Trang chủ / Tin tức / Mô hình kinh tế

Thận Trọng Cây, Con Đặc Sản: Ùn Ùn Dưa Hấu

Thận Trọng Cây, Con Đặc Sản: Ùn Ùn Dưa Hấu
Ngày đăng: 02/05/2012

Cây dưa hấu không ít lần khiến nhiều hộ dân ở Bình Định đổ nước mắt, thậm chí lâm cảnh tán gia bại sản vì thua lỗ. Sự phát triển ào ạt của dưa hấu không tuân thủ quy hoạch dẫn đến tình trạng cung vượt cầu.

Tự tử vì dưa

Trong tiết trời oi bức, ngột ngạt ở miền Trung, cứ ngỡ dưa hấu là loại quả ăn “mát lòng mát dạ” ắt sẽ được giá, nào ngờ “tuột dốc không phanh” từ 7.000 đồng/kg xuống chỉ còn hơn 2.000 đồng. Giá đã thấp, lại bán không chạy, người trồng dưa khóc đứng khóc ngồi. Ông Phan Sỹ Hùng, Phó phòng NN-PTNT huyện Phù Cát cho biết: “Mặc dù dưa hấu là loại cây không thể trồng nhiều vụ liền trên 1 chân đất, phải trồng chu chuyển nhưng trên địa bàn huyện luôn ổn định hơn 360 ha/vụ với 3 vụ/năm. Vụ ĐX trồng trên đất thổ, sang vụ hè trồng trên ruộng lúa chuyển sang, tiếp đến là vụ thu. Đây là loại cây chúng tôi không khuyến cáo mở rộng vì giá cả rất bấp bênh nhưng bà con cứ đổ xô trồng”.

Cũng theo ông Hùng, nếu như năm trước dưa hấu đứng ở giá hơn 13.000 đồng/kg, với năng suất bình quân 2 tấn/sào, 1 sào đất trồng dưa (500 m2) sau khi trừ chi phí người trồng còn kiếm được khoảng 10 triệu đồng. Bây giờ, khi giá dưa chỉ còn 2.700 đồng/kg, nông dân chỉ biết đứng nhìn ruộng dưa xanh ngắt khóc ròng vì cầm chắc... lỗ.

Đây không phải chuyện mới mẻ gì, bởi người trồng đã từng khóc ròng vì dưa ế bỏ thối ngoài ruộng, không biết bán cho ai. “Trồng dưa hấu được ví như đánh bạc bởi người dân chỉ biết trồng chứ không cầm chắc thị trường. Đầu ra của dưa hấu lệ thuộc hoàn toàn vào thị trường Trung Quốc, nếu họ “đóng cửa” không mua nữa là kể như phủi tay.

Có nhiều năm, xe chở dưa hấu đứng xếp hàng dài cả cây số ở cửa khẩu Lạng Sơn chờ đến khi thối quả phải đổ đi. Trong thời điểm đó, dưa cũng bị bỏ thối tại ruộng, thương lái sẵn sàng bỏ tiền đặt cọc chứ không đến mua như cam kết với các chủ ruộng. Bởi nếu mua sẽ còn lỗ nhiều hơn, vì không biết bán đi đâu”, ông Hồ Ngọc Hùng, Phó GĐ Sở NN-PTNT Bình Định nhận định.

Nhớ lại thời làm dưa hấu, anh Nguyễn Văn Tuấn (SN 1960) ở xã Nhơn Tân (TX An Nhơn) còn rùng mình: “Năm 2007, thấy bà con trúng dưa hấu tở mở, tui bán trốc 10 con bò lấy tiền làm vốn khởi nghiệp trồng dưa. Đất trong tỉnh người ta đã làm kín, tui phải vào huyện Đồng Xuân (Phú Yên) để thuê đất làm. Ai ngờ ngay vụ đầu, khi cây dưa cho thu hoạch thì giá tuột thảm hại, lỗ tơi bời. Năm sau tui tiếp tục làm hòng gỡ gạc, lại lỗ tiếp. Thất bại liên tiếp mấy năm tui mất đứt mấy cây vàng. Phủi tay, tui quay về lại với mấy đám ruộng. Trường hợp của tui còn đỡ, có nhiều người vay mượn, nợ nần chồng chất. Trong thời điểm dưa bể nặng, có người đã tự tử vì số nợ quá to không có khả năng trả nợ”.

Cung vượt cầu

Cây dưa hấu có mặt trên đất Bình Định từ những năm 1997-1998. Ban đầu, chỉ vài ruộng dưa xuất phát tại xã Bình Nghi (Tây Sơn), sau đó nhanh chóng lan rộng do khoản lợi nhuận cây này mang lại gấp nhiều lần so với cây lúa. Thời điểm cây dưa hấu phát triển mạnh nhất là từ 2007 đến nay. “Đến bây giờ, trên toàn địa bàn tỉnh Bình Định có đến 800 ha đất được bà con luân chuyển trồng dưa hấu. Những địa phương có nhiều diện tích trồng dưa nhất là Vân Canh, Tây Sơn, Phù Mỹ, Phù Cát, Vĩnh Thạnh, Hoài Nhơn. Ngoài ra còn rất nhiều người lên tận Tây Nguyên, vào Phú Yên thuê đất trồng dưa. Bà con đổ xô trồng ào ạt dẫn đến thực trạng cung vượt cầu. Khi đầu ra bị tắc là người trồng đổ nợ hàng loạt, bởi đây là sản phẩm không thể để dành, khi nào được giá thì bán”, ông Hùng chia sẻ.

Khổ thân cho người trồng dưa, có ai tài cán gì “dự báo” được thời tiết của nước bạn đến 3 tháng sau. Đến vụ cứ trồng, “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời” suốt 90 ngày ròng rã, đến kỳ thu hoạch mà rớt giá thì họ chỉ biết ôm mặt khóc ròng.

Anh Trần Văn Hạnh-một tài xế xe tải ở Phù Mỹ chuyên chở dưa cho các thương lái đi Trung Quốc nhớ lại: “Cách đây mấy năm tui từng chứng kiến cảnh “khóc dưa” tại cửa khẩu Lạng Sơn. Có đến hàng trăm xe tải vận chuyển dưa hấu (chủ yếu ở Bình Định, Quảng Ngãi) ăn chực nằm chờ để đưa sang nước bạn. Do lượng dưa đổ qua đây quá nhiều nên làm ứ đọng thị trường này, và giá bán bị tuột thấp gần như cho. Khi ấy, giá dưa tại chợ Pò Chài (Quảng Tây - Trung Quốc) rớt từng ngày, lúc thấp nhất chỉ còn 700-800 đồng/kg.

Nhiều thương lái qua được bên kia cửa khẩu nhưng không bán được hàng đành phải "bán vo" (bán không phải cân đong) cả xe dưa 20 tấn cho thương nhân Trung Quốc với giá 6.000 NDT (gần 12 triệu đồng), chịu lỗ nặng. Thậm chí, các loại dưa sọc, dưa An Tiêm, dưa nước… đứng ở biên giới hàng tháng liền cũng chưa được bán hết, phải đem đi đổ. Nhiều thương lái hàng bán xong xe dưa mà không trả đủ một nửa tiền thuê chở”.

Chị Nguyễn Thị Ngọc, 1 chủ ruộng dưa ở xã Canh Hòa (Vân Canh) than thở: “Vụ này vợ chồng tui thuê ở xã Canh Hòa 16 sào đất, riêng tiền thuê đất đã gần 10 triệu đồng. Do đất xấu lại xa nước nên phải đầu tư cao, nhất là trong thời buổi vật giá leo thang chóng mặt. Hiện tui phải đầu tư từ 6-7 triệu đồng/sào dưa. Với năng suất từ 2-2,5 tấn/sào mà bán được giá 6.000-7.000 đồng/kg như thời điểm đầu vụ thì còn có lãi, nếu bán giá hơn 2.000 đồng như hiện nay thì lỗ chỏng gọng”.


Có thể bạn quan tâm

Khoai lang Ngọc Vừng (Vân Đồn) vẫn bí đầu ra Khoai lang Ngọc Vừng (Vân Đồn) vẫn bí đầu ra

Là cây trồng đặc sản nổi tiếng, khoai lang Ngọc Vừng có vị thơm, ngọt đặc biệt, củ to, được du khách ưa chuộng. Trong những năm qua, dù được đầu tư phát triển thế nhưng cây trồng đặc sản này đang gặp khó khăn do đầu ra không ổn định.

18/08/2015
Đặc sản ở Viễn Sơn (Yên Bái) Đặc sản ở Viễn Sơn (Yên Bái)

Xã Viễn Sơn (Yên Bái) có diện tích trồng quế lớn nhất, nhì huyện Văn Yên. Cây quế góp phần xóa đói giảm nghèo, giúp người dân vươn lên làm giàu. đồng bào Dao nơi đây coi cây quế như một sản vật truyền thống.

18/08/2015
Được giá, được mùa bí xanh trái vụ Được giá, được mùa bí xanh trái vụ

Bà con nông dân xã Bảo Hiệu (Yên Thuỷ - Hòa Bình) đang thu hoạch bí xanh – một trong những cây họ bầu bí giảm nghèo chủ lực trên vùng đất còn nhiều khó khăn này. Thông thường mọi năm, các hộ chỉ trồng bí vụ đông xuân. Tuy nhiên, gần đây, cây bí xanh được bà con trồng tăng vụ ở vụ hè thu. Đáng mừng là nỗ lực chuyển đổi của bà con đã được bù đắp xứng đáng nhờ bí xanh trái vụ được giá, được mùa. Mới có ít ngày thu hoạch thời điểm trung tuần tháng 8 đã mang về hàng chục triệu đồng cho các hộ, cá biệt có hộ thu trên, dưới 100 triệu đồng.

18/08/2015
Trồng cây địa liền ở thôn Nam Hả Trong (Ba Chẽ - Quảng Ninh) Trồng cây địa liền ở thôn Nam Hả Trong (Ba Chẽ - Quảng Ninh)

Nam Hả Trong là thôn có nhiều hộ trồng địa liền của xã Nam Sơn (huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh). Kinh tế chủ lực của thôn là phát triển lâm nghiệp, nhưng luôn phải đối mặt với tình trạng thiếu đất rừng, đã buộc xã Nam Sơn phải có phương án làm sao trên cùng một diện tích đất có thể thu được nhiều nguồn lợi. Một trong những nguồn lợi ấy là trồng cây địa liền xen kẽ trên các diện tích trồng keo.

18/08/2015
Hàng ngàn ha mì bị thiệt hại Hàng ngàn ha mì bị thiệt hại

Trên địa bàn huyện chỉ mới xuất hiện những cơn mưa dông đầu mùa, đất chưa đủ độ ẩm nhưng nhiều người dân huyện Krông Pa, tỉnh Gia Lai đã ồ ạt xuống giống một số cây trồng vụ mùa; trong đó chủ yếu là cây mì, sau đó gặp nắng nóng kéo dài đã làm cho hàng ngàn ha mì chết và chậm phát triển vì thiếu nước. Những ngày qua, trên địa bàn huyện bắt đầu có mưa, phần nào giải cơn khát cho cây trồng thì cũng là điều kiện cho các dịch bệnh gây hại cây trồng xuất hiện.

18/08/2015