Gặp vua lúa nước của người Ca Dong

Với địa hình gập ghềnh như huyện miền núi Sơn Tây, việc sở hữu vài ba sào đất trồng lúa nước đã là khó, vậy mà già Đinh Văn Vật (SN 1947), ở thôn Mang He, xã Sơn Bua đã khai hoang được hơn 1,5ha, trở thành người có diện tích trồng lúa nước lớn nhất trong cộng đồng người Ca Dong ở Quảng Ngãi.

Tiếp chúng tôi trong căn nhà sàn nhỏ nằm ngay bên con đường ở gần giữa làng, già Vật kể: "Hơn 40 năm trước, sau khi tham gia chiến đấu ở chiến trường B, do bị trúng bom hơi cay của địch nên đôi mắt của tôi không còn thấy rõ và được rời quân ngũ. Trở về quê với đôi mắt không còn tinh anh như thanh niên cùng lứa trong làng để đuổi theo con nai, con hoẵng..., tôi đã chọn một hướng đi mới học được khi còn kề vai chiến đấu với bộ đội miền xuôi, đó là làm lúa nước”.

Già Vật nhớ lại: "Vào thời điểm đó, không riêng gì người Ca Dong, thói quen của đại đa số các gia đình người dân tộc thiểu số ở vùng núi Quảng Ngãi là trồng lúa rẫy, nên lượng lúa thu về hàng năm nhiều lắm cũng chỉ được vài chục kg/sào (500m2/sào), dẫn đến thường xuyên thiếu ăn giáp hạt. Quyết chí thoát cái nghèo và có thóc, gạo luôn đầy bồ nên già Vật làm theo cách mới là khai hoang để trồng cây lúa nước. Nhờ vậy, số lượng lúa già Vật thu về tính bằng tấn/năm, trở thành người có nhiều thóc nhất vùng.

Chúng tôi hỏi hiện già có bao nhiêu diện tích ruộng lúa nước, già Đinh Văn Vật cười vui vẻ nói:

“Hơn chục năm trước thì ước trên 3ha, nhưng mình thấy bà con trong làng còn nghèo khó nên chia bớt cho họ, giờ mình còn khoảng 1,5ha thôi". Nhẩm tính chỉ riêng lúa, với năng suất bình quân khoảng 40 tạ/sào, mỗi năm già Vật thu hoạch khoảng 60 tạ/năm - một số lượng thóc 'khủng" so với các gia đình người Ca Dong ở Sơn Tây.

Giờ tuy đã cao tuổi và cả 2 vợ chồng thường xuyên đau ốm, nhưng già Vật vẫn cáng đáng công việc trồng lúa nước, trồng keo, phát triển chăn nuôi... Không chỉ biết phát triển kinh tế gia đình, già rất tận tình giúp đỡ bà con trong vùng ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào trồng lúa nước. Bà Đinh Thị Son ở thôn Mang He cho biết: "Nhờ già Vật bày cách mà nhiều bà con trong vùng biết trồng lúa nước thay cho trồng lúa rẫy, để thu về nhiều thóc lúa hơn”.

Ông Cao Văn Chung - Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Bua bày tỏ: "Già Vật là tấm gương điển hình cho sự vượt khó để phát triển kinh tế gia đình, đồng thời cũng là người có lớn trong việc vận động bà con địa phương thực hiện tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước".