Bảo vệ thực vật theo phương pháp tự nhiên - Phần 20
Phần 20 - Bệnh hại các loại cây họ cải (tiếp theo)
II/ Nhóm bệnh do vi khuẩn gây hại
1/ Đốm lá vi khuẩn
Nhận biết:
- Trên lá có rất nhiều vết đốm nhỏ ngậm nước sau mở rộng thành những đốm tròn đường kính 0,3 - 0,5cm.
- Xung quanh vết bệnh có các quầng nhạt hẹp, nhìn rất rõ khi đưa lá lên ánh sáng ở mặt sau lá.
- Vết bệnh phân tán trên bề mặt phiến lá hoặc rìa mép lá, có xu hướng tập trung hơn ở gần gân lớn rồi liên kết với nhau thành những sọc hoại tử dọc theo gân lá
- Mô bệnh khô chết và tách rời khỏi vết đốm làm cho lá thủng lỗ chỗ hoặc rách nát
Điều kiện phát triển:
- Hại trên tất cả các loại rau họ thập tự
- Vi khuẩn tồn tại trong tàn dư cây bị bệnh trên mặt đất nhưng không thể sống trong đất sau khi tàn dư cây bệnh đã bị phân hủy hoàn toàn
- VK có thể tồn tại trên các cây họ cải và trong hạt giống
- Mưa sương ướt kéo dài thúc đẩy bệnh phát triển
- VK lan truyền nhờ các giọt mưa bắn tung tóe, do con người tiếp xúc với cây khi tán lá còn ẩm
Phòng ngừa:
- Luân canh cây trồng
- Thu dọn vệ sinh đồng ruộng và đưa vào ủ phân
- Dùng giống sạch bệnh
- Xử lý hạt giống trước gieo
- Không tưới nước quá mức
- Không có thuốc trừ
2/ Thối đen
Nhận biết:
- Vết bệnh đặc trưng bắt đầu từ rìa mép lá lan rộng vào trong theo hình chữ V bạc màu sau đó vết bệnh khô và chết hoại
- VK xâm nhập vào mạch dẫn và di chuyển toàn cây
- Gân lá, mô mạch dẫn xâm nhiễm chuyển màu đen
- Bệnh có thể tạo cơ hội để VK thối nhũn xâm nhiễm
Điều kiện phát triển:
- VK tồn tại trong tàn dư cây bệnh nhưng không thể sống sót trong đất khi tàn dư đã phân hủy
- Bệnh dễ phát triển trong nhiệt độ cao và mưa ẩm kéo dài
-VK trong có trong các giọt dịch cây bệnh lan truyền sang cây khỏe do dụng cụ, con người làm việc khi cây còn ướt lá
Phòng ngừa:
- Luân canh cây trồng khác họ
- Thu gom tàn dư, vệ sinh đồng ruộng
- Dùng hạt giống sạch bệnh
- Xử lý hạt giống trước gieo
- Sử dụng giống kháng
- Tránh chăm sóc khi cây ẩm ướt
III/ Nhóm bệnh do vi rút gây hại
1/ Thối nhũn
Nhận biết:
- Mô cây bệnh lúc đầu là những vết ủng nước sau lan rộng rất nhanh cả về đường kính và độ sâu.
- Vùng mô bị bệnh nhũn mềm có dịch nhày trắng vàng, có mùi hôi khó chịu
Điều kiện phát triển:
- VK tồn tại trong tàn dư cây bệnh, rễ cây, trong đất và trong một số loài côn trùng.
- Vêt thương cơ giới trên lá là con đường tiếp cận đầu tiên cho VK gây hại
- Mưa và nhiệt độ cao thúc đẩy mạnh quá trình lây nhiễm
- VK có thể sinh trưởng trong điều kiện nhiệt độ 5-37 và thích hợp nhất là 22
Phòng ngừa:
- Vệ sinh xử lý đồng ruộng trước khi trồng
- Thu gom sớm các tàn dư bệnh để ủ nóng
- Luân canh với cây trồng khác họ
- Ruộng thông thoáng, thoát nước tốt
- Che phủ để mưa không bắn đất lên cây và tránh làm tán lá bị ướt.
- Bón phân cân đối, sử dụng phân ủ hoai
2/ Khảm lá củ cải (vi rút TuMV)
Nhận biết:
-Triệu chứng điển hình là hiện tượng khảm, loang lổ xanh nhạt, đậm xen kẽ trên phiến lá
- Vết bệnh có thể là những sọc hoại tử, các đường vân hay đốm vòng tùy cây chủ
Điều kiện phát triển:
- Lây nhiễm hầu hết các loại cây họ thập tự nhưng gây hại lớn nhất trên cải bao, củ cải
- Lan truyền nhờ rệp muội
Phòng ngừa:
- Tránh trồng gối tiếp luân phiên các cây cùng họ
- Bón phân ủ hoai để tăng vi sinh vật đối kháng
- Nhổ bỏ cây bệnh và thu gom tàn dư
- Quản lý rệp muội
IV/ Bệnh sinh lý
1/ Cháy đỉnh bắp
Nhận biết:
- Những lá bên trong bắp xuất hiện các sọc, dải màu nâu bị hoại tử dọc theo các rìa mép lá hoặc lan tới nửa phiến lá
- Bắp bị nhiễm bệnh không có biểu hiện ở bên ngoài
Điều kiện phát triển:
- Khi bắp cải đã vào chín
- Thiếu hụt canxi là một trong những yếu tố đầu tiên làm bệnh phát sinh.
- Ẩm độ đất thất thường và bón nhiều N giúp bệnh phát triển mạnh
Phòng ngừa:
- Sử dụng giống kháng bệnh
- Giữ độ ẩm đất ổn định
- Bổ xung canxi, vôi vào đất
- Bón phân ủ hoai mục
---
(Tài liệu tham khảo cho nông dân sản xuất hữu cơ)
Dựa trên tài liệu canh tác tự nhiên của Zimbabue
