuận lợi gây ra sự gia tăng nhanh chóng số lượng ký sinh trùng. Ký sinh trùng có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho cá rô bạc, đặc biệt là cá giống. Bùng phát vào tất cả các mùa, đặc biệt là mùa thu, mùa đông và đầu mùa xuân, với nhiệt độ từ 10–30 ° C. Cần được chẩn đoán và điều trị nhanh chóng để tránh thất thoát lớn. Có thể có giai đoạn u nang.

Mầm bệnh

Chilodonella hexasticha là một sinh vật đơn bào ciliate; hình trứng đến hình thận; lưng dẹt bằng bụng; Chiều dài 50–70 µm, rộng 20–40 µm.

Dấu hiệu

• Tỷ lệ mắc bệnh và / hoặc tử vong từ mãn tính đến cấp tính

• Ăn mất ngon

• bơi nhấp nháy

• Lờ đờ, bơi chậm, tư thế ngửa, thường gần bề mặt và mép

• Vây có răng cưa

• hốc hác

• Da có thể có đốm và / hoặc xám

Chẩn đoán

Kiểm tra bằng kính hiển vi ở độ phóng đại 100 ×. Được tìm thấy chủ yếu trên mang mà còn ở da (Hình 23 và 24). Cá bị nhiễm bệnh có thể mang ký sinh trùng nặng hoặc nhẹ (Hình 25); sự khác biệt lớn giữa các cá thể đôi khi có thể gây khó khăn cho việc chẩn đoán trong giai đoạn đầu của đợt bùng phát; quan trọng là phải kiểm tra ít nhất 4 con từ ao. Sinh vật có thể nhanh chóng trở nên bất động hoặc tách rời khiến việc phát hiện khó khăn hơn; yêu cầu kiểm tra nhanh chóng sau khi chuẩn bị slide (bảng kính mang vật kính hiển vi). Tế bào chất thường xuất hiện dạng hạt; lông mao đáng chú ý ở độ phóng đại cao hơn. Đặc trưng chuyển động lượn; thường chuyển động chậm hoặc ít ở nhiệt độ thấp; các nhóm cá thể thường tụ tập trên các chóp mang.

Điều trị

Hồ:

• 10 g / L muối (NaCl) trong 60 phút, dội nước và lặp lại ngày hôm sau.

• 5 g / L muối liên tục (kể cả tẩy) và / hoặc formalin 25 mg / L tắm liên tục trong ít nhất 8 giờ, xả và lặp lại vào ngày hôm sau; sục khí tốt; không cho ăn.

• formalin 150 mg / L trong 60 phút (không phải ấu trùng hoặc cá con); quan sát trong quá trình điều trị; sục khí tốt (oxy, nếu cần); thải ra tốt khi hoàn thành.

Ao / lồng:

• formalin 25–30 mg / L, duy trì sục khí 24 giờ trong 4–5 ngày; một lần điều trị thường là đủ; kiểm tra lại cá ao để đánh giá hiệu quả xử lý; có thể cần phải xử lý lại ao sau 3–4 tuần.

• dự phòng cho cá bố mẹ: formalin 25–30 mg / L vào mùa đông / đầu mùa xuân (ví dụ: tháng 6 rồi lại vào tháng 8)

Phòng ngừa

Kiểm dịch và xử lý dự phòng tất cả cá (2–5 g / L muối), bao gồm cá giống trước khi thả, cá mới đến trang trại và cá được di chuyển giữa các ao. Duy trì chất lượng nước tốt và dinh dưỡng. Đừng quá tải. Nếu có thể, hãy sử dụng nguồn nước không có cá tạp và ngăn chặn hoạt động của chim trong ao.

Ichthyophthiriosis

(đốm trắng, ich) Một trong những bệnh phổ biến và nghiêm trọng của cá rô bạc. Sự xâm nhập của động vật nguyên sinh ciliate, Ichthyophthirius multifiliis, gây ra bệnh được gọi là đốm trắng hoặc ich. Xảy ra ở cá rô bạc trong ao, bể và lồng bè. Bệnh có thể tiến triển nhanh và gây tử vong 100%. Ảnh hưởng đến cá ở mọi kích cỡ. Có một số bằng chứng ở các loài cá nước ngọt khác cho thấy những con sống sót sau đốm trắng phát triển khả năng miễn dịch chống lại sự xâm nhập trong tương lai. Xảy ra quanh năm; giảm nhiệt độ nước xuống / dưới 15 ° C vào mùa thu liên quan đến dịch bệnh. Cần được chẩn đoán và điều trị nhanh chóng. Có một vòng đời phức tạp (Hình 26) liên quan đến các giai đoạn bơi gắn liền, được đóng gói và bơi tự do; các giai đoạn của chu kỳ sống phụ thuộc nhiệt độ, dưới 4 ngày,> 24 ° C; hơn 5 tuần, <7 ° C; một số bằng chứng về việc ký sinh trùng sinh sản bên dưới biểu mô mà không có giai đoạn bơi tự do; chỉ những giai đoạn bơi tự do dễ bị nhiễm hóa chất.

Mầm bệnh

Ichthyophthirius multifiliis là một sinh vật đơn bào ciliate; sinh vật ăn thịt, 50–1.000 µm (1.000 µm = 1 mm) bám vào cá (Hình 27 và 28); động vật ăn thịt trưởng thành để lại cá và đóng băng trên chất nền và thiết bị (chẳng hạn như lưới) làm động vật ăn thịt; phân chia thành nhiều tổ chức; sau đó được giải phóng dưới dạng bơi tự do, các mặt tiền nhiễm trùng có hình bầu dục hoặc hình tròn, dạng hạt, kích thước 20–50 µm; gắn vào cá bằng cách sử dụng một tuyến xuyên thấu.

Dấu hiệu

• Bệnh tật và / hoặc tử vong từ mãn tính đến cấp tính

• Nốt trắng trên da (trường hợp nặng)

• Mắt trắng đục đến trắng (trường hợp nâng cao)

• Vị trí trong dòng nước và / hoặc ở cạnh ao

• Hôn mê và chán ăn

• Nhấp nháy (thường mạnh và lặp lại ở đáy ao, ống đứng, dây thừng) (Hình 29 và 30)

• Vây có vảy, da nổi lên và bị gãy

• Xuất huyết da nhẹ; da có vân hoặc lốm đốm

• Tổn thương da và nhiễm trùng thứ phát do vi khuẩn và nấm

Chẩn đoán

Kiểm tra da và mô mang bằng kính hiển vi. Dễ dàng nhìn thấy ký sinh trùng ở độ phóng đại 40 –100 ×. Các chất dinh dưỡng thường được nhúng dưới mang và biểu mô da (Hình 31 và 32); chỉ có thể hiện diện trên mang; tế bào chất thường có dạng hạt sẫm màu với chuyển động ‘xoáy’ chậm; các đại nhân hình móng ngựa đôi khi có thể nhìn thấy ở cá thể sinh dưỡng trưởng thành, nhân hình cầu ở cá thể chưa trưởng thành; cơ thể có lông mao đồng nhất; theronts có lông, thường có tế bào chất rõ ràng hơn so với các loài ăn thịt.

Điều trị

Hồ:

• muối (NaCl) 2–5 g / L muối liên tục cho đến khi bệnh được kiểm soát, có thể kéo dài đến 20 ngày; sục khí tốt; không cho ăn;

• điều chỉnh nhiệt độ để giảm độ dài vòng đời – tăng lên 30 ° C trong 10 ngày.

Ao / lồng:

• formalin 30 mg / L ban đầu (khi nhiệt độ nước <25 ° C), sau đó duy trì mức trong khoảng 25–30 mg / L cho đến khi bệnh được kiểm soát (xem chương Tính toán, Điều trị và Tỷ lệ Liều lượng); sục khí liên tục, theo dõi DO hàng ngày và cung cấp thêm sục khí nếu cần thiết; hoặc

• đồng (như đồng sunfat, CuSO4) 0,1–0,2 mg / L, khuyến nghị ban đầu 0,2 mg / L, sau đó theo dõi và điều chỉnh mức ion Cu + tự do hàng ngày để duy trì nồng độ trong khoảng 0,1 đến 0,2 mg / L; sục khí liên tục trong quá trình điều trị cho đến khi bệnh được kiểm soát; để xử lý đồng, độ kiềm phải> 50 mg / L (xem chương Tính toán, Xử lý và Tỷ lệ Liều lượng). Thận trọng: đồng sunfat là một chất algacide, sự phân hủy của tảo có thể gây ra hàm lượng DO thấp.

Phòng ngừa

Kiểm dịch và xử lý dự phòng tất cả cá (2–5 g / L muối), đặc biệt là cá giống và cá mới nuôi trong trang trại trước khi thả giống. Duy trì chất lượng nước tốt. Kiểm dịch các ao bị nhiễm bệnh bao gồm thiết bị, phương tiện, nước; ngăn chặn dịch bệnh lây lan của các loài thủy cầm. Thay nước khi nguồn nước có chứa cá bệnh. Quan sát / theo dõi chặt chẽ cá trong tất cả các ao và bể khi phát hiện đốm trắng trong bất kỳ ao hoặc bể nào. Thông thường có nhiều ao hoặc bể bị ảnh hưởng đồng thời bởi loại ký sinh trùng này. Các ao khô và khử phù sa giữa các vụ mùa.

Ichthyobodosis

(ban đầu được gọi là Costiosis)

Trùng roi Ichthyobodo (trước đây được biết đến với tên gọi là Costia sepatrix) là một đơn bào trùng roi gây ra bệnh ichthyobodosis. Nó là một trong những loại ký sinh trùng nhỏ nhất và thường bị bỏ qua trong quá trình theo dõi. Bệnh hoại tử Ichthyobodo đặc biệt nguy hiểm đối với cá giống và cá lớn hơn được nuôi ở mật độ thả cao trong bể và lồng. Sự bùng phát đã xảy ra phổ biến trong các hệ thống nuôi trồng thủy sản tuần hoàn (Hình 33). Ichthyobodo hoại tử tồn tại ở dạng tách rời, di động hoặc dạng đính kèm; loài sau thường ăn mô mang (Hình 34). Ichthyobodo hoại tử gây bệnh trên một phạm vi nhiệt độ rộng. Hiện tượng phát sinh là không phổ biến trong quá trình phát triển của cá rô bạc trong ao.

Mầm bệnh

Loài hoại tử Ichthyobodo dạng bơi tự do, hình quả thận, mặt lưng dẹt, kích thước 10–20 µm. Hai roi gắn vào phần bụng của cơ thể; dạng đính kèm, hình quả lê (Hình 35). Một số bằng chứng ở các loài cá khác về khả năng kháng muối ở I. phân tử.

Dấu hiệu

• Bệnh tật và / hoặc tử vong mãn tính

• Tiết chất nhầy và biểu bì bong tróc

• Cá có thể có ánh "hơi xanh" đối với làn da

• Nhấp nháy

• Vây có răng cưa

• Hệ thống thông gió siêu tốc

• Hôn mê và chán ăn

Chẩn đoán

Kiểm tra bằng kính hiển vi của mang và da; ký sinh trùng thường tách ra khỏi vật chủ - ngay lập tức kiểm tra mô tươi. Hình thức bơi tự do có thể biểu hiện chuyển động lắc lư; thường bơi nhanh xung quanh mẫu mô; trùng roi khó thấy; ký sinh hình quả lê đính kèm được nhìn thấy ở độ phóng đại 100–400 × trên biểu mô mang (Hình 34 và 36); tăng sản mang, đặc biệt là giữa các phiến thứ cấp.

Điều trị

Hồ:

• muối (NaCl) 10–13 g / L trong 60 phút, xả nước và lặp lại ngày hôm sau; và / hoặc

• formalin 25 mg / L, tắm liên tục, dội nước và lặp lại sau 1 hoặc 2 ngày; sục khí nước giếng khoan; không cho ăn.

• formalin 150 mg / L trong 60 phút (không phải ấu trùng hoặc cá con); quan sát trong quá trình điều trị; sục khí tốt (oxy nếu cần); xả nước tốt khi hoàn thành Ao / lồng:

• formalin 25–30 mg / L, có thể cần lặp lại sau 1 hoặc 2 ngày; duy trì sục khí 24 h trong 4–5 ngày; một lần xử lý thường đủ trong ao; Các phương pháp điều trị lặp lại có thể được yêu cầu trong RAS.

Phòng ngừa

Kiểm dịch và xử lý dự phòng tất cả cá, đặc biệt là cá giống trước khi thả nuôi. Duy trì chất lượng nước tốt và dinh dưỡng trong lồng và bể. Giảm căng thẳng và tình trạng quá tải. Thường xuyên lấy mẫu, kiểm tra và giám sát kho.

Bệnh trichodinosis

Trichodinosis là một căn bệnh tương đối vô hại do các động vật nguyên sinh có lông mao, Trichodina spp, gây ra.

Trichodina spp. phân bố rộng rãi, nhưng hiếm khi gây tử vong ở cá rô bạc lớn (> 100 g). Trichodina có thể lây nhiễm sang ấu trùng cá rô bạc và cá giống với số lượng lớn, nhưng hiếm khi gây chết ở mức độ cao trong thời gian ngắn. Bệnh giun ba gai thường liên quan đến chất lượng nước kém và lượng chất hữu cơ cao, và thường được tìm thấy trên cá con quá đông, suy nhược do mắc các bệnh khác hoặc trong tình trạng kém. Thường gặp trên tôm post và cá bột trong ao ương ấu trùng.

Mầm bệnh

Trichodina spp. có hình tròn, hình đĩa, đường kính 25–100 µm với một rìa lông mao bao quanh chu vi; sự sắp xếp hình tròn của răng giống như các cấu trúc bên trong cơ thể; thường duyệt qua da và bề mặt mang với chuyển động quay tròn (Hình 37 và 38).

Dấu hiệu

• Bệnh tật và / hoặc tử vong mãn tính

• hốc hác

• Sản xuất chất nhờn dư thừa

• Vây bị sờn, mòn da, da sẫm màu

• Nhấp nháy và bùng phát của túi tinh

• Hôn mê

• Ngẩng đầu, bơi gần bề mặt

Chẩn đoán

Kiểm tra bằng kính hiển vi của da và mang; dễ dàng nhận ra ở độ phóng đại 100 × và phổ biến trên da và mô vây (Hình 39); quan sát số lượng thấp (ví dụ: 1-3 ký sinh trùng / trường quan sát) là không quan trọng. Việc tăng mức độ nhiễm ký sinh trùng lên trên 20 ký sinh trùng / trường quan sát có thể cần phải điều trị.

Điều trị

Hồ:

• muối (NaCl) 10 g / L trong 60 phút;

• formalin 25 mg / L, tắm liên tục ít nhất 8 giờ; sục khí nước; không cho ăn.

Ao / lồng:

• formalin 15–20 mg / L, duy trì sục khí 24 giờ trong 4–5 ngày, một lần xử lý thường đủ cho các ao; hoặc • đồng (như đồng sunfat, CuSO4) 0,2 mg / L, độ kiềm phải> 50 mg / L, sục khí liên tục trong quá trình xử lý, một lần xử lý phải đủ; theo dõi chất lượng nước trong 4–5 ngày sau khi xử lý.

Phòng ngừa

Kiểm dịch và xử lý dự phòng tất cả cá (2–5 g / L muối), đặc biệt là cá giống trước khi thả. Loại bỏ chất lượng nước kém bằng cách giảm cho ăn, duy trì hoặc tăng cường sục khí và thực hiện thay nước. Duy trì ấu trùng và cá con được cho ăn đầy đủ, và giảm tình trạng quá tải

Tetrahymenosis

Tetrahymena spp. là các sinh vật sống hoại sinh tự do gây bệnh tetrahymenosis ở cá rô bạc; tuy nhiên, nó hiếm khi là một vấn đề ở các trang trại. Tetrahymena spp. có bề ngoài tương tự như Chilodonella hexasticha nhưng thường có hình quả lê hơn và thường lớn hơn (tăng 100 µm chiều dài) (Hình 40). Tổn thất nghiêm trọng đã xảy ra đối với cá rô đồng bạc do có hàm lượng chất hữu cơ cao trong nước. Trong trường hợp nặng ở các loài cá khác như cá chép, cá da trơn và cá hồi, ký sinh trùng có thể xâm nhập vào mô cơ và các cơ quan gây sưng, hoại tử và loét.

Mầm bệnh

Tetrahymena có dạng pyriform hoặc đối xứng tỏa tròn, thân hình trứng, rộng 30–60 µm, dài 50–100 µm; lông mao phân bố đều; chuyển động thường ‘xoắn ốc’ so với chuyển động ‘lướt đi’ của C. hexasticha. Sự xuất hiện dạng hạt của tế bào chất (Hình 41). Có thể bị nhầm lẫn với ciliates không gây bệnh.

Dấu hiệu

• Bệnh tật và / hoặc tử vong mãn tính

• Sản xuất chất nhờn dư thừa

• Tổn thương biểu mô, ví dụ: sưng, loét và hoại tử cục bộ

• Chán ăn và lờ đờ

• Các mảng hoặc đốm trắng trên da

• hốc hác

Chẩn đoán

Kiểm tra da và mô mang bằng kính hiển vi; ký sinh trùng có thể nhận ra ở độ phóng đại 100 ×; chuyển động ‘lượn’ tương đối nhanh; sự thâm nhập của Tetrahymena vào các mô cơ hoặc cơ quan có thể; tuy nhiên, một số ít trường hợp được báo cáo về cá rô bạc.

Điều trị

Hồ:

• formalin 25 mg / L, tắm liên tục ít nhất 8 giờ; sục khí nước; không cho ăn.

Ao / lồng:

• formalin 15–20 mg / L; duy trì sục khí 24 h trong 4–5 ngày; một lần xử lý thường đủ cho các ao; nhiễm trùng toàn thân có thể khó điều trị.

Phòng ngừa

Cải thiện chất lượng nước; giảm căng thẳng và quá tải

Nhiễm trùng Myxozoan

Nhiều loài myxosporidians được tìm thấy trên toàn thế giới trong nhiều loại vật chủ cá. Chúng ký sinh bắt buộc với các giai đoạn sống và ký chủ trung gian khác nhau. Có rất ít ghi chép về myxosporidians gây bệnh cho cá rô bạc và nhiễm ánh sáng thường không gây tử vong hoặc ảnh hưởng đến sự tăng trưởng.

Tuy nhiên trong một đợt dịch bệnh, tỷ lệ nhiễm cao (> 90% số cá bị ảnh hưởng) của Henneguya sp. trên cá rô bạc (300–450 g) dẫn đến tỷ lệ chết mãn tính (40 con / ngày) trong hai tuần trước khi bệnh được kiểm soát. Chức năng mang bị tổn hại nghiêm trọng; hầu hết các phiến lá thứ cấp đã bị xâm nhập bởi nhiều bào tử, bệnh co thắt mô nguyên sinh. Có bằng chứng Henneguya spp. sử dụng các loài giun (giun) làm vật chủ trung gian trong vòng đời của chúng. Vòng đời của loài lây nhiễm cá rô bạc mà nó không được biết đến. Hầu hết sự xâm nhập xảy ra ở nhiệt độ> 20 ° C.

Mầm bệnh

Myxosporidian (Henneguya spp.), Kích thước bào tử có thể thay đổi, 8 to15 µm × 4 to10 µm, đuôi 40 đến 50 µm; hai viên nang cực và hai phần phụ đuôi (Hình 42, 43 và 44).

Dấu hiệu

• Cá chết mãn tính

• Cá bơ phờ trên mặt ao; cá nhân hoặc nhóm nhỏ

• Ăn mất ngon

• Mang dày lên và có nốt sần

• Tăng trưởng kém và hốc hác

Chẩn đoán

Mô hình mang dày đặc với biểu hiện nốt sần nhẹ (Hình 45).

Kiểm tra bằng kính hiển vi của mang, độ phóng đại 100 ×; plasmodium màu nâu sẫm / nâu sẫm (Hình 46); phiến trong, đường kính ~ 80–150 µm, hình trứng đến hình tròn, phản ứng viêm được đánh dấu trong việc giải quyết bệnh co thắt; chuẩn bị plasmodium, bào tử như mô tả ở trên (Hình 47); plasmodium có thể bị nhầm lẫn với "Ich". Không có khả năng di chuyển của bào tử hoặc plasmodia đóng nang.

 

Điều trị

Ao / lồng:

Phương pháp điều trị không được xác định rõ ràng;

• formalin, 25 mg / L có thể kiểm soát sự bùng phát bằng cách nhắm vào các giai đoạn bào tử bơi tự do; điều trị lại sau 2-3 ngày; sục khí 24 giờ trong vài ngày.

Phòng ngừa

Kiểm dịch cá trước khi thả, kiểm tra mẫu phụ bằng kính hiển vi. Duy trì chất lượng nước tốt và mật độ thả thích hợp; làm khô và khử bùn ao thường xuyên (1 đến 2 năm một lần); điều khiển các vật chủ trung gian. Thường xuyên khử trùng hệ thống bể chứa và thiết bị.